Geniş tanımlı işsizlik yüzde 17,9: İşsizlik yükselmeye başladı

Bugün açıklanan Temmuz ayı işgücü istatistikleri, işsizlik oranlarının yükselmeye başladığına işaret etse de, krizin etkilerinin istihdam verilerine henüz tam olarak yansımadığını gösteriyor. Bunda seçim öncesi, hükümetin ekonomide öteleyici önlemlerinin yanısıra işgücü göstergelerinin sistematiğinin bozularak makyajlanması da etkili oldu.

Aşkın Süzük

Temmuz ayında işsizlik oranı TÜİK verilerine göre yüzde 10,8'e çıktı. İşsizlik oranı geçen yıla göre 0,1 puan artarken, işsiz sayısı da 88 bin kişi artarak 3 milyon 531 bin düzeyine yükseldi. 

Bir önceki aya göre işsizlik oranında 0,6 puan artış yaşandı. Tarım dışı işsizlikte artış ise 0,8 puan oldu ve oran yüzde 12,9'a çıktı. Kadınlarda tarım dışı işsizlik oranı hem geçen aya hem de bir önceki yılın aynı ayına göre hızla yükselerek yüzde 18,9'a ulaştı.

Genç nüfusta işsizlik bir önceki yıla göre 1,2 puan azalma, geçen aya göre ise 0,5 puan artış yaşandı. Buna göre gençlerde işsizlik oranı yüzde 19,9 oldu.

Mevsim etkilerinden arındırılmış göstergelerde de, genel işsizlik oranının Haziran ayına göre yüzde 10,9'dan yüzde 11'e yükseldiği görülüyor.

GENİŞ TANIMLI İŞSİZLİK ORANINDA YÜKSELİŞ SÜRÜYOR

Krizin etkileri geniş tanımlı işsizlik göstergelerine daha net yansımış durumda. Geniş tanımlı işsizlik hem bir önceki yıla göre arttı hem de bu yılın Mart ayından bu yana sürekli yükseliyor. 2014 yılında veri toplama sistematiğinde yapılan değişiklikler sonrasında, geniş tanımlı işsizlik ile TÜİK'in açıkladığı işsizlik oranları arasında fark artmıştı. 

Temmuz ayı verilerinden hesaplanan geniş tanımlı işsizlik oranı, yüzde 17,9 oldu. Geçen aya kıyasla 0,9 puan artan geniş tanımlı işsizlik, önceki yılın aynı ayına göre de yükseldi. Buna göre geniş tanımlı işsizlerin sayısı 6 milyon 310 bine yükseldi.

Kadınlarda geniş tanımlı işsizlik daha hızlı arttı ve yüzde 26,1'e çıktı. Kadınlarda geniş tanımlı işsizlerin sayısı, krizde ilk işten çıkarılanlar arasında kadınların daha fazla olması ve yine kriz döneminde hanelerde kadınların geçim sıkıntısını aşmak için iş aramaya başlamaları ile en yüksek seviyesine ulaşarak 3 milyon 187 bin kişi düzeyine ulaştı.

İNŞAAT VE TARIMDA İSTİHDAM AZALIYOR

Krizin etkilerini doğrudan yaşayan inşaat sektöründe başlayan daralma, istihdam rakamlarına da yansıyor. Toplam istihdamın yaklaşık 500 bin düzeyinde arttığı son bir yılda inşaat sektöründe istihdam daralması 164 bin kişiye ulaştı. İstihdam paylarında inşaatın istihdam payının, yılın başından bu yana düzenli olarak azalarak yüzde 6,9'a kadar gerilediği görülüyor.

Aynı dönemde tarımda istihdam ise yaklaşık 250 bin kişi azaldı. Tarım istihdamının payı bir önceki yılın aynı ayına göre 1,2 puan geriledi.

Diğer yandan mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre, sanayi istihdamında azalmanın devam ettiği görülüyor.

İŞSİZLİK ARTACAK

Hükümetin geçen ay açıkladığı Yeni Ekonomik Program'da 2018 yılı işsizlik oranı tahmini yüzde 11,3 olmuştu. 2018 yılı bütününde böyle bir oranın gerçekleşebilmesi için yılın kalan aylarında işsizliğin daha hızlı artması gerekiyor. Yani, yerli ve yabancı sermayeye “iyimser” mesajlar vermek için açıklanan programdaki tahminlere göre dahi, işsizliğin yılın son aylarında yüzde 14-15 bandına kadar yükselmesi muhtemel.

Ancak programdaki ekonomik hedeflerdeki tutarsızlıkların da ortaya koyduğu üzere işsizlik tahmininde epey “iyimser” davranıldığı açık. Ekonominin yavaşlayacağı dönemde, işsizlikte yılın kalan aylarında öngörülenden daha sert yükseliş yaşanacak.

Öte yandan istihdam göstergelerinde, hükümetin seçim öncesinde İŞKUR’un sayısını arttırdığı Toplum Yararına Programlar (TYP) ile güvencesiz ve geçici istihdam yaratmasının ve kaynağı İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanan işbaşı eğitim adı altında hayata geçirilen uygulamaların işsizliği dizginleyici etkisinin devam edeceği anlaşılıyor. Programda bunun işaretleri yer alıyordu.