Yerel seçimlere bir aydan kısa bir süre kaldı. Vaatler ve çılgın projeler havada uçuşuyor. Halen görevde olan ve yeniden sseçilebilmek için çeşitli vaatlerde bulunan belediyelerin bu vaatleri ne kadar inandırıcı?

Bu sorular vatandaşların aklını kurcalarken, yapılan bir araştırma SGK'nin belediyelerin yüzde 77'sinden prim borçlarını tahsil edemediğini ortaya çıkardı. Ancak aynı SGK, vatandaşlardan katılım payı tahsil etmeye devam ediyor.  

Dr. Ergün Demir, belediyelerden prim alacaklarıı tahsil edemeyen SGK'nin, yaşam mücadelesi veren, yoksullukla boğuşan vatandaşlardan katılım payı tahsil ettiğini vurgulayarak, bu çelişkiyi gözler önüne seren, resmi veri ve rakamlara dayanarak yaptığı araştırmayı soL okurlarıyla paylaştı, sorularımızı yanıtladı... 

İşverenlerden ve belediyelerden sigorta prim alacaklarını tahsil edemeyen SGK, neden yoksullukla yaşam mücadelesi veren vatandaşın cebindeki üç kuruşa göz dikiyor ve tedavi katılım payı alıyor? 

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) vatandaşların hastalık, işsizlik, sakatlık, ölüm ve analık halinde korunmasını sağlamakla, emekli aylıklarını ve sağlık harcamalarını ödemekle yükümlüdür. SGK’nın en önemli gelir kalemlerini, prim gelirleri (sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası prim gelirleri) ve devlet katkısı oluştururken, giderlerinin en önemli kısmını ise emekli aylık ve ödenekler ile sağlık harcamaları oluşturmakta.

Kanunla, sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası için ayrı fonlar oluşturulmuş, bu fonlardaki birikimin sadece amacı için kullanılması ve fon varlığının diğerine aktarılması kanunla yasaklanmıştır.

SGK, sigortalılarına sunduğu sağlık hizmeti için GSS fon gelirinden, emekli aylık ve ödenekleri için ise sosyal sigorta fon gelirinden ödeme yapmakta. GSS fon gelirleri giderlerini karşılarken, sosyal sigorta fon gelirleri ise giderlerini karşılamamakta ve "açık" vermekte.

'BELEDİYELERİN YÜZDE 77'SİNDEN PRİM BORÇLARI TAHSİL EDİLEMİYOR'

Yerel seçimlere gidiyoruz ve pek çok vaat havada uçuşuyor. Bu belediye başkanları ve kayyumlar çalışanlarının sigorta prim borçlarını ödüyor mu?

SGK, işverenlerden ve belediyelerden prim borçlarını ve alacaklarını tahsil edememektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu 2017 Sayıştay denetim raporuna göre Kurum, finansal sıkıntı yaşamasına karşın 2017 yılı gelir-gider "açığının" 3,5 katı alacağını tahsil edememiştir. 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle 13 milyon işyeri ve sigortalıdan SGK’nin toplam 83 milyar 55 milyon 810 bin 495 TL tutarında prim aslı alacağı bulunmakta.

Belediyelerin yüzde 77’sinde prim borçları tahsil edilememektedir. Sayıştay denetim raporuna toplam 1397 (30 Büyükşehir, 519 büyükşehir ilçe, 51 il, 400 ilçe ve 397 belde) belediyenin 1084’ünün SGK'ye olan toplam 8 milyar 784 milyon 476 bin 879 TL prim borcunun tahsil edilemediği tespit edilmiştir.

Belediye seçimlerine giderken siyasetçiler ve belediye başkan adayları ayrıştırıcı, hamaset dili kullanmak yerine, çalışanlarının sigorta primini yatırıp yatırmadıklarını kamuoyuna açıklamalıdır.

'SGK, BORÇ ÖDEMEYEN BELEDİYELERE NEDEN İŞLEM YAPMADIĞINI AÇIKLAMALIDIR'

Borç yapılandırmaları ve taksitlendirme dönemi de sona erdi değil mi? Nedir durum? 

Her seçim döneminde gündeme gelen prim borcu yapılandırmaları ve taksitlendirmeleri 28 Şubat 2019 tarihinde sona erdi. SGK Başkanı Mehmet Seli Bağlı, son ödeme tarihinin 28 Şubat olan 7143 sayılı Kanununun borç ödemeleri için  “2018-2019’a yansıyanları ile birlikte 7,5 milyar TL nakit para tahsil edildi. Şimdi genel rakamlara baktığınızda 300 bine yakın müracaat olduğunu” ifade ettti.

