TÜİK’in açıkladığı verilere göre Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 16,37, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ise yüzde 10,85 arttı. Kur, faiz ve emtia fiyatlarındaki artış enflasyonu tetikliyor. Yİ-ÜFE artışının önümüzdeki aylarda da sürmesi, TÜFE’ye de daha güçlü yansıması bekleniyor. Sektörel detaylara bakıldığında ana metal (demir-çelik, alüminyum gibi ürünler) ve otomotiv sektöründe, uluslararası emtia fiyatlarındaki artıştan kaynaklı çok yüksek oranlı artışlar görülüyor. Bu sektörlerde işgücü dışındaki girdi maliyetleri fiyatlara yansıtılıyor. Ürün fiyatları artarken işçilerin maaşları TL bazında sabit kalıyor. Enflasyon şirketlere kâr olarak dönerken, işçilerin reel ücretleri düşüyor.
ÜRETİCİ FİYATLARI UÇTU
Yİ-ÜFE, 2018 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,37 arttı. Bir önceki aya göre artış da yüzde 2,6 oldu. Kur ve faizdeki artış, üretim maliyetlerinin de artmasına yol açıyor. Türkiye’de sanayi üretimin ithalat bağımlılığı yüzde 40’lar civarında bulunuyor. Kurdaki her artış üretim birim maliyetlerinde de artış yaratıyor. Kura ek olarak petrol fiyatlarındaki ve diğer emtialardaki artışa bağlı olarak hammadde ve ara malı fiyatları döviz bazında da artıyor. Bu nedenle yılın kalan aylarında da Yİ-ÜFE’nin yüksek seyretmesi, tüketici fiyatlarını da etkilemesi bekleniyor.
METAL SEKTÖRÜNDE HAMMADDE MALİYETLERİ ARTTI, FİYATLAR ARTTI, MAAŞLAR DÜŞTÜ
İmalat sanayi üretici fiyatları artışında ortalamanın üzerinde bir seyre sahip, geçen yılın aynı ayına göre artış yüzde 17,04 oldu. İmalat sanayi alt sektörlerinde artışı sürükleyen sektörler ise ana metal, otomotiv, makine, elektrikli cihazlar oldu. Dünyada enerji ve demir cevheri fiyatlarındaki artışa bağlı olarak ana metalde yüzde 33, en önemli girdilerinden biri çelik olan otomotiv sektöründe yüzde 24 fiyat artışı görülüyor. Bu eğilimin yıl boyunca süreceği düşünülüyor. Söz konusu sektörlerin bu artışları hem yurtiçi hem de ihracat satış fiyatlarına yansıttıkları, kârlılıklarının etkilenmediği ya da olumlu etkilendiği görülürken işçilerin maaşları lira bazında sabit ve ortaya çıkan fiyat artışları reel olarak yoksullaşmalarına yol açıyor.
TÜFE’DE ARTIŞ BEKLENTİSİ
TÜFE 2018 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 1,87, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,85 arttı. TÜFE artışının sınırlı olmasında, kira, gıda, giyim harcamaları gibi göreli olarak kur, faiz ve uluslararası fiyat gelişmelerinin etkisinin daha sınırlı olduğu kalemlerin bulunması etkili. Ancak kamu sübvansiyonları, sepetin bileşimi gibi etkenlerle TÜFE’nin gerçek hayatta hissedilenden daha düşük hesaplandığı da ileri sürülüyor. Yİ-ÜFE’deki gelişmeler ve genel olarak kur, faiz artışlarının tüm fiyatlara yansıması nedeniyle TÜFE’nin de önümüzdeki aylarda artması bekleniyor.