Lahey’de bulunan Eski Yugoslavya Savaş Suçları Mahkemesi iki Hırvat general hakkında daha önce verilen mahkumiyet kararını bozması geçtiğimiz haftalarda bütün dünyada yankı uyandırdı. Bir süre devlet başkanlığı da yapmış eski Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) lideri Ramuş Haradinaj’ın da geçtiğimiz ay sonunda aklanması ve süreç BM yargısına olan güveni bir kez daha sarsmış oldu.
AB yolundaki Hırvatistan aklanmış oldu
Temyiz öncesi yargılamada 24 ve 18 yıl ceza alan Generaller Ante Gotovina ve Mladen Markač, 1995 yılında "Fırtına Harekatı" esnasında savaş suçu işlemek ve sivilleri göçe zorlamakla suçlanıyorlardı. Harekat sırasında 600 kadar Sırp öldürülmüş, 200 bine yakını da zorunlu göçe tabi tutulmuştu. Sırp sivillere yönelik saldırılar nedeniyle yargılanan az sayıdaki kişi arasında olan bu iki ismin de aklanması ile Hırvatistan’ın Yugoslavya’dan ayrılma süreci uluslararası yargı nezdinde neredeyse tamamen aklanmış oldu. Karar, mahkemenin 18 yıllık tarihindeki en keskin geri dönüş olarak değerlendiriliyor.
Özellikle Hırvat milliyetçileri arasında popüler bir isim olan Gotovina 80’lerde Fransız lejyonerliği yapmış ve Yugoslavya savaşından sonra, 2005 yılına kadar kaçmıştı. İki generalin mahkumiyeti de milliyetçiler tarafından öfke ile karşılanmıştı. Geçtiğimiz ay çıkan beraat kararı da ülkenin AB yolunda içerideki bir çok pürüzü giderdiği bir hamle oldu.
AB’ye üye olmak isteyen Hırvatistan’ın bu davada aklanması dış ilişkiler açısından da önemli bir gelişme. Zira Hırvatistan yaşanan ve daha önce insanlık suçu olarak mahkum edilmiş olan süreci "ulusal kurtuluş" ve "özgürleşme mücadelesi" olarak sayıyor ve anıyordu. Bu durumun ortaya çıkarttığı tezat ise ülkenin AB’ye girme rotasının önünde güçlü bir engel olarak duruyordu. Ancak bu yeni karar ile birlikte Hırvatistan’ın AB yolu önünde bu engel de kalkmış oldu. Özellikle AB’nin genişleme politikası için bu adım çok rahatlatıcı bir gelişme oldu ve AB'nin Hırvat milliyetçilerinin işledikleri savaş suçlarını yalnızca biçimsel açıdan bir sorun olarak gördüğü açığa çıktı.
Belgrad: “Kararlar hukuki değil siyasaldır”
Uzun süredir bütün mahkeme sürecinin Sırp karşıtı karakteri ile Sırpları suçlama ve kötü göstermeye hizmet ettiğini iddia eden Sırbistan yönetimi, açıklanan kararın hukuki niteliğini sorgulayan bir açıklama yaptı. Sırbistan Devlet Başkanı Tomislav Nikolic açıklamasında, “Mahkemenin hukuki bir muhakeme ile değil siyasal kararlar verdiği artık aşikardır. Muhakeme bölgenin istikrara kavuşmasına asla fayda sağlamayacak ve eski yaraları tekrar deşecektir” dedi.
UÇK lideri de aklandı
Kısa bir süre Başbakanlık görevini de yürüten, Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) eski lideri Ramuş Haradinaj ve iki UÇK komutanı, İdriz Balaj ve Lahi Brahimaj geçtiğimiz ayın sonlarında Lahey’de bir dizi suçlamadan daha aklanmış ve ülkesinde Başbakan tarafından karşılanmıştı. Savcılar tarafından Sırplara yönelik etnik temizliğe girişmek ile suçlanan Haradinaj delil yetersizliğinden serbest bırakıldı. Rusya tarafından bu açıklamalar skandal olarak değerlendirilmişti. Rus dış işleri tarafından yapılan açıklamada, “uluslararası ceza yargısında ilk kez tanıklar baskı altına alınmış ve fiziksel olarak yok edilmiştir” dedi.
( soL - Dış Haberler )