İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkışı (Brexit) gündemiyle dün Brüksel’de bir araya gelen İngiltere Başbakanı Theresa May ile AB liderleri arasında yine anlaşma sağlanamadı. May, AB liderlerine yaptığı 15 dakikalık sunumun ardından akşam yemeğine katılmayarak zirveyi terk etti. May’in toplantıdaki konuşmasında AB’nin geçiş sürecini uzatma konusuna “nötr” yaklaştığı belirtildi.

Avrupa Parlamentosu Başkanı Antonio Tajani, May’in toplantıda yeni bir öneri getirmediğini sadece anlaşmaya varılması konusunda  iyiniyetini ifade ettiğini belirtti. Tajani, İngiltere Başbakanı’nın Brexit’le ilgili geçiş sürecinin bir yıl uzatılması önerisine karşı da “nötr” bir tutum takındığını söyledi. Toplantıya katılan diğer AB liderleri de May’in geçiş sürecinin uzatılmasına “sakınımlı yaklaşsa da” olumlu baktığını bildirdi.

GEÇİŞ SÜRECİ UZAYABİLİR

Toplantıdan çıkışta basına açıklama yapmayan Theresa May, bugün İngiltere’de yaptığı açıklamada geçiş sürecinde olası bir uzatmanın sadece “aylarla” sınırlı olacağını söyledi. İngiltere’de Brexit taraftarlarını öfkelendiren geçiş sürecinin uzatılması May’i iç siyasette zora sokacak gibi görünüyor. Zira Brexit taraftarları sürecin neredeyse 2022’de yapılacak parlamento seçimlerine kadar uzatılacağını, bunun da İngiltere’nin asla AB’den çıkmayabileceği anlamına geldiğini öne sürüyor. Öte yandan geçiş sürecinin uzatılmasının Avam Kamarası’nda kabul edilmesinin de zor olacağı, May’in kendi partisinden de ciddi bir muhalefetle karşılaşacağı ifade ediliyor.

İngiltere’nin AB’den çıkışı 29 Mart 2019’da gerçekleşecek. Bu tarihe kadar uzlaşmaya varılmazsa Brexit sonrası AB ile sınırları ve ticari ilişkileri belirleyen herhangi bir anlaşma olmayacak. Halihazırda belirlenen geçiş süreci 31 Aralık 2020’de sona eriyor. Bir yıl uzatma kabul edilirse bu süreç 31 Aralık 2021’de sona erecek. Geçiş sürecinde İngiltere tek tek ülkelerle ticaret ve gümrük anlaşmaları imzalayabilecek. Ve Kuzey İrlanda sınırıyla ilgili bir çözüm için müzakereler sürdürülebilecek. 

Almanya’dan da dün ilk kez anlaşmasız bir Brexit’e hazırlanıldığı açıklaması geldi. Almanya Başbakanı Angela Merkel, İngiltere’nin anlaşma olmadan Birlikten çıkışı olasılığına karşı hazırlık yaptıklarını söyledi. Fransa da anlaşmasız Brexit’in doğuracağı sonuçlarla ilgili hükümetin önlem almasını sağlayacak bir yasa taslağını hazırladı.

İRLANDA SINIRI VE 'BACKSTOP' 

İngiltere ile AB arasında Brexit konusunda anlaşmanın çıkmaza girmesinin nedenlerinden birini Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki kara sınırı meselesi oluşturuyor. İki taraf da Brexit’in ardından bu sınırın açık tutulması amacıyla bir beyzbol terimi olan “backstop” planı üzerinde duruyor. Ancak tarafların bu plana yaklaşımları farklı. İngiltere, AB’nin Kuzey İrlanda’nın Ortak Pazar ve Gümrük Birliği’nde kalmasını içeren backstop planlarının Büyük Britanya ile Kuzey İrlanda arasındaki birliği baltaladığını söylerken AB ise İngiltere’nin planının AB'nin kendi ekonomik bölgesini yani ortak pazarı ihlal ettiğini öne sürüyor. Backstop AB ile İngiltere arasında varılacak Brexit anlaşmasının bir parçası ve eğer uzlaşılmazsa ortada bir anlaşma da olmayacak.

Öte yandan dünkü AB liderler zirvesine katılan İrlanda Cumhuriyeti Başbakanı Leo Varadkar sınır meselesinin yalnızca ticari bir mesele olmadığını aynı zamanda bir barış meselesi olduğunu belirtti. Varadkar 1972’de IRA’nın sınır gümrüklerine düzenlediği bombalı saldırıyı hatırlatan Irish Times gazetesinin önceki günkü nüshasını göstererek, Brexit’le ilgili sorunların ticaretten çok barış sorunu olduğunu söyledi.