Görünmediler ama unutturmayacağız: 2019’un ilk 3 ayında 25 kadın işçi iş cinayetinde öldürüldü

2019’un ilk aylarında işyerlerinde öldürülen, şiddete uğrayan ve iş cinayetinde yaşamını yitiren onlarca kadın, Türkiye’de kadın işçilerin güvencesizliğini gözler önüne serdi.

İpek Zeynel

Son yıllarda kadınların işyerinde veya iş yolunda şiddet sonucu ölümlerinin artması, kadın işçilerin çalışma güvencesini bir yana bırakalım, yaşam güvencesi bile olmayan ortamlarda çalıştığını gösterdi. 2018 yılında yaşanan kadın iş cinayetlerinden 7’sinin nedeni kadınların işyerindeki ya da işyerine dışarıdan gelen bir erkek tarafından katledilmesi ya da cinsel ve fiziki şiddet görmesi. 

2019’da da bu katliam bitmedi.  Kadın işçiler öldüklerinde bile SGK verilerinde görünmüyorlar. Mevsimlik tarım işçileri SGK verilerinde yer almıyor. Ücretsiz aile işçiliği, ev eksenli üretim, gündelikçilik, bakıcılık gibi kadın istihdamının yoğun olduğu alanlar da yine verilerde yer verilmeyen çalışma biçimleri. 

GÜVENCESİZ ÇALIŞMA, GÜVENCESİZ YAŞAM

Geçtiğimiz günlerde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) Mart ayı raporunu açıkladı. Yılın ilk üç ayında 392 işçinin iş cinayetlerinde öldüğünü belirten İSİG’in raporuna göre kadın işçiler ölseler bile “görünmüyorlar”.  İSİG’in raporuna göre yılın ilk ayında ölen işçilerden 25’i kadın. Ölen kadın işçilerden %75’i sendikasız ya da kayıtdışı çalıştırılıyorlar.

Kadın iş cinayetlerinin yarısı trafik ve servis kazaları sebebiyle yaşanıyor. Trafik ve servis kazaları başta tarım olmak üzere güvencesiz işlerdeki en önemli iş cinayeti sebeplerinden birisi. Bu sebeple yaşanan iş cinayetlerinde yaşamını yitirenlerin ağırlıklı kısmı kamyon, traktör ya da minibüslerle tarlalara taşınan tarım işçisi kadınlar.

2019’DA İŞÇİ KADINLARA NE OLDU?

20 Nisan 2019: Uşak'ta garson olarak çalıştığı kafeteryanın patronu, işçi kadına sözle ve elle cinsel tacizde bulundu. Gözaltına alınan patron, sevk edildiği adliyede çıkarıldığı mahkemece adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Tacize uğrayan sağlık meslek yüksekokulu mezunu garson, "Benim gibi genç kadınlar, hiçbir yerde rahat çalışamıyor. Ben artık bunun böyle olmasını istemiyorum. Bu tür olayların üzeri kapatıldıkça daha çok artıyor ve bu tür insanlar çoğalıyor, güçleniyor ve cesaretleniyor. Bu nedenle sessiz kalmadım" dedi.

19 Nisan 2019: Adapazarı'nda, telefon bayisine gelen Pilot Türkoğlu, satın aldığı tarifeyle ilgili tartıştığı 3 kadın işçiye tabancayla ateş etti. Saldırıda Ahsen Demirci başından, Tuğçe Nur Yılmaz ise karnından vurularak, ağır yaralandı.

6 Nisan 2019: Ankara'da bir profesör özel kliniğinde çalışan genç veteriner hekimi darp ederek cinsel saldırıda bulundu. Profesör, genç hekimin şikayeti üzerine tutuklandı. Olayın ardından profesörün ortağı tarafından şikayetçi olmaması konusunda ikna edilmeye çalışılan Ç.B. hastaneye götürüldü. İddiaya göre, genç kadını muayene eden ve bazı ilaçlar veren jinekolog da genç kadını şikayetten vazgeçirmeye çalıştı.

12 Mart 2019: Denizli’nin Buldan ilçesinde çiftçilik yapan Elifana Karataş çapa makinesine elbisesinin sıkışması sonucu yaşamını yitirdi.

20 Şubat 2019: Mersin’in Silifke ilçesinde tarım işçilerini taşıyan midibüs kaza yaptı. Dördü olay yerinde, biri hastanede olmak üzere beş kadın tarım işçisi yaşamını yitirdi. Mersin Silifke’deki bu iş cinayetinin üzerinden iki gün geçmesine rağmen işçilerin isimleri basında yer almamıştı. İşçilerin dördünün ismini İSİG açıkladı: Aslı Gür, Elif Önge, Emine Tardo ve Eşe Açık.

28 Ocak 2019: 33 yaşındaki Şenay Dinç, Tekirdağ Ergene’de kalite kontrol görevlisi olarak çalıştığı tekstil fabrikasında buhar kazanının patlaması sonucu ağır yaralandı ve Kocaeli Derince’de Yanık Ünitesi’ne sevkedildi. 12 Şubat’ta yaşamını yitirdi.