Saya işçilerinin İstanbul’un çeşitli bölgelerinde başlayan ve ardından Konya, Adana, İzmir ve Gaziantep’e yayılan direnişlerinin yeni bir cephesi de Manisa’da açıldı.
Manisa Güzelyurt Mahallesinde yer alan Ayakkabıcılar Sitesinde başlayan ve yaklaşık 170 kadar saya işçisinin katıldığı grev, her ne kadar ücretlerde yüzde 40'lık bir artışı hedeflese de, saya işçilerinin soL’a aktardıkları değerlendirmeler işin iç yüzünde çok daha yoğun bir sömürünün olduğunu gösteriyor.
İŞTE SAYA İŞÇİLERİNİN SOL'A ANLATTIKLARI
En başta patronların işçi çalıştırma koşullarında yasal olan neredeyse hiçbir şey yok... Patronların kâğıt üstünde sigorta yapar gibi gösterip sigorta ücretini kendilerinden aldığını belirten saya işçileri, Ayakkabıcılar Sitesinde çalışan yaklaşık 170 işçiden 150-160 kadarının sigortasını kendisinin ödediğini belirtiyor.
İşçiler yemek, yol gibi sosyal haklardan da faydalanamıyorlar, bu haklarını da kendileri karşılamak zorunda kalıyorlar.
O kadar ki soL’a konuşan işçiler, birkaç yıl öncesinde çalışma şartlarından ötürü hastalanan bir işçinin malulen emekli dahi olamadığını söylüyor.
Öte yandan yaklaşık yirmi yıldır Ayakkabıcılar Sitesinde sayacılık yaptığını belirten bir işçi, mali ya da iş güvenliğine dair neredeyse hiçbir denetimin yapılmadığını, bunca zamandır çalıştığı yerde yalnızca bir kez sağlık denetimine denk geldiğini ifade ediyor.
ÇALIŞMA SAATLERİ BELİRSİZ
İşçilerin çalışma saatleri de belirsiz... Günde 10-12 saate yakın çalışan işçiler hak ettikleri ücreti alamıyorlar. Parça başı ücret alan işçiler, özellikle kış mevsiminde 3-4 ay boyunca iş gelmediğini, dolayısıyla işçilerin ücret alamadığını ve sigortalarını ödemek bir yana, geçimlerini bile çok zor koşullarda sağlayabildiğini belirtiyor.
Diğer yandan, önceden ücretlerinin, malın satış fiyatının belirli bir yüzdesi üzerinden hesaplanarak ödendiğini ifade eden işçiler, son yıllarda bu kuralın da kaldırıldığını, patronların kârlarının da onlarca kat arttığını söylüyor.
SENDİKA DA YOK
Saya işçileri içinde herhangi bir sendikal yapılanma yok. Grevin fitilinin de meslekte eski olan saya işçilerinin öncülük etmesiyle ateşlendiğini belirten işçiler, geride tek bir işçiyi bırakmamaya kararlı; yani görüşmeler hâlâ devam ediyor.
4-7 Ekim tarihlerinde İstanbul’da yapılacak Ayakkabı Moda Fuarına işlerin yetişmesi için patronların bazıları işçilerin talep ettiği artışı kabul etmiş durumda. Ancak çok uzun süredir örgütsüz olduklarını ifade eden işçiler, hiçbir arkadaşlarını geride bırakmayacaklarını, bunun yalnızca küçük bir başlangıç olduğunu, bir arada oldukları sürece elde edemeyecekleri hiçbir şeyin olmadığını yeni yeni fark ettiklerini söylüyor.