Belediyelerden prim borçlarını tahsil edemeyen SGK, hastaneye giden her vatandaştan katılım payını tahsil ediyor ama, bunu nasıl değerlendiriyorsunuz? 

Mesele SGK ise; SGK’nin açıklarını kapatıp gelir-gider dengesini düzeltecek 83 milyar TL tutarında alacağının neden muhasebeleştirilmediği ve kayıt altına alınmadığı, icra takibindeki Kurum alacaklarının mali tablolarda neden raporlanmadığı, icra takibindeki hangi işletmelere tebliğ yapılmadığı, hangi işverenlerin korunup kolladığı, ödeme yapmayan belediyelere neden işlem yapılmadığı açıklamalıdır.

Genel sağlık sigortası fon gelirleri, sağlık hizmetleri harcamalarını karşılamaktadır. SGK’nin kendi verileri ve Sayıştay denetim raporlarının sonuçları açıkça ortaya koymaktadır ki, tedavi katılım paylarının da içinde yer aldığı genel sağlık sigortası fon gelirleri, genel sağlık sigortası kapsamında sağlanan sağlık hizmetlerini karşılamak için yeterli gelmekte ve hatta fazla vermektedir.

Ancak, SGK genel sağlık sigortası fon varlığında kalması ve sağlık hizmetleri için kullanılması gereken fon varlığını kanunun açık hükmüne rağmen açıkları kapatmak için, sosyal sigorta fonuna aktarmıştır.

'SGK VE BELEDİYELER BU SORULARA YANIT VERMELİ'

O halde SGK'ye ve belediyelere bir dizi soru yöneltmek gerekiyor değil mi? 

Evet, şu sorulara yanıt verilmelidir: 

• SGK, işverenlerden ve belediyelerden sigorta prim alacaklarını neden tahsil edemiyor?
• Ayrımsız kayyum ve tüm partilerin yönettiği belediyeler neden çalışanların sigorta primlerini yatırmıyorlar?
• Genel sağlık sigortası fon varlığında kalması ve sağlık hizmetleri için kullanılması gereken fon varlığı Kanunun açık hükmüne rağmen neden sosyal sigorta fonuna aktarılmaktadır?
• İşverenleri ve belediyeleri koruyup kollayan, prim borçlarını alamayan SGK; genel sağlık sigortası fon gelirleri, genel sağlık sigortasından sağlanan sağlık hizmetlerini karşıladığı halde, neden ekonomik krizin yoğun yaşandığı bu günlerde işsizlikle boğuşan ve yoksulluk sınırının altında kıt kanaat yaşam sürmekte olan yurttaşlardan muayene, tetkik, tıbbi malzeme, ilaç, reçete adı altında tedavi katılım payı almaktadır?

---

 

Dr. Ergün Demir'in sorularımızı yanıtlarken yararlandığı kaynaklar aşağıda sıralanmıştır: 

• T.C. Sayıştay Başkanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu 2017 Sayıştay Denetim Raporu. Eylül 2018, Ankara. (S.3.16.64)
• SGK Aylık İstatistik Bültenleri 2018 Aralık Mali istatistikler Tablo 31 SGK Toplam Gelir ve Gder (Erişim 2.03.2019)
• GSS Fon Gelir Gider Dengesine Toplu Bir Bakış
• Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı Dr. Mehmet Selim Bağlı, TRT Haber canlı yayınında gündeme ilişkin soruları yanıtladı. (Erişim 3.03.2019) http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/Haberler/haber_20190227_51
• SGK’ya 150 Bin TL ve Üzeri Prim Aslı Borcu Bulunan İşverenler. http://www.alomaliye.com
• SGK Yönetim Kurulunun, 15/4/2016 tarihli, 2016/146 sayılı karar ile Kuruma 150.000- TL ve üzerinde sigorta prim aslı borcu bulunan işverenlerin, 22/05/2007 tarihli ve 26529 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Kurumuna Prim Borcu Olan İşverenlerin Kamuoyuna Açıklanmasına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 8 inci maddesi uyarınca, SGK internet adresi olan (www.sgk.gov.tr) internet adresinden kamuoyuna duyurulan listeden alınmıştır.