ABD’nin 2015 yılında BM’nin 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran arasında imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı adlı nükleer anlaşmadan çıkmasının ardından tekrar yürürlüğe soktuğu İran yaptırımlarının ikinci dilimi bugün itibariyle başladı. İlk dilimi 7 Ağustos'ta devreye giren yaptırımların bugün yürürlüğe giren ikinci dilimi İran’ın petrol ihracatını, bankacılık işlemlerini ve deniz taşımacılığını hedef alıyor.
AÇIKLAMA BUGÜN YAPILACAK
ABD Dışişleri ve Hazine Bakanlıkları tarafından yaptırımların kapsamına ve muafiyet verileceği açıklanan sekiz ülkeye ilişkin açıklamanın bugün Türkiye saatiyle 16.30’da yapılması bekleniyor. Enerji Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye’nin de muafiyet tanınan sekiz ülke arasında olduğuna dair bilgi aldıklarını açıklamıştı. Dün ABD Hazine Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada da, Azerbaycan'ın Şahdeniz havzasındaki doğalgazını Türkiye'ye ve buradan Avrupa'ya taşıyacak projelerde İranlı şirketlerle iş yapılmasına izin verildiği belirtildi. Ancak tanınan muafiyetin İran’dan petrol alımını düşürme şartına bağlı olacağı ve 6 aylık geçici bir süre için geçerli olacağı bildiriliyor.
RUHANİ: PETROL SATACAĞIZ
ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’ın petrol ihracatını sıfırlama iddiasıyla başlattığı yaptırımlarla ilgili bugün İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’den petrol satmaya devam edecekleri açıklaması geldi.
İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Press TV’de yayımlanan açıklamasında İran’ın yaptırımlardan muaf tutulmayacak ülkelere de petrol satışının devam edeceğini belirtti. Ruhani “petrolümüzü onurla sattık ve satmaya da devam edeceğiz” dediği açıklamasında, ABD yaptırımlarının yasadışı ve haksız olduğunu vurguladı. Ruhani “Bu yaptırımları onurla deleceğiz çünkü bunlar zalimce ve uluslararası hukuka aykırı” diye konuştu.
MEKANİZMA HÂLÂ MÜZAKERE EDİLİYOR
ABD’nin İran'ın nükleer etkinliklerini sınırlayan Kapsamlı Ortak Eylem Planı’ndan tek taraflı olarak Mayıs ayında çıkmasının ardından İran’a yaptırımlarını yeniden yürürlüğe sokmasına karşın, anlaşmada kalan ülkeler olan Rusya, Çin, Almanya, İngiltere ve Fransa Tahran’la ticareti sürdürmenin yollarını arıyor.
AB tarafından İran’la bankacılık işlemlerinin sürdürebilmesi için yaratılması planlanan mekanizma halen devreye girmezken, İran'dan sözkonusu mekanizma konusunda görüşmelerin sürdüğü ve çalışmaların “doğru yolda olduğu” açıklaması geldi.
İran daha önce AB ülkelerine yaptırımları devre dışı bırakacak finansal mekanizmanın kurulmaması halinde Kapsamlı Ortak Eylem Planı’ndan çıkmayı gündemine alacağı uyarısında bulunmuştu.
Öte yandan uluslararası bankacılık işlemlerinde döviz cinsinden elektronik fon transferini sağlayan Brüksel merkezli kod sistemi SWIFT’in İran bankacılık sistemiyle ilişkilerinin kesilmesi için ABD’nin bugün bir uyarıda bulunması bekleniyor. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas AB üyesi ülkelere yaptırımları devre dışı bırakmak için ABD’nin kontrolündeki SWIFT’e alternatif bir sistem kurulması çağrısında bulunmuştu.
İRAN'IN PETROL SATIŞINDA KESKİN DÜŞÜŞ
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) verilerine göre, yaptırımlar daha yürürlüğe girmeden İran’ın petrol ihracatı Eylül ayı itibariyle günde 150 bin varilden 3 bin 447 varile düştü. ABD petrol piyasalarında İran’a yaptırımlar nedeniyle oluşacak boşluğun Suudi Arabistan tarafından telafi edileceğini belirtiyor. Petrol fiyatları bugün itibariyle varil başına 73,53 dolar olarak kaydedildi.
