Patates ve soğan fiyatlarına ilişkin çelişen açıklamalar

Türkiye Haller Federasyonu Başkanı patates ve soğandaki rekor fiyat artışlarına ilişkin açıklama yaparak, 'hükümet ithalat izni vererek üstüne düşeni yaptı' dedi. Öte yandan, bunun yerli üreticiye zarar vereceği ifade ediliyor.

Haber Merkezi

Türkiye Haller Federasyonu Başkanı Faruk Akbaş, patates ve soğandaki rekor fiyat artışları hakkında yaptığı açıklamada “Bu konular üzerinden AK Parti hükümetini vurmak beyhude bir çabadır” derken, hükümetin ithalat izni vermesini savundu. 

Öte yandan, ithlat izni verilmesinin yerli üreticiye zarar vereceği tepkileri bir yana, fiayatların neden bu kadar arttığına dair gelen açıklamalar da bir birleriyle çelişiyor.

'HÜKÜMET ÜSTÜNE DÜŞENİ YAPTI'

Patates ve soğan fiyatlarındaki son bir aydaki yüzde 94’lük artış üzerine Ekonomi Bakan Nihat Zeybekçi ithalat izni verileceğini açıklamıştı. Bakan Zeybekçi bu kararın Türkiye’deki fiyatları düşüreceğini savunmuştu. 

Türkiye Haller Federasyonu Başkanı Faruk Akbaş yüzde 94’lük artışa hükümetin "istese de" müdahale edemeyeceğini söyleyerek, "Yapacağı tek şey böylesi artışlara karşı ithalat izni çıkararak piyasayı dengelemektir ki ithalat iznini vererek üzerine düşeni yapmıştır. İnşallah kısa bir süre içinde soğan ve patateste makul seviyeyi göreceğiz" açıklamasında bulundu. 

'AŞIRI YAĞMUR HASATI ETKİLEDİ'

Akbaş açıklamasının devamında fiyatların neden bu kadar yükseldiğine ilişkin olarak geçen sene üreticinin zarar ettiğini ve bu sebepten ötürü bu yıl patates ve soğanın tercih edilmediğini, aşırı yağmurdan dolayı hasat yapılamadığını öne sürdü.
 
"Bu nedenle yetersiz miktardaki ürüne olan talep fiyatların yükselmesine sebep olmuştur. Bu konular üzerinden AK Parti hükümetini vurmak beyhude bir çabadır. Hükümet ithalat iznini vererek üzerine düşeni yapmıştır" diyen Akbaş, yükselen veya düşen meyve ve sebze fiyatlarından hiçbir hükümetin sorumlu tutulamayacağını belirtti.

'İTHALAT İZNİ YERLİ ÜRETİCİYE ZARAR VERİR'

Akbaş'ın iddiasının aksine, AA’ya konuşan Amasyalı üreticiler ithalat izninin zararlı olacağını vurguladı.

AA’ya konuşan Oluzlu Tarım İşletmesi Yönetim Kurulu Başkanı Celalettin Çelik "Türkiye'de istediğimizden fazla soğan var, kimse yok zannetmesin sadece hasat dönemi gecikti. Geçen yıl İran'da soğan fiyatları 4 liraya kadar çıkmıştı bizde 85 kuruştu, o zaman İran bizden 1 kilo soğan almadı. Eğer dışarıdan soğan alırsak çiftçi zor durumda kalacak" dedi. 

'BU SPEKÜLATÖRLERİN İŞİ'

Çelik, "Seçimden 3-4 gün sonra bütün mevsimlik işçilerimiz gelecek ve hasada tam anlamıyla başlayacağız ve bu fırsatçı politikalar bitecek, fiyatlar normale dönecek. Bu iş ellerinde mal bulunan 3-5 spekülatörün işi, fırsatçılık yapıyorlar" açıklamasıyla, fiyatların artışını ürün olmamasına değil stokçulara bağladı.

FİYATLAR NEDEN BU KADAR ARTTI?

Üretime dair TÜİK verileri değerledirildiğinde 2015 yılında soğan üretimi 1 milyon 879 bin ton seviyesindeyken, bir sonraki yıl 2 milyon 121 bin ton seviyesine, 2017’de de 2 milyon 131 bin tona yükseldi. Bu veriler göz önünde getirildiğinde fiyat artışının ürün yetersizliğinden kaynaklanmadığı ortaya çıkıyor.

Patates fiyatlarındaki artışta da durum çok farklı değil. Geçtiğimiz yıl Türkiye’deki patates üretimi 4,8 milyon ton seviyesindeydi. Gürcistan’ın Türkiye’den geçtiğimiz yıl patates alımını durdurmasıysa depolarda ürün birikmesine yol açmıştı. Nevşehir ve Niğde’deki depolarda bulunan 350-400 bin ton patatesin Mart ayının ardından imha edilmesi de, geçen yıl kaydedilen yüksek üretimin bu yıla yansımasının önüne geçti.

Döviz kuru ve petrol fiyatlarındaki artış, doğru orantılı olarak çiftçilerin giderlerini de etkiliyor. Çiftçilerin giderlerinin artmasıysa doğrudan tüketiciye yansıyor. Buna ek olarak tüccarların olumsuz hava koşulları nedeniyle üretimdeki daralmayı görüp ürün stoklaması da fiyat artışına ivme kazandırdı.