soL (DIŞ HABERLER) Irak Petrol Bakanlığı, ülke petrollerinin çıkarılması için 41 uluslararası petrol şirketiyle gelecek hafta masaya oturacağını açıkladı. Anlaşma, uluslararası petrol tekellerinin 36 yılın ardından ülkeye geri dönüşü olarak yorumlanıyor.
35'i uluslararası, 6'sı devlet şirketi
Irak Petrol Bakanlığı Sözcüsü Asım Cihad tarafından yapılan açıklamaya göre, 35'i uluslararası ortaklık, 6'sı devlet şirketi olan toplam 41 petrol şirketiyle 30 Haziran'da imtiyaz anlaşmaları imzalanacak. Irak hükümetiyle masaya oturacak petrol şirketleri arasında, Türkiye'den Türk Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) da yer alıyor. Cezayir, Angola, Pakistan, Taylan ve Vietnam'dan devlet petrol şirketleri de, Irak hükümetiyle masaya oturacak.
Bir vade belirtilmemiş olmakla birlikte, anlaşmaların kısa dönemli anlaşmalar olacağı belirtiliyor.
Önce mevcut yataklar, sonra yeni imtiyaz
Irak Petrol Bakanlığı Sözcüsü Cihad, firmaların "Öncelikle mevcut yatakları geliştirebileceklerini" söyledi. Yeni alanlar için açık ihalelerin, tartışmalı Petrol Yasası'nın çıkmasının ardından gündeme geleceği belirtiliyor.
Irak Petrol Bakanı Hüseyin el Şehristani, geçen hafta yaptığı açıklamada Petrol Yasası'nın 2008 sonunda son haline kavuşup onaylanacağını açıkladı ancak yasanın kabulü yönünde çok az bir ilerleme kaydedilmiş durumda.Petrol tekellerinin öncelikle ülkenin kuzey ve güneyindeki yataklara yönelecekleri yeni sahalar için Petrol Yasası'nı bekleyecekleri belirtiliyor.
İşgal güçleri ve Irak hükümeti, Irak petrol üretiminin işgal öncesi seviyesi olan günde 2,5 milyon varile çıkarılmasını istiyor. Mevcut petrol üretimi, yalnızca günde 500 bin varil düzeyinde.
Irak'ın ispatlanmış üretilebilir petrol rezerv miktarı, 115 milyar varil olarak biliniyor. Bu rezerv miktarıyla Irak, İran ve Suudi Arabistan'ın ardından üçüncü sırada geliyor. Irak petrolünün çıkarım maliyetinin düşük olması, uluslararası tekellerin ülkeye yönelik ilgisinin başlıca kaynağını oluşturuyor.
36 yıl sonra yeniden
Irak hükümetinin anlaşma kararı, ABD tarafından idam edilen Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in 1972 yılında ülke dışına çıkardığı uluslararası tekellerin, 36 yıl sonra ülkeye dönüşü olarak yorumlanıyor. Saddam Hüseyin, 1972 yılında Irak petrol yataklarını kamulaştırmış ve uluslararası petrol tekelleriyle yapılan anlaşmaları iptal ederek üretimin planlanması yönünde adım atmıştı.
Petrol Yasası'nın yürürlüğe girmesinin ardından, yüksek petrol fiyatlarının da etkisiyle uluslararası petrol tekellerinin yeni yataklara yönelecekleri ve mevcut düzeye göre aşırı düzeyde bir üretimi zorlayacakları tahmin ediliyor. Ülke ihtiyaçlarını değil, petrol tekellerinin kârını gözeten bu stratejinin, ülke kaynaklarının daha kısa sürede tüketilmesi anlamına geleceği biliniyor.
Çıkarım bedeli olarak Irak hükümetine varil başına ödenecek paranın çok düşük olması, petrol üretimindeki artışın Irak halkına fayda sağlamayacağına işaret ediyor.