Sağlık Bakanlığı, Dünya'nın tek seferde yapılan en büyük tıbbi cihaz ihalesini açtığını duyurdu. Aralarında Philips ve General Electric gibi büyük şirketlerin de bulunduğu 20 firma başvuru yaptı.
İhale şartlarında "üretimi yerlileştirme"ye dönük maddeler yer alırken, 10 yıl alım garantisi veriliyor.
'EN ÖNEMLİ ŞART YERLİLEŞME'
Sağlık Bakanlığı'nın 24 Temmuz'da yapmayı planladığı ihale kapsamında, yan ürünlerle birlikte 10 milyar dolarlık ürün alımı yapılacak. İhale sonrasında, 5 yıl içerisinde, tubbi cihazların yüzde 50'sinin Türkiye'de üretimi hedefleniyor.
Sağlık Müsteşarı Prof. Eyüp Gümüş, tıbbi cihaz ihalesinin en önemli şartının yerlileşme olduğunu hatırlatarak, şunları söyledi:
"Dijital röntgen ve monitör alanında yerli firmalarımız var. MR, ultrason ve tomografi cihazlarının ise yerli üretimle yerelleşmesini amaçlıyoruz. İhaleyi kazanan firma 25-30 yerli firma ve KOBİ'lerle konsorsiyum yapacak. Yerlilik oranları yüzde 80 oranlarına çıkacak. Yerli firmalar sistemin dışında kalmayacak. Şu an yapamadığı yüksek teknolojili üretimi yapabilir hale gelecek. İhaleye çıkılan beş tıbbi cihazın beşi de Türkiye'de üretilecek"
PİYASAYA ŞEHİR HASTENELERİ ETKİSİ
İhale kapsamında 350 MR, 538 Bilgisayarlı Tomografi, 7 bin 142 Ultrason Cihazı, 43 bin 372 Hastabaşı Monitör Cihazı, 3 bin 236 Dijital Radyografi cihazı alınacak.
Şehir hastaneleri projesiyle birlikte "sağlık piyasası"nın canlanması hedefleniyor.
BU KADAR TIBBİ CİHAZ NE OLACAK?
Türkiye'de tıbbi cihaz pazarının büyüklüğü 2,6 milyar dolar civarında ve bu tutarın yüzde 85'i ithalat yoluyla karşılanıyor. Sağlık Bakanlığı'nın açacağı ihalede şehir hastanelerinin talebinin karşılanacağı belirtilmekle birlikte yapımı devam eden hastanelerin önemlice bir bölümünün cihaz alım ihalelerinin yapıldığı, bağlandığı tahmin ediliyor. Mevcut durumda Türkiye'de üretimi yapılmayan ya da çok sınırlı yapılan ürünleri içeren tıbbi cihaz ihalesindeki yerli üretim şartının karşılanabilmesi için yeni yatırımlar yapılması gerekecek. Bu nedenle ancak henüz proje ya da ihale aşamasındaki hastaneler için "yerli" tıbbi cihaz ihalesi sonucunda yapılacak tesislerde üretim söz konusu olabilir.
Şehir hastanelerinin ihtiyacı da kullanılarak sağlık teknolojisi tekellerinin Türkiye'de üretim yapmasına yönelik "strateji" uzun süredir gündemdeydi. Ancak bu şekilde yapılacak üretimin ne kadar "yerli" olacağı tartışmalı görünüyor. GE, Siemens, Philips gibi üreticilerin "yerli" üretim şartına karşılamak üzere özellikle kritik, özel bilgi, teknoloji içeren parçaları ithal edip Türkiye'de montajını yapmayı tercih edecekleri düşünüyor.
YÜKSEK TEKNOLOJİ İÇİN 'BİLGİ TRANSFERİ' Mİ YAPILIYOR?
Savunma, havacılık, tıbbi cihaz ürünleri hem ithalat bağımlılığının düşürülerek cari açığın azaltılması hem de sanayi üretimin teknoloji düzeyinin artırılması için de çeşitli hedefler konulan sektörler. Ancak bu sektörlerde üretimi artırmaya yönelik teşviklerin maliyetiyle, montaj ya da görece az teknolojik parçaların üretimine yönelik gelişmelerin işaret edildiği gibi bir kaynak tasarrufu sağlamadığı, otomotiv, beyaz eşya gibi sektörlerdeki yapıdan da görülebiliyor. Ancak AKP iktidarı hem uluslararası sermayeye hem de Türkiye'deki sermaye gruplarına yeni pazar olanakları yaratıyor. Tıbbi cihaz ihalesinin son örneği YEKA projeleri olmak üzere enerji projeleriyle benzerlik taşıdığı görülüyor.