Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü'ne ait İskenderun Limanı'nın özelleştirilmesi ihalesinin nihai pazarlık görüşmesinde en yüksek teklifi 372 milyon dolarla Limak Yatırım Enerji Üretim İşletme Hizmetleri ve İnşaat A.Ş verdi. Böylece liman, Irak işgalinin müteahhitlerinden ve tedarikçilerinden Limak Holding'in oldu.
Limak Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Özdemir, ihaleden hemen sonra İskenderun Limanının özelleştirilmesine ilişkin olarak, "İskendurun Limanını yatırımla büyük bir liman haline getirmek istediklerini, zaten özelleştirmenin 6 senede 400 konteynırlık bir liman kapasitesi şartı var. 36 yıllık işletme süresi uzun bir süre. Özelleştirme İdaresinin bu hedefine, hatta daha fazlasına ulaşmaya çalışacağız" dedi. Limak Holding'in sahibi Nihat Özdemir'in kızı olan Özdemir ayrıca, ihalede herhangi bir ortaklarının olmadığını söylerken, ödemeyi taksitle mi yoksa peşin mi yapacaklarına açıklık getirmedi.
Limanın konumu stratejik
Akdeniz'in kuzeydoğusunda yer alan İskenderun Limanı, Limak'ın da faaliyetlerinin yoğunlaştığı Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile Irak başta olmak üzere Ortadoğu ülkelerinden dış pazarlara ulaşmak için stratejik öneme sahip bir liman. Hem Güneydoğu Anadolu Bölgesinin hem de Ortadoğu'nun ihraç pazarlarına açılan kapısı konumunda. Bu nedenle aktarma limanı özelliği taşıyan İskenderun Limanı, 1400 metre uzunluğunda bir mendireğe sahip.
Demiryolu, karayolu şebekesi ile bağlantısı bulunan İskenderun Limanı, dökme, Ro-Ro ve karışık eşyaya hizmet veriyor.
60 bin ton kapasiteli TMO'ya ait bir beton siloya da sahip olan limanda, yükleme hızı saatte 350 ton, boşaltma hızı saatte 250 ton olan bir cevher konveyörü de bulunuyor.
Liman, ABD askerlerinin Irak'tan çekilme işlemleri sırasında ABD'li heyetler tarafından ziyaret edilmiş ve limanın çekilme işlemleri sırasında kullanılacağı ileri sürülmüştü.
Özelleştirme daha önce iptal edilmişti
Liman daha önce de özelleştirilmeye çalışılmıştı. İskenderun Limanı için 2005 yılında 80 milyon dolar gibi oldukça cüzi bir tutarla PSA-Akfen Ortaklığının kazandığı ihale, 2007 yılında Danıştay 13. Dairesi tarafından iptal edildi.
Danıştay iptal gerekçesi olarak, mülkiyet hakkı kamuda kalan işletme hakkı devredilen İskenderun Limanı'nın iyileştirmeye ve modernizasyona ihtiyacı olduğu için, kamu yararı gereği, ihaleyi alan şirketin aynı zamanda bu yatırımları da yapmasını zorunlu kılacak şartların ihalede yer alması gerektiğini göstermişti. Şartnamede, bu yönde koşullar belirtilmediği için Danıştay, "özelleştirme ile hedeflenen yararın oluşmayacağı"na kanaat getirmişti.
İşgal ve devlet "Yürü ya kulum" dedi
İskenderun Limanı'nın yeni sahibi Limak Holding, Irak işgal pazarından en fazla pay alan grupların başında geliyor. Aynı zamanda Fenerbahçe Spor Kulübü yöneticiliği yapan Nihat Özdemir'e ait olan Holding, çoğunu TMSF'den aldığı Güneydoğu Anadolu bölgesindeki çimento fabrikaları ile Irak'ın işgalinin çimentosunu karşılamaya devam ediyor. Mardin, Kurtalan, Bitlis, Gaziantep, Ergani ve Şanlıurfa çimento fabrikalarına sahip olan Limak'ın ilk işi bu fabrikaların kapasitelerini artırmak olmuştu. Sahibi Nihat Özdemir'in Bitlisli olduğu Limak'ın yatırım ve faaliyetlerinin ülke içinde ağırlıkla Güneydoğu Anadolu'da toplandığı gözleniyor.
Devlet ve askeri ihaleler sayesinde büyüyen Limak, NATO için yapılan üs ve benzeri askeri tesislerin inşaatında uzmanlaşmış grup olarak öne çıkıyor. Müteahhitlik işlerinden elde ettiği birikim ile turizm, çimento, enerji ve doğalgaz dağıtımı gibi alanlara faaliyetini genişleten şirket, özelleştirme ihalelerinin gediklilerinden.
Hatırlanacağı gibi Limak, TEKEL alkollü içkiler bölümünü 292 milyon dolara satın alan ve özelleştirilmesinden iki yıl sonra daha taksitleri tamamlanmadan American Texas Pasific Group'a 810 milyon dolara satan konsorsiyumun içinde yer alıyordu. Konsorsiyum, bu alışverişten 2 yılda 500 milyon doların üzerinde bir vurgun yapmıştı.
Limak'ın Kolin ve Cengiz İnşaat ile ortak olduğu konsorsiyum, özelleştirilen Uludağ ve Çamlıbel Elektrik Dağıtım şirketini sırasıyla 940 ve 258,5 milyon dolar bedelle bu ay başında devraldı.
Limak'ın uzun yıllardır askerlerle kurduğu yakın ilişki, Güneydoğu Anadolu bölgesinde ve Irak'ta "risk" almasını kolaylaştırırken, NATO hizmetleri de Irak pazarında iddialı olmasını sağladı. Limak, hedef pazar olarak Ortadoğu'da Lübnan ve Suriye'yi de belirlemiş durumda.
Öte yandan Limak, Balkanlara açılma stratejisi de izliyor. Son olarak, Kosova'nın Priştine Havalimanının 140 milyon euro yatırımla modernize edilmesi ve 20 yıl işletme hakkı, Limak'ın yüzde 90 payla Fransız Aeroport de Lyon ile ortak olduğu konsorsiyuma verildi. Limak Grubu Başkan Yardımcısı Sezai Bacaksız, devir töreninde, "Biz Kosova'yı Balkanlara yayılma stratejimizin merkezi olarak görüyoruz" şeklinde bir açıklama yapmıştı.
(soL - Ekonomi)