Ticaret savaşları sona ermiyor

2001'de başlayan ve belli kesintilerle bugüne taşınan Doha ticaret müzakereleri, dünya ticareti kurallarının belirlenmesinde kapitalist işleyişin esaas olduğunu ortaya koyuyor. Yoksul ve gelişmekte olan ülkelerin direnci ise uzlaşma önerileri ile kırılmaya çalışılıyor.

soL (HABER MERKEZİ) Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Sözcüsü Keith Rockwell, Doha müzakerelerinin beşinci gününde, küresel ticaret anlaşmasına ilişkin yeni önerilere katılımcı hiçbir ülkenin itiraz etmediğini açıkladı. 2001'den bu yana belli kesintilerle sürdürülen Doha müzakerelerinden somut ilerleme söz konusu değil. Bugün devam edecek olan görüşmeler, haftaya da sürecek.

Sözcü Rockwell, Doha müzakerelerini kurtarmak amacıyla DTÖ Başkanı Pascal Lamy tarafından hazırlanan yeni uzlaşma önerilerinin ele alındığı ve yaklaşık 30 üye ülkenin bakanlarının katıldığı toplantıda, önerilere kimsenin karşı çıkmadığını vurgularken, somut ilerlemenin da sağlanmadığını belirtti. Rockwell, "Herkes bazı endişelere sahip. Her bir üye bazı endişelere sahip. Ancak, hiçbir delege 'bu kağıt reddedilmeli' demedi" diye konuştu.

ABD Ticaret temsilcisi Susan Schwab ise, halen önlerinde bazı zor konular olduğunu, bazı gelişmekte olan ülkelerin ticaret görüşmelerindeki süreci tehdit ettiğini belirtti.

DTÖ Başkanı Lamy, üyelerin farklılıklarını aşamaması halinde Doha raundu görüşmelerinin riske girebileceği uyarısında bulunmuştu. Lamy bazı ilerlemeler olmasına rağmen henüz ortaklaşmanın söz konusu olmadığına dikkat çekiyor. Görüşmelerin başarısızlığı durumunda DTÖ'nün geleceğinin tartışılacak olması tarafları somut adımlar atmaya zorluyor.

Direnç gösterilen başlıklar
Tarım ve tarım dışı ürünler, entelektüel mülkiyet hakları başlığında yürütülen müzakerelerde birçok alt başlıktaki anlaşmazlıklar giderilemiyor. AB, ABD, Brezilya, Çin, Hindistan, Avusturya ve Japonya tarım müzakerelerinde 6 başlık, ve sanayi ürünleri ticaretine ilişkin 3 başlıkta tartışmalarının sürdürüyorlar.

Gelişmiş ülkelerdeki tarım destekleri, pamuk ticareti, gelişmiş ülkelerin tarım tarifelerinde indirim, hassas ve özel ürünler, gelişmekte olan ülkelerin tarifelerinde, özel koruma mekanizmaları olarak da adlandırılan geçici artışlar anlaşma sağlanmayan başlıklar. Sanayi ürünlerinde ise, sanayi tarifelerinde indirim, özellikle belli sektörlerdeki tarifelerde indirim gündeme geliyor.

Hizmet görüşmeleri ise tarım ve sanayi başlıklarındaki görüşmelere daha fazla zaman ayrılması gerekçesi ile şimdilik ötelenmiş durumda.
ABD AB bir yanda diğerleri ...
AB Ticaret Komisyonu Başkanı Peter Mandelson, henüz sona varılmadığının altını çizerken, Beyaz Saray'ın açıklamasına göre, ABD Başkanı Bush ve Hindistan Başbakanı Manmohan Singh, Doha görüşmelerinde ticaret başlıklarına atılım sağlayacak bir adımın atılması üzerinde durdu.

Salı günü ABD tarım sübvansiyonlarını 15 milyar dolar ile sınırlandıracağını duyurmuş ancak Brezilya, şu anki harcamaların iki katı olduğu açıklamasını yaparak bu teklifin bir anlamı olmadığına işaret etmişti. Bu da gelişmiş ülkelerin tarım başlığında attığı adımların samimiyetini tartışmaya açtı. Sarkozy'nin Fransa'nın AB'nin tarım tarifelerindeki indirimi konusunda endişeli olduğu bilinirken, şu anda müzakerelerde görüşülen başlıklara onay vermeyeceği bildiriliyor.

Almanya ise DTÖ görüşmelerine daha çok otomotiv, kimyasal ürünler ve diğer ihraç ürünlerinin ticaretinde patlamaya sağlayacağı beklentisi ile yaklaşıyor.

Sanayi ürünleri başlığında ise özellikle ABD ve Avrupa'lı işadamları, gelişmekte olan ülkelerin sanayi ürünlerine karşı rekabeti korumak adına tarife indirimine direniyor.

İş çevreleri görüşmelerdeki başarısızlığın, korumacı politikaları öne çıkaracağı ve dünya ticaretindeki büyümeyi olumsuz etkileyeceği görüşünde.