İsrail bu sabah Gazze'de hava saldırısı düzenledi. Filistin haber ajansı WAFA, işgal bölgesindeki saldırıların geniş ölçekli zarara yol açtığını bildirdi. İsrail ordusundan yapılan açıklamada ise Gazze'de askeri bir üs ile eğitim tesisinin ve cephaneliklerin vurulduğu belirtildi. Hamas, saldırılarda herhangi bir can kaybı olmadığını söyledi.

İsrail geçen hafta Gazze'den Berşeba'ya füze atıldığı gerekçesiyle 20 bölgeye hava saldırısı düzenlemişti. Hamas, İsrail'e atılan füzelerin sorumlusunun barış görüşmelerini baltalamak isteyen "radikal gruplar" olduğunu ileri sürüyor.

Gazze’de Hamas’ın Mart ayından beri düzenlediği, işgal altındaki eski Filistin topraklarına “Büyük Geri Dönüş Yürüyüşü” gösterilerinde şimdiye dek en az 205 Filistinli yaşamını yitirdi. Aylardır süren ve Cuma günleri doruk noktasına ulaşan eylemlerde İsrail ordusu sınıra yaklaşan göstericilere ateş açıyor. Geçen haftaki gösteriler öncesinde İsrail Savunma Bakanı Avigdor Lieberman, “savaş dışında başka seçenek kalmadı” diyerek Gazze’ye operasyon sinyali vermişti. Ancak geçen haftaki gösterilere katılım öncekilere oranla düşük oldu ve gerilim daha fazla tırmanmadı.

Mısır merkezli haber sitesi Mada Masr’a göre bunda Mısır ve Birleşmiş Milletler aracılığıyla Hamas’la yürütülen görüşmeler etkili oldu. 

GAZZE’YE İNSANİ YARDIM ŞARTI

Mısır delegasyonunun Gazze, Ramallah ve Tel Aviv’i kapsayan yeni bir arabuluculuk turuna çıktığı öğrenildi.

Önümüzdeki günlerde Hamas, El Fetih ve İsrail arasındaki pazarlıkların süreceği belirtilirken, Hamas’ın Geri Dönüş Yürüyüşlerinde tansiyonu düşürmesi karşılığında Gazze’ye Katar yakıtının sevkıyatının devam etmesi ve benzeri insani yardımın sağlanması öneriliyor. 

‘EL FETİH, GAZZE’YE YAPTIRIMLARI KALDIRABİLİR’

Görüşmelerde, 2007’den beri Gazze’de ayrı bir yönetim kuran Hamas ile El Fetih arasında da uzlaşmaya varılabileceği ifade ediliyor. Mısırlı arabulucuların yaptıkları görüşmelerde El Fetih’in Gazze’deki memurların maaşlarını düşürme kararından vazgeçmeye yakın olduğu iddia edildi. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Hamas kontrolündeki Gazze’ye 2017 Nisan ayında yaptırım uygulama kararı almıştı.

Filistin devleti kaynaklarının Mada Masr’a verdikleri demeçlere göre yaptırımların kalkması gündemde. Mahmud Abbas, Eylül ayının sonunda Hamas’ın Filistin devletini devre dışı bırakarak İsrail’le sürdürdüğü barış görüşmelerine son vermesi talebiyle yeni yaptırımlara hazırlandığını ifade etmişti.

Filistin devletinin yaptırımları kaldırarak Hamas’la uzlaşma sinyali vermesinde, Avrupa’dan gelen ekonomik baskıların da etkili olduğu düşünülürken, Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah Sisi’nin de Abbas’a yeni yaptırımlardan vazgeçmesi için baskı yaptığı biliniyor.

HAMAS İLE EL FETİH UZLAŞACAK İDDİASI

Anlaşmaya varılırsa, Filistin devletinin Gazze’de tüm bakanlıkların ve yönetim birimlerinin kontrolünü üç ay içinde eline alması, bu süreçte Gazze’deki Hamas yöneticilerinin maaşlarının yarısını Katar’ın karşılaması öngörülüyor. Bu üç ay içinde Hamas ve El Fetih’in temsilcilerinin yer alacağı yeni bir ulusal hükümet kurulması da gündemde.

Pazartesi günü Gazze’de Hamas lideri İsmail Haniye ile görüşmelere başlayan Mısırlı heyetin İsrail’in mesajını Hamas'a ilettiği de belirtildi. Buna göre İsrail ordusu Hamas’ın Büyük Geri Dönüş Yürüyüşü gösterilerini tırmandırmaması ve göstericilerin sınıra yaklaşmamalarını sağlaması karşılığında ateş açmaktan kaçınacak.

Hamas’a yakın bir kaynağa göre, bir sonraki cuma gösteriler “sessiz” geçerse, İsrail Katar’ın sağladığı 400 bin litrelik yakıtın Gazze’ye geçmesine 12 günlük kesintinin ardından yeniden izin verecek. Gazze’de yakıt sıkıntısı nedeniyle evlere günde yalnızca 4 saat elektrik verilebiliyor. Mısır’ın Refah Sınır Kapısı’ndan geçişleri kolaylaştıracağı da belirtiliyor.

Hamas ile İsrail arasında 17 Ekim’de karşılıklı savaş açıklamalarıyla tırmanan gerilimin şimdilik yerini müzakerelere bıraktığı görülürken, İsrail Savunma Bakanı geçen haftaki açıklamalarının bir benzerini yineleyerek savaş dışındaki seçeneklerin tüketildiğini ve Hamas’la bir anlaşmaya varılacağına inanmadığını söyledi.

BATI ŞERİA’YA İSRAİL BASKINI

Lieberman’ın açıklamaları Batı Şeria’nın Nablus kentinde İsrail askerlerinin bir köye düzenlediği baskında 22 yaşındaki üniversite öğrencisi Muhammed Beşarad’ı öldürmesi ve 3 Filistinliyi yaralamasının ardından geldi. İsrail işgali altındaki Batı Şeria’da pazartesi günü de bir İsrail askerine saldırdığı iddia edilen bir Filistinli, İsrail askerlerince öldürülmüş, İsrailli yerleşimciler Ekim ayı başında da 47 yaşında bir Filistinli kadını arabasında taşlayarak öldürmüştü.

KATAR YAKITI İSRAİL’İN PLANININ BİR PARÇASI

Filistin yönetimi, ABD’nin de desteğiyle İsrail’in Gazze’ye Katar yakıtı gönderme kararının, El Fetih’i devre dışı bakma planının bir parçası olduğunu düşünüyor. 2007’den beri ilk kez Gazze’ye Filistin Devleti’nin gözetiminde olmadan yardım gönderiliyor. El Fetih, bu adımın İsrail’in Gazze’yi Filistin’den ayrı tutma planıyla örtüştüğünü düşünüyor.

ABD PLANINI HÂLÂ AÇIKLAMADI 

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, ABD Başkanı Donald Trump’ın “yüzyılın anlaşması” olarak pazarladığı ancak henüz içeriği açıklanmayan İsrail-Filistin barış planına da temkinli yaklaşıyor. Abbas ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıması ve BM bünyesindeki "Filistin’e yardım kuruluşları"na mali desteği kesmesinin ardından artık Washington’un barış görüşmelerinde objektif bir taraf olamayacağını söylemişti.

Öte yandan Trump’ın damadı ve danışmanı Jared Kushner’ın hazırladığı barış planının önümüzdeki aylarda açıklanacağı ifade edilirken ABD’de Kasım ayında yapılacak Kongre ara seçimlerinin beklendiği belirtiliyor. İsrail, bu seçimlerde Trump’ın güç kaybetmesi ve Kongre’deki dengenin Tel Aviv aleyhine değişebileceğini de hesaba katıyor.

FRANSA’DAN HAMLE

ABD’nin "yüzyılın anlaşması” planı henüz muğlaklığını korurken Fransa’nın kendi barış planını açıklayacağı da öne sürüldü. İsrail basınında yer alan haberlere göre İsrail Dışişleri Bakanlığı’ndan Alan Ushpitz, Knesset’te yaptığı konuşmada Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un eğer ABD kongre seçimlerinden hemen sonra barış planını ortaya koymazsa, Fransa’nın kendi planını açıklayacağını söylediğini belirtti. Fransa ise henüz bu konuda resmi bir açıklama yapmadı.

ÇİN DE DEVREDE

Çin Devlet Başkanı Yardımcısı Vang Çişan, bu hafta İsrail ve Filistin’i ziyaret etti. Önceki gün Tel Aviv’de İsrail Başbakanı Netanyahu ile görüşen Vang, dün de Filistin Başbakanı Rami Hamdallah ile bir araya geldi.

Çin Devlet Başkan Yardımcısı, burada yaptığı açıklamada, Pekin’in Filistin halkıyla dayanışmasını ve barış görüşmeleri ile “iki-devletli çözüm”e desteğini ifade etti. Filistin Başbakanı Hamdallah ise, Pekin’i barış sürecinde daha etkin rol oynamaya ve Mahmud Abbas’ın Ortadoğu’da barış için uluslararası bir konferans toplama çağrısına destek vermeye çağırdı. Vang, Çinli şirketlerin Filistin’in kalkınmasına destek vereceklerini ve Filistin’in de Pekin’in “Bir Kuşak Bir Yol” projesine dahil olmasını memnuniyetle karşılayacaklarını söyledi.