NATO zirvesinin ardından Trump zafer ilan etti

NATO zirvesinin ikinci gününe de ABD Başkanı Trump'ın bütçe eleştirileri damgasını vurdu. Trump, NATO üyesi ülkelere, savunma harcamalarını bir an önce arttırma çağrısı yaptı. Basın toplantısında çağrısının olumlu yanıt aldığını belirten Trump, zirveden memnun ayrıldığını belirtti.

Kaya Emre Uzmay

NATO zirvesinin ikinci gününe de ABD Başkanı Donald Trump'ın bütçe eleştirileri damgasını vurdu. 

NATO üyesi ülkelerin, 2014 yılında Galler'deki zirvede aldıklara karara göre, savunma harcamalarını 2024'e kadar Gayrisafi Yurtiçi Hasılaları'nın (GHSY) yüzde 2'si düzeyine çıkarmaları gerekiyor. Ancak, 2024'ü "çok geç" bulan Trump, bu hedefin 2018 yılı içerisinde gerçekleşmesini talep ediyor.

Bu sabah, Twitter'dan paylaştığı mesajla, 2024 hedefinin yüzde 4 olması gerektiğini ifade eden ABD Başkanı'nın sert tepkisi, Ukrayna ve Gürcistan sorununun görüşüldüğü toplantının kısa kesilmesine ve NATO bütçesi gündemli acil toplantı yapılmasına yol açtı.

Planlanan ikili görüşmelerin de iptal edilmesine sebep olan Trump, bütçe gündemli toplantının ardından basın konferansı düzenledi.

TRUMP: YÜZDE 4 OLMALI

NATO zirvesinin ikinci gününe de ABD Başkanı Trump'ın sert bütçe eleştirileri damgasını vurdu. 

Sabah saatlerinde sosyal medya hesabından açıklamalarda bulunan Trump, Avrupa ülkelerini savunma harcamalarını hemen yüzde 2 hedefine ulaştırmaya ve daha sonra yüzde 4'e çıkarmaya çağırdı.

İlk attığı mesajda, "Başkanlar yıllar boyunca başarısız bir şekilde Almanya'yı ve diğer zengin NATO ülkelerini Rusya'dan korunmaları için daha fazla ödemeye ikna etmeye çalıştılar" diyen Trump, Avrupa hükümetlerine yüklenerek, "Maliyetlerinin yalnızca bir parçacığını ödüyorlar. ABD ise, Avrupa'yı sübvanse etmek için, on milyarlarca dolar ödüyor, ve ticarette büyük kayıp yaşıyor" değerlendirmesini yaptı.

ABD Başkanı, ikinci mesajında, NATO üyesi ülkelerin hedefinin, savunma harcamalarının GSYH'ye oranını yüzde 4 çıkarmak olması gerektiğini şu sözlerle ilan etti:

"Bütün bunlara ek olarak, Almanya daha yeni, kendisinden korunmak istediği Rusya'ya, Rusya'dan gelecek bir boru hattından enerji ihtiyaçlarını karşılayabilmek için milyarlarca dolar ödemeye başladı.Kabul edilemez! Bütün NATO ülkeleri yüzde 2 hedefine ulaşmalılar ve bu hedef en sonunda yüzde 4'e çıkmalı"

ZİRVENİN PROGRAMINI DEĞİŞTİRDİ

Ukrayna ve Gürcistan'daki durumun görüşüleceği sabah saatlerindeki toplantıya geç katılan Trump, burada bütçe sorununu bir kez daha, sert bir üslupla gündeme getirdi. 

Trump'ın sert çıkışının ardından, toplantı gündemi değiştirilerek, bütçe sorunu tartışılmaya devam etti. NATO üyesi olmayan Ukrayna ve Gürcistan delegasyonları "NATO'nun iç meseleleri tartışıldığı için" salondan çıkarıldı.  Basına kapalı gerçekleşen toplantıda, ABD Başkanı, NATO üyesi ülkelerin yüzde 2 hedefine "hemen" ulaşması için ısrarını yineledi.

Toplantıda Almanya Başbakanı Angela Merkel'e adıyla seslenerek, "Angela, bu konuda bir şey yapmalısın" diyen Trump, kaynakların aktardığına göre dünden daha sert bir dil kullandı.

TOPLANTININ ARDINDAN BASIN KONFERANSI

Toplantının ardından, basın konferansı düzenleyen ABD Başkanı, burada, NATO zirvesine ilişkin açıklamalarda bulundu ve gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Trump, burada, "Yalnızca 29 ülkeden 5'i (yüzde 2) yükümlülüklerini yerine getiriyordu ve bu bugün değişti. Yükümlülük yüzde 2'ydi ve bu sonrasında daha yüksek bir düzeye çıkacak. Bugün NATO harika bir ilerleme kaydetti" değerlendirmesini yaptı. 

"ABD'nin NATO'ya bağlılığı çok güçlü" diyen Trump, gazetecilerin "NATO'dan çıkmakla tehdit ettiniz mi?" sorusuna, "Oradakilere eğer gerektiği şekilde hedefe çıkmazlarsa son derece mutsuz olacağımı söyledim. Çünkü ABD, NATO'nun maliyetinin çok büyük bir kısmını ödüyor" yanıtını verdi.

'ALMANYA YOLA GELİYOR'

Trump, "Ülkeler hedefe doğru çıkmaya başlayacaklar. Şimdi çok mutluyuz ve şu anda çok çok güçlü bir NATO'ya sahibiz, iki gün olduğundan çok daha güçlü" diye konuştu.

Basın toplantısında gazetecilerin sorduğu bazı sorular ve Trump'ın yanıtları şu şekildeydi:

Almanya'dan taviz aldınız mı? Rusya'dan enerji alma ve savunma harcaması konusunda...

Almanya hedefe ulaşma konusunda hızlanacak. Almanya yola geliyor. Ancak şimdi boru hattı meselesinin ne olacağını düşünmek zorundayız. Çünkü boru hattı Rusya'dan geliyor. Bu meseleyi bir tek ben gündeme getirdim, benden başka kimse gündeme getirmedi. Ancak şimdi hepimiz bu meseleyi konuşuyoruz.

Açıkçası, belki de, herkes Rusya'yla iyi bir ilişki geliştirecek ve boru hattı konusunda çok daha az sorun olacak. 

Almanya önceden olduğundan daha fazlasını yapacağının taahhüdünü verdi ve bence bu çok daha önemliydi.

'NATO'DAN ÇIKMAK İÇİN KONGRE ONAYINA İHTİYACIM YOK'

ABD'yi, herhangi bir gerekçeyle, NATO'dan çıkarma tehdinin arkasında duruyor musunuz? Ve bunu gerçekten Kongre'nin güçlü onayı olmadan yapabileceğinize inanıyor musunuz?

Yapabileceğimi düşünüyorum ama buna gerek yok. 

Öncesinde ülkelerin savunma harcamalarını yüzde 2'ye çıkarması gerektiğini söylemiştiniz. Daha sonra bu yüzde 4 oldu. Ya da daha hızlı bir şekilde yüzde 2'ye çıkılmasını istemiştiniz. Toplantıyı tatmin edici bulmanız sağlamak için bu taleplerin ne kadarını gerçekleştirmeyi kabul ettiler? 

Daha hızlı bir şekilde yüzde 2'ye çıkmayı kabul ettiler. Bazılarının kendi parlamentoları, kongreleri, geçmeleri gereken birçok süreçleri olduğunu anlamalısınız. Burada başbakan ya da başkan olarak bulunuyorlar. Hemen gidip "biz bunu yapıyoruz" diyemiyorlar. Ancak onaylatmak üzere evlerine dönecekler. Bazıları yüzde 2 konusunda anlaştı, bazıları kesinlikle yüzde 2'ye ulaşacaklarını söylediler.

Yüzde 2'den sonra daha yukarı çıkmayı konuşacağız. Ancak nihai olarak önümüzdeki yıllar içinde yüzde 4'e çıkmalıyız, dedim.

'KIRIM'IN İLHAKI OBAMA DÖNEMİNDE OLDU'

Rusya'nın Kırım'ı ilhakını tanıyacak mısınız? Kırım'ı Rusya'nın bir parçası olarak kabul edecek misiniz?

Bu ilginç bir soru. Çünkü ben göreve gelmeden çok önce Başkan Obama bunun olmasına izin verdi. Bu onun nöbeti sırasında oldu, benimkinde değil.

İnsanlar "vah Kırım" demeyi seviyorlar. Gerçek şu ki, Kırım'da köprüler inşa ediyorlar. Daha yeni, inşaatı yıllar önce başlayan büyük bir köprünün açılışını yaptılar. Bir denizaltı limanı inşa ettiler. Milyonlarca dolarlık. 

Bu Barack Obama'nın nöbetindeydi, Trump'ın değil... Bunun olmasına izin verir miydim? Hayır, bunun olmasına izin vermezdim. Bu noktadan sonra Kırım'da ne olacağına ilişkin ise size açıklama yapamam. Ancak Kırım konusunda hoşnut değilim.

'IRAK SAVAŞINA KARŞI ÇIKTIM'

Irak'ta iki ay önce seçim yapıldı ancak hala hükümet kurulmadı. ABD'nin rolü ne olacak? Rus lider Putin ile Suriye'deki durumu konuşacaksınız. Peki Suriye'deki Kürtler'in durumuna ilişkin ne düşünüyorsunuz bilgi verebilir misiniz?

Umarım Irak'la iyi anlaşırız. Kesinlikle Irak'a bir servet harcadık. İki taraftan da yüz binlerce insanın yaşamına mal oldu. Ben her zaman iki tarafı da düşünürüm, sadece kendi tarafımızı değil. Bir seçim yaptılar ve umarım iyi geçiniriz.

Şimdiden seçimi kazanan insanlarla konuşmaya başladık. Ben o savaştan yana değildim. Ben o savaşa son derece karşıydım. Hiçbir zaman iyi bir şey olduğunu düşünmedim. Ancak bu da bana miras kalan meselelerden biri oldu. Elimizden gelenin en iyisini yapacağız.