Avrupa sandığa kriz atmosferinde gidiyor

AB üyesi 28 ülkeden yaklaşık 400 milyonu bulan birlik vatandaşı 23-26 Mayıs 2019 tarihleri arasında yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimine katılma hakkına sahip. Birlik üyesi beş ülke dışında oy kullanmanın zorunlu olmadığı seçimlerde son olarak seçmenlerin yüzde 42,6’sı oylarını kullanmıştı. Aradan geçen beş yılda emperyalist sistemin içinde bulunduğu kriz Avrupa coğrafyasında farklı siyasetleri…

soL - Dış Haberler

Avrupa seçimlere hazırlanıyor. AB üyesi ülkelerde Avrupa Parlamentosu üyelikleri için seçim sandıkları kurulacak. soL olarak, AP seçimleri öncesinde, Avrupa siyasetini, farklı ülkelerdeki siyasal tabloyu anlama çabasında olacağız. İlkini bugün yayımladığımız bir dizi içinde değerlendirme ve haber yazılarının yanısıra farklı ülkelerden siyasetçilerle yapılmış söyleşiler yer alacak.

Hazırlayanlar: Burçak Özoğlu, Ali Somel,  Nükhet A. Bordignon, Aynur Gümüş, Erdal Akmaz, Tevfik Taş

 

Avrupa Parlamentosu seçimleri 1979’dan beri doğrudan seçim yöntemi ile beş yılda bir yapılıyor. 2019 Mayıs’ında yapılacak seçim de 400 milyonun üzerinde seçmen sayısı ile genel oy hakkına dayalı en büyük seçimlerden biri sayılıyor. Önümüzdeki beş yıl için 751 vekilin seçileceği parlamentoda temsilci sayıları ülke nüfuslarına oranlı olarak belirleniyor. Mevcut durumda, Malta, Kıbrıs, Lüksemburg gibi küçük ülkelerde 6, şu an Parlamento’da en fazla sandalye sayısına sahip Almanya’da ise 96 kişilik kontenjanlar var.

HANGİ GRUP BİR SONRAKİ YASAMA DÖNEMİNDE ETKİLİ OLACAK?

Seçimlerde ulusal siyasi partiler olarak girilse ve yarışılsa da bir kez milletvekili seçildikten sonra, çoğu vekil ulusötesi siyasi grupların bir parçası olmayı tercih ediyor. Ulusal partilerin çoğu, Avrupa genelindeki bir siyasi partiye bağlı, bu Avrupa gruplarının hangisinin bir sonraki yasama döneminde etkili olacağı esas konu.

Şu anda Parlamento’daki en büyük grup 221 vekille Avrupalı Halklar Partisi, yani hristiyan demokrat vekillerin oluşturduğu grup. Onu 191 koltukla sosyal demokratlar takip ediyor. PODEMOS, AKEL, Syriza ve Portekiz Komünist Partisi’nin de bulunduğu Sol Birlik’in üyeleri olduğu Avrupa Birleşik Sol ve Yeşiller Koalisyonu’nun ise 51 vekili var. Yunanistan’ın Parlamento’ya gönderdiği 21 vekilden 2’si ise Parlamento’ya yönelttikleri çok sayıda soru önergesi ile ciddi bir mücadele veren ve bağımsız bir siyaset izleyen YKP’li vekiller.

SANDIK KARMAŞASI

2019 seçimlerinde AB sınırlarındaki sandıklarda önümüzdeki 5 yıl için 705 vekil seçilecek. Seçimler çoğu ülkede 26 Mayıs Pazar günü gerçekleşecek. Ülkelere özgü sistemlere bağlı olarak diğer ülkelerde 23, 24 ya da 25’inde yapılacak. Oylama sistemleri de ülkeden ülkeye değişiyor, ancak tümünde temel ilke aldıkları oylarla oranlılı olarak vekil seçilmeleri.

Ülkeler vekillerin belirlenmesinde farklı yöntemler uygulayabiliyor. Partilerin pusulada aday listeleri ile bulunduğu kapalı listeler olduğu gibi, seçmenlerin partilere ya da istedikleri adaya oy vermekte serbest olduğu ve partilerin liste sıralamasını değiştirebildiği açık listeler de var. Tekil devredilebilir oy yönteminde ise seçmenler istedikleri sayıda adayı listelerden seçebiliyor ve sıralama yapabiliyor. Bu yöntemde bir aday seçilmek için yeterli sayıda oy aldıysa, o aşamadan sonra geri kalan pusulalarda aynı aday ilk sırada olsa bile ikinci adayın oyları sayılmaya devam ediyor.

BREXİT ERTELENMESİ SAYESİNDE BRİTANYA'NIN 73 VEKİLLİK SEÇENEĞİ SÜRÜYOR

Avusturya’da pusulada yalnızca 7 seçenek bulunurken, en geniş seçeneğe sahip olan Alman seçmenlerinin karşısına 40’ın üzerinde parti çıkacak. Brexit ertelenmesi sayesinde Britanya’nın 73 vekillik seçeneği sürecek.

EN GENİŞ ÜYEYE SAHİP POLİTİK GRUP BAŞKANI BELİRLİYOR

Parlamento üyelerinin görevleri arasında, her ülkenin devlet başkanından oluşan Avrupa Konseyi ile birlikte, AB yasalarını yapmak, denetlemek ve bütçeyi onaylamak bulunuyor. Avrupa Komisyonu Başkanı da vekiller arasından seçiliyor. 2014 seçimlerinden itibaren her grubun kendi liderini (Spitzenkandidat) Avrupa Komisyonu Başkan adayı olarak gösterme hakkı bulunuyor. En geniş üyeye sahip politik grup Avrupa Komisyonu Başkanı seçimlerinde belirleyici oluyor. Bu şekilde ilk seçilen Komisyon Başkanı Avrupalı Halklar Partisi’nin adayı Jean-Claude Juncker olmuştu.