Avrupa Birliği'nin ikinci büyük ekonomisini temsil eden İngiltere'nin ''kara Perşembe'' ile birliği terk etmesi üzerine söz alan kudretli Almanya'nın kudretli Maliye Bakanı Wolfgang Schuäble, ''In is in. Out is out'' diyerek gelişme karşısındaki heyecanını yalın bir şekilde ifade etmekten yüksünmedi.
Wolfgang Schuäble, İngilter için AB'ye geri dönüş kapısının açılmamak üzere kapandığını da eklemeyi unutmadı.
Koalisyon hükümetinin ikinci ortağı sosyal demokrat Başbakan Yardımcısı Sigmar Gabriel, büyük sermayenin yayın organı Handelsblatt'a yaptığı açıklamada, Schuäble gibi kesin ve heyecanlı konuştu: ''Biraz hamile olunmuyor. Yani yarım üyelik de olunmuyor.''
SPD'li Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier, geçen Cuma Berlin'de topladığı ''kurucu altılar'' toplantısından sonra, Fransız mevkidaşı ile hemfikir olarak benzer bir heyecanı dile getirmiş oldu: ''Birleşik Krallık'tan beklenen, referandum ile ortaya çıkan iradeye uygun olarak bir an evvel gerekli adımları atmaktır.''
Avrupa Parlementosu Başkanı SPD'li Martin Schulz, Brexit'i ''Avrupa için gerçek bir kriz'' olarak nitelendirdi ve hızla çekilme işlemlerinin başlatılması talep etti.
Bir tek Merkel ''sabır'' telakkisinde bulunuyor ve İngilizlere gerekli çekilme zamanının tanınmasından söz ediyor. Daha önce Türkiye için önerilen ''ayrıcalıklı ortaklık'' ya da Steinmeier'ın ifadesiyle ''esnek birlik'' varyantlarına dönük imalarda bulunuyor. Ve geri kalan 27 Birlik ülkesinin akibetinin zarar görmemesi gereğini ısrarla çiziyor.
Almaya'daki üç partili koalisyon hükümetinin (CDU, CSU ve SPD) iki ''kardeş parti''si Merkel'in CDU'su ile Horst Seehofer'ın CSU'su sığınmacı krizinde birbirleriyle papaz olmuştu. Halen de bu durum devam ediyor. Görünen o ki, kendi partisi içinde dahi homurtulara yol açan Merkel politikaları Brexit-sonrası durum değerlendirmelerinde diğer ortak, sosyal demokratlarla da yaşanmaya başlandı.
SPD önderliği, Brexit-sonrası için olabildiğince hızlı bir onarım/atılım stratejisi izlemeye eğilim gösterirken, Merkel daha soğukkanlı bir yönelim sergiliyor. Buna karşın Merkel'in partisinden Maliye Bakanı Wolfgang Schuäble herhangi bir bakan değildir ve parti içerisindeki ağırlığı neredeyse Merkel kadardır.
Brexit, Almanya'nın Avrupa'daki rolünü güçlendirirken, mevcut hükümetin bileşenleri, başta da Merkel için, artçı deprem etkisi yapabilir. Geleneksel 'Alman istikrarı' efsanesi tuzlabuz olabilir.
DER SPİEGEL: AB YENİDEN TARİF EDİLSİN
Ülke entelejensiyası içinde ciddi bir kanaat oluşturucu yayın işlevi gören Der Spiegel, bu hafta yayımlanan baskısında, İngilizlerin çekilmesinin özellikle Doğu Avrupa'da Alman etkisinin dominant duruma geçeceğini kaydetme gereği duydu. Ve adeta Gabriel-Steinmeier ikilisinin kaleminden çıkmışcasına şu çözüm önerisini sayfalarına taşıdı: ''Avrupa Birliği yeniden tarif edilmelidir. İngiltere ve Türkiye'yi de kapsayacak bir topluluğa dönülmelidir. Bu, yeni bir başlangıcın ilk adımı olacaktır. Başka türlü bir çözüm de yoktur.''
Der Spiegel, bu haftaki kapağına Avrupa'nın ''öldüğü''nü taşıdı (''Avrupa öldü. Yaşasın Avrupa mı?'') ve büyük sermayenin uzun vadeli ve kalıcı çıkarlarını savunma duygusunun verdiği misyonla yeni bir tanım talebinde bulundu.
Bu tanımın köşe taşını oluşturan unsur ise, daha köşeli bir ''birlik'' fikri yerine, görece daha gevşek bir ilişki biçimi olan ''topluluk'' fikrine geri dönüş...
'AVRUPA RUHU'NDAN AVRUPA'DA (YENİ) HAYALETE
Yeryüzünde belki de hiçbir kıta Avrupa kadar ruh arayışına girmemiştir. Aydınlanma'dan sonra dahi bu ''ruh'' arayışı bitmek bilmemiştir. Yüzyıl savaşları, otuz yıl savaşları, sınır savaşları, din savaşları, birinci ve ikinci paylaşım savaşları, sosyalizm düşmanlığı üzerine bina edilmeye çalışılan yeni kimlik vs derken tam aradığı ruhu yakaladığını düşünen Avrupalı muktedirler bu kez de, hem kendi içlerindeki öldürücü rekabet hem de Avrupalının Avrupalıyı esnek üretim-derin sömürü mekanizmaları içinde attığı kazığın üzücü faturası ile karşı karşıya kaldılar.
Yapıntı bir kavram olarak 'Avrupa ruhu' yerini Avrupa'da yeni bir hayalet endişesine bırakmıştır. Ve bu durumun konjonktürel bir eğilim olarak kalacağını ummak için ise, çok fazla safdilli olmayı gerekmektedir.
Bunun için sonsuz üzüntülerini paylaşan Merkel, ''Britanya'nın Avrupa Birliği'nden çıkışı, Avrupa için bir kırılmadır'' deme gereğini duydu. Müesses nizamın çevreci-yeşilci görünümlü partisi Yeşiller adına konu hakkında görüş beyan eden Rheinhard Bütikhofer, ''23 Haziran Avrupa için kara bir gün olarak tarihe geçecektir'' diyerek ağladı.
Kapitalizmin 2008 krizinin sürmekte olduğunun en canlı örneğini sergileyen Brexit, İngiliz emekçilerinin oyunbozanlığı sayesinde yeni bir krize daha evrildi. İktisadi krizin gecikmiş siyasi sonucu olarak okunabilecek Brexit, Avrupa'nın AB tarafından yönetilemeyeceğinin bir kez daha tescillenmesi anlamına gelmektedir.
Frankfurter Allgemeine Zeitung, Brexit-sonrası konusunda Merkel ile Gabriel arasındaki 'fark'ı ilk tespit eden gazete oldu. Almanya'daki siyasi istikararı kendisine dert eden bir yayın organı olarak bu gazete, Almanya'nın Avrupa içindeki yeni rolüne ve ortaya çıkabilecek olası ''fırsatlar''a dikkat çekti. Başlıbaşına önemlidir.
KÖBELE: İNGİLİZ HALKININ İRADESİNİ SELAMLIYORUZ
Zaten ''iki vitesli'' olduğu bilinen AB'nin İngilizlerin çekilmesi ile birlikte, direksiyonunun da emperyalist Almanya'nın eline geçtiğini pek çok kesim görüyor. Bu durumun Avrupa'daki emperyalist devletler tarafından ''kartların yeniden karılması'' anlamına geleceğini öngörmekte herhangi bir beis bulunmuyor.
Nihayetinde, Alman Komünist Partisi DKP'nin Genel Sekreter'i Partik Köbele parti yayın organı Unsere Zeit'ın (UZ) bu hafta yayımlanan sayısında Lucas Zeise'ın sorularına verdiği yanıtta, Alman emperyalizminin ''giderek yükselen saldırganlığı''na dikkat çekti. Hırçınlaşma eğilimi içine giren Almanya'nın devlet politikası olarak, militarizme yönelme eğiliminin altını çizdi.
Köbele, ''İngiliz halkının iradesini selamladıkları''nı belirterek, AB'yi ''emperyalist devletler birliği'' olarak tanımlamakla ne kadar haklı olduklarını kaydetti.
Yunan Komünist Partisi'nin Brexit açıklamasında ifade edildiği üzere, olay ''yalnızca İngiliz halkının memnuniyetsizliği'' olarak açıklanamaz. Daha fazlası var. Kriz dinamikleri açılan Avrupa kapitalizmi, emekçi sınıfların örgütlülüğü ve daha da önemlisi, sosyalist iktidarı talep ettiği oranda "Avrupa ruhu" safsatasına son verip, 1848'de açılan devrimler parantezini kapatma olanağı elde edebilecektir.
Bizim ''fırsatımız'' da bu olsun.