ABD'nin İran karşıtı konferansına Avrupa’dan düşük katılım

Polonya’nın başkenti Varşova’da ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Başkan Yardımcısı Mike Pence'in düzenlediği İran karşıtı konferansa AB Yüksek Temsilcisi ile Almanya ve Fransa Dışişleri Bakanları katılmıyor.

ABD Soğuk Savaş döneminde Sovyet karşıtı operasyonlarının merkezi yaptığı Polonya'yı bu kez İran karşıtı zirve için kullanıyor.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence’in organizasyonuyla bugün başlayan ve iki gün sürecek olan İran karşıtı konferansa AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ile Fransa ve Almanya’nