Sanayinin motoru tekliyor

Otomotiv verileri sanayi üretim ve GSYH büyümesinde yavaşlamaya işaret ediyor. Ocak-Mayıs döneminde üretim ve ihracat geriledi. Avrupa talebi güçlü olmasına rağmen Türkiye'nin ihracatının azalması kur ve emtia fiyatlarındaki artışa bağlı olarak yükselen maliyetler nedeniyle başka ülkelerin tercih edildiğini gösteriyor.

soL

Türkiye'de toplam otomotiv üretimi Ocak-Mayıs döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2 azalarak 711 bin 999 adet oldu. Hem yurtiçi satışların hem de ihracatın adet bazında gerilediği görülüyor. Sanayi üretim içinde yan sanayi dolayısıyla "geri bağlantı" etkisi en yüksek sektör olan otomotivdeki gerileme sanayi üretimde de yavaşlamaya işaret ediyor. Kur, faiz ve emtia fiyatlarındaki gelişmeler de dikkate alındığında 2018'in 2. çeyreğinde hem sanayi üretim hem de GSYH büyümesinin beklentilerin altına düşebileceği tahmin ediliyor. 

Otomotiv ana sanayi firmalarının üye olduğu Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), 2018 yılı Ocak-Mayıs dönemine ait üretim, ihracat adetleri ile pazar verilerini açıkladı. Verilere göre otomotiv sektöründe hem iç pazarda hem de ihracatta gerileme var. Ocak-Mayıs döneminde üretim önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2 azalırken, ihracat da adet bazında yüzde 3 daraldı. Petrol ve metal fiyatlarındaki artış, otomotiv ihracatı içinde birim fiyatı daha yüksek olan binek otomobillerin payının artması gibi nedenlerle otomotiv ihracatı dolar bazında artmasına rağmen miktar bazında geriliyor. Anılan dönemde ihracat dolar bazında yüzde 10 civarında arttı. Yıl başından beri petrol ve metal fiyatlarındaki artışın yüzde 20'nin üzerinde, Üretici Fiyatları Endeksi'ne göre otomotiv ana sanayi üretimini etkileyen yan sanayi sektörlerindeki fiyat artışının da yüzde 25'in üzerinde olduğu göz önüne alındığında, ihracat değerindeki artışın maliyet artışlarının gerisinde olduğu görülüyor. 

Otomotiv sanayiindeki gelişmeler, sanayi üretimde ve dolayısıyla GSYH'ye ilişkin de yavaşlamaya işaret ediyor. 2016 ve 2017 yıllarında otomotiv ve bağlantılı sektörlerdeki güçlü büyümenin hem sanayi üretime hem de GSYH'ye büyümesine olumlu etkisi olmuş, büyümeye 1 puanın üzerinde katkıda bulunmuştu.

Avrupa Birliği üyesi ülkelerdeki görece güçlü talebe rağmen otomotiv ihracatında görülen daralmanın Türkiye'de hem sektörün hem de genel olarak ekonominin yapısına bağlı olarak maliyet artışlarının yüksek olmasından kaynaklandığı, talebin maliyet ve fiyatların daha istikrarlı ülkelere kaydığı tahmin ediliyor. Türkiye'de sanayinin yüksek hammadde ve ara malı bağımlılığı nedeniyle kur geçişkenliği yüksek. Özellikle otomotivde motor vb teknolojik aksamların yanısıra yassı sac, vasıflı sac ve diğer ileri malzemelerde de ithalat bağımlılığı yüksek. 

Türkiye sanayi ve GSYH büyümesinin iki motorundan biri otomotiv sektörü. Ekonominin inşaat ve otomotiv "çekişli" olduğunu söylemek mümkün. Bu nedenle otomotiv sektöründeki gelişmelerin diğer sektörlere yayılma etkisi yüksek.