Suriye'de yeni partilerin önü açılıyor

Suriye’de Başbakan Adel Safar liderliğinde pazar günü yapılan kabine toplantısında, siyasi partiler kanununda değişiklik yapılarak yeni partilerin önü açılması kararlaştırıldı.

Hazırlanan kanun tasarısında, partilerin kurulması, kaynakları, hakları ve sorumluluklarına ilişkin temel ilkelere yer verildi.

Kanun tasarısında partiler için belirlenen bazı ilkeler şöyle:

- Anayasaya, demokrasinin ilkelerine ve hukuk devletine bağlı olmak özgürlüklere, temel haklara, insan haklarına ve Suriye Arap Cumhuriyeti tarafından imzalanan anlaşmalara saygılı olmak,

- Ülkenin bütünlüğünü korumak ve halkın ulusal birliğini desteklemek,

- Din, aşiret, bölge, mezhep, meslek bazlı veya etknik, cinsel ve ırksal ayrımcılık temelli parti kurulamaz,

- Partiler, açık ya da gizli askeri ya da paramileter örgütlenmeler kuramaz, şiddet kullanamaz, şiddet kullanmakla tehdit edemez veya şiddeti körükleyemez,

- Partiler, Suriye dışındaki bir partinin ya da siyasi örgütün şubesi olamaz ya da bunlara bağlı olamaz.

İslamcı parti kurulamayacak
Enformasyon Bakanı Dr. Adnan Mahmud hazırladıkları yasanın dünyadaki modern siyasi partiler yasalarının bir benzeri olduğunu ancak Suriye’nin özgünlüklerini de yansıttığını kaydetti. Buna göre din, mezhep, aşiret ya da bölge temelli parti kurulamayacak. Bu koşul, İslamcı partilerin ya da Kürt partilerinin kurulmasına izin verilmeyeceği anlamına geliyor.

Adalet Bakanı Tayseer Kala Avvad ise tasarının 40 maddeden oluştuğunu belirtti. Avvad, parti kurmak isteyenlerin 50 imza ile birlikte başvuruda bulunması gerektiğini ve imzacı üyelerin 10 yıldan fazla süredir Suriye uyruğunda bulunan, 25 yaşının üstünde kişiler olabileceğini kaydetti.

Avvad, ayrıca, partilerin en az 1000 üyeden oluşabileceğini, Suriye vilayetlerinin en az yarasında örgütlü olması şartının aranacağını ve örgütlü olduğu her valilikteki üye sayısının toplam üye sayısının en az yüzde 5 olması gerektiğini belirtti.

Bakan, başvuru yapılan komitenin 60 gün içinde başvuruyu kabul edeceğini ya da reddedeceğini, red durumunda gerekçenin de bildirileceğini belirtti. Başvuruları reddedilenler için yargı yolu da açık tutulacak. 15 gün içinde mahkemeye itirazda bulunulması durumunda, mahkemeler 60 gün içinde karar vermekle yükümlü olacak.

Anayasa da değiştirilebilir
Tasarının 7 Ağustos’taki parlamento toplantısında görüşülmesi bekleniyor.

Bazı kesimler tarafından, Baas partisinin anayasal ayrıcalığı nedeniyle tasarının Suriye siyasi hayatında önemli bir değişikliğe yol açmayacağı savunuluyor. Ancak, Beşar Esad bir süre önce anayasanın da değiştirilebileceği yönünde sinyal vermişti. Bu bağlamda, anayasanın Baas partisine devlette ve toplumsal hayatta ayrıcalık veren 8. maddesinin kaldırılabileceği belirtiliyor.

Tek partili rejim değil
Bugün pekçok basın yayın organında siyasi partiler reformunun Suriye'nin tek partili rejimini sona erdireceği öne sürüldü. Oysa ki, Suriye'deki rejim tek partili değil. Ancak 1972 yılından bu yana siyasi partiler Baas Partisi’nin egemen olduğu Ulusal İlerici Cephe içerisinde yer alıyor.

Tasarı geçerse, parti kurma niyeti olan bazı işadamlarının da harekete geçebileceği belirtiliyor.

(soL-Dış Haberler)