Donald Trump'ın 9 Kasım ABD başkanlık seçimleri sürecinde üzerinde en çok tepindiği konulardan birisi, ülkenin enerji ihtiyacını karşılaşayacak kaynaklardı. Geçtiğimiz on yıl içinde iklimbilimciler dünya kamuoyunu karbon emisyonu kaynaklı iklim değişikliğinin ciddi bir tehlike olduğuna ikna ettiler. Böylece petrol ve kömür gibi kaynaklardan sağlanan enerjinin, yenilenebilir kaynaklardan olan güneş ve rüzgar enerjisine kaydırılması ABD dahil pek çok ülkede bir politika haline gelmişti. Yeni seçilen başkan ise gözünü tekrar petrole dönmüş durumda.
Burada bir hatırlatma yerinde olur: Yeşil enerji destekçisi olarak tanıtılan Obama, 2015 yılında bir Kanada-ABD boru hattını reddetmişti, ama aynı Obama’nın hidrolik kırmayla doğal gaz eldesi için ABD’de çevrecilerin protestolarına rağmen çok sayıda izin verdiği biliniyor. Kısacası Obama hiçbir zaman çevre korumayı siyasetinin başına yazmadı, ama sermaye ihtiyaçlarını korurken çevreyi de gözeten bir profil çizmeye özen gösterdi.
Trump’sa “çevrecilik” oynamıyor, hatta oynamamakla böbürleniyor. Milyarder işadamı, daha önceki dönemlerde yenilenebilir enerji kaynakları konusunun teşvik edilmesinin saçma olduğunu, yatırımın geri kazanılmasının bile 20 yıl gibi uzun bir vadeye yayılacağını, bunun da gereksiz bir çaba olduğu görüşünde.
'İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BİR YALAN'
Suudi Arabistan ve Rusya gibi petrol kaynağı olan diğer devletlerin yenilenebilir enerji peşinde koşmadığı bir dönemde, yine kendi rezervleri olan ABD’nin yeşil enerji kullanma çabasını eleştiren Trump, ABD petrol rezervlerinin ülkeye 238 yıl yetecek kadar bol olduğunu düşünüyor. Trump’ın bu tavrı, Erdoğan’ın yakın zamanlı “kendi kömürümüzü yakalım” çıkışını da hatırlatıyor.
Trump, iklimbilimcilerin analiz sonuçlarını, Çin’in ABD ekonomisini geriletmek için kullandığı bir yalan olarak görüyor. İklim değişikliklerine insan faaliyetlerinin etkisinin, varsa bile çok az olduğu görüşünde.
Ayrıca Trump, petrol rezervlerinin kullanılması ile Obama döneminde yükselen enerji kaynağı giderlerinin ABD’de yarattığı problemlerin ortadan kalkacağına inanıyor. Enerji kaynağı giderlerinin düşmesinin ABD tekellerini ülkeye çekeceğini, yeniden üretim artışını sağlanması ile işsizliğin azalacağını ve ekonomiye can geleceğini düşünüyor.
'AKADEMİSYEN-İŞADAMLARI İSTİYORUZ'
İkinci başlık ise Demokrat parti adayı Hillary Clinton ile fikir benzerlikleri olan inovasyon konusu. Trump inovasyon başlığının serbest piyasa sisteminin önemli bir ayağı olduğunu, bu yolla girişimcilerin tüketicilere arzu ettikleri ürünler için daha fazla seçenek sunmasının piyasayı canlandıracağı görüşünde.
Trump ayrıca hükümetin, özel sektör yatırımlarının önünü açarak serbest ticaretin arttırılması gereğini söylüyor. Bu başlıkta federal hükümetlerin de akademik çevreleri teşvik ederek yeni ürünlerin üretimi ve piyasada bulunan ürünlerin geliştirilmesini sağlamasının gerekli olduğunu düşünüyor.
Kısacası Trump, Türkiye’de de propagandası yapılan akademisyen-mucit-işadamı kuşaklarını daha da geliştirmek istiyor. Tabii bunun Türkiye’de bir gerçekliği yok, ama dünya kapitalizminin kaynaklarının biriktiği ABD’de zaten işleyen bir sistem bu.
Akademinin uygulamalı alanlara yoğunlaşmasını hedefleyen bu bakış açısı, bilimsel araştırmanın temel bilimlerden uzaklaşma eğilimini daha da güçlendirecektir. Bu eğilim şu anda dahi ABD’de bilim çevrelerinin şikayet ettiği bir sorun. Çünkü temel bilimsel araştırma zayıfladıkça, yeni uygulamalara temel malzeme de üretilemiyor.
Trump, “Amerikalıların hayatlarını daha iyi, daha güvenli olması ve yüksek refah seviyesine ulaşması için bilim, mühendislik, sağlık hizmetleri ve diğer alanlarda yatırım yapmak zorundayız,”diyor. Aynı zamanda da ABD’de akademik faaliyetin başlıca fon kaynağı olan federal hükümet desteklerini kısmayı planladığını söylüyor.
ABD BİLİMDE ÖNCÜLÜĞÜ YİTİREBİLİR
Bu çelişkili tavır da yine AKP hükümetlerinin bilimsel araştırma konusundaki tavırlarını yansıtıyor: Bilimsel araştırma ve teknoloji geliştirmenin önemini vurgulayıp, sonra da fon ayırmamak veya sorumluluğu özel sektöre atmak. Oysa ki özel sektörün araştırma geliştirme faaliyetlerinde rolü, ABD gibi zengin ekonomilerde bile hep geri planda - çünkü çoğu araştırma karlı değil.
Bilimsel araştırmalar konusunda yeni başkan bir araştırma stratejisi henüz açıklamış değil. Bu da ABD bilim camiasını tedirginliğe sürüklüyor. Örneğin, yenilenebilir enerji kaynakları konusunda ar-ge faaliyetine halihazırda büyük yatırımlar yapılıyorken, devam eden projelerin akıbetinin ne olacağı belirsiz.
Trump’ın federal hükümetlerin harcamalarını kısması konusundaki önerisi de endişe uyandırıyor. Federal kaynaklar kısılırsa tek kapı özel sektör olacak. Bu durumda doğrudan uygulamalı alanı olmayan çalışmaların sonlanması, uygulama alanı olanlarda da araştırmanın, destek veren sermayedarın tercihi doğrultusunda yönlendirilmesi söz konusu. Ayrıca kaynakların kısıldığı durumda, halihazırda kurtlar sofrasını andıran, aşırı rekabetçi akademik çalışma ortamı iyice katlanılmaz hale gelecek. Trump federal kaynakları gerçekten kısacak olursa, örneğin temel bilimsel araştırmalarda ABD’nin bir süre sonra öncülüğü kaybetmesi beklenebilir.
Özellikle Soğuk Savaş’tan beri bilime ciddi yatırım yapan ve dünyada en iyi yetişmiş bilimcileri kendi kurumlarına çekmek için uğraşan ABD sermayesinin stratejik aklı, acaba eriyor mu?
SON
Kaynaklar:
http://www.city-journal.org/html/trump-and-science-14856.html
http://cen.acs.org/articles/94/web/2016/09/Trump-Clinton-Stein-answer-20...
http://arstechnica.com/science/2016/10/hillary-clinton-vs-donald-trump-o...
http://cen.acs.org/articles/94/web/2016/11/Trump-views-major-science-pol...
https://www.rt.com/usa/348947-obama-fracking-gulf-mexico/
http://grist.org/climate-energy/obamas-green-record-some-small-victories...
Dizinin ilk bölümü:
Dizinin ikinci bölümü:
Dizinin üçüncü bölümü:
Dizinin dördüncü bölümü:
