BTS Şube Başkanı Albuz: TCDD yol bakım ve onarımını özel sektöre devretti

​Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası İstanbul 1 No’lu Şube Başkanı Ersin Albuz, Tekirdağ’daki tren kazasına ilişkin soL’a konuştu. Albuz, TCDD’nin bakım ve onarım hizmetlerini özelleştirmesi başta olmak üzere özel sektöre alan açan uygulamalarının kazalardaki rolüne dikkat çekti. Albuz, TCDD altyapısı üzerinde kendi lokomotif ve vagonlarıyla taşıma yapan OMSAN Lojistik’in iki treninin bir…

Emre Alım

Dün Tekirdağ’ın Çorlu ilçesinde yolcu treninin devrilmesi sonucu, açıklanan rakamlara göre 24 kişi yaşamını yitirirken, 124 kişi de yaralandı. Kazanın ardından ortaya çıkan ihmaller zinciri ise kazanın sebebinin daha fazla özelleştirme ve daha fazla kâr odaklı hizmet anlayışı olduğunu gözler önüne serdi. Demiryollarının rutin kontrollerini yapan yol bekçilerinin kadrosunun özelleştirme hamleleri sonucu beş yıl önce kaldırılması, kaza bölgesindeki güçlendirme ihalesinin seçimden hemen önce iptal edildiğinin ortaya çıkması Valiliğin “hava muhalefeti” iddialarınının eleştirilmesine yol açmıştı. 

Kolayca önelenebilmesinin mümkün olduğu belirtilen kazaya dair soL’a konuşan Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası (BTS) İstanbul 1 No’lu Şube Başkanı Ersin Albuz, olayın gerçekleşmesinde TCDD’nin özelleştirilmesi girişimlerinin rolüne dikkat çekerek önemli açıklamlarda bulundu. Demiryollarının bakımını artık TCDD’nin kendi personeli ile değil ihale usulü yapıldığını belirten Elbuz, ihalelerin kontrolünden sorumlu heyetler üzerine baskı oluşturulduğunu aktardı. Yol Bakım Müdürlüğü’ne mühendislerin yerine iktidara yakın isimlerin alınarak yolcu güvenliğinin tehlike altına atıldığını söyleyen Albuz’un cevapları şu şekilde:

‘DEMİRYOLLARININ BAKIMI İHALELERE KALDI’

TCDD’nin serbestleştirilmesi denilen aslında özelleştirilmesine takabül eden süreçte en çok personelden tasarruf edileceğini söylüyorsunuz. Bu uygulamanın Tekirdağ’da yaşanan kaza ile bağlantısı nedir?

Daha önceden TCDD, demiryollarının bakımını ve onarımını kendi personelleriyle yapardı. Şimdi ise bu görev, ihaleler yoluyla özel sektöre devredilmiştir. Bu ihaleler de açık eksiltme usulü ile yapılıyor. İhaleleri alan şirketler kâr edebilmek için bilimsel yöntemlere uygun yol yapıyor mu bilmiyoruz. Yolda kullanılması gereken malzemeyi  kullanmıyorlar. Yağmurun gelebileceği düşünülerek menfezlerin aşınmasına uygun malzeme kullanılmalı. Rayın altına döşenecek altyapı malzemesi, doğal koşullar göz önünde bulundurularak konulmalı. Bunların hepsi ek maliyettir. Bu malzemeleri ve maliyetleri sözleşmelere koyuyorlar mı bilmiyoruz.

‘MÜHENDİSLER DEĞİL YANDAŞLAR YÖNETİYOR’

2013’deki “TCDD’nin Serbestleştirmesi Kanunu” ile Yol ve Tesisler Dairesi Başkanlıkları kapatılarak yeni kurulan Demiryolu Bakım Dairesi Başkanlığı’na devredildi. Alanları ayrı olan bu iki kurumun birleştirilmesinin bu kazada yaşanan ihmale etkisi nedir?

Yol ve Tesisler Dairesi ile Demiryolu Bakım Dairesi öncesinde iki ayrı alandı. Biri demiryollarının sinyalizayonuna diğeri ise yola ve yolun koşullarına bakardı. İkisinin birleştirilmesi bu servisin konsantrayonunu yitirmesine yol açtı, çalışma koşullarını kötüleştirdi. On yıl önce burada çalışanların sayısında ciddi bir erime gerçekleşti. Kazanın ardından bahsedilen yol bekçilerinin kaldırılması da bu süreçte gerçekleşti. Yolları kontrol edecek kimse kalmadı.

Özelleştirme sürecinden önce atamalar daha liyakete göre yapılırdı. Örneğin Haydarpaşa Garı’nın şu andaki Yol Bakım Müdürü bu liyakati taşımıyor. Mühendis olmayan bu kişi mühendislik işlerini nasıl denetleyebilir. Müdürlüklere atamalar yapılırken liyakate değil, “siyasi yandaş” temelli görevlendirme yapıldığını söyledik ve bu ismi görevden alın diye açıklama yaptık. Bunun yolcu güvenliğini tehlike altına attığını belirttik. TCDD’nin özelleştirilmesi sürecindeki en büyük sorunlar bu liyakatsiz atamalar, ihale şartnameleri ve ihale şartlarının hayata geçirilmesidir. Liyakatli bir müdür olsa ve bu iki daire birleşememiş olsa Tekirdağ’daki kazanın gerçekleşme ihtimali çok daha azalırdı. 

‘OMSAN’IN İKİ YÜK TRENİ MAYIS AYINDA ÇARPIŞTI

TCDD’nin altyapı imkanlarının taşıma şirketlerinin hizmetine açılması yaşanan kazalara yönelik ne gibi olumsuzluklara yol açıyor?

Kimi bölgelerde OMSAN Lojistik demiryollarını kullanma hakkına sahip. Buna benzer biçimde yarın başka şirketler raylara girdiğinde yeni karışıklıklar yeni kazalar olabilir. Bunun bedelleri ağır olabilir. Mesela OMSAN’ın iki yük treni mayıs ayında Malatya’da çarpıştı. 

TCDD kâr odaklı çalışmamalı. Kamu hizmeti sağlayan bir kurum olan TCDD bunu sürdürmelidir. Yol ve bakım daireleri ayrılmalı, atamalar vekaleten değil asaleten ve liyakate dayalı yapılmalı, ihale şartları adil olmalı, ihale kontrol heyetleri üzerine baskı kurulmamalı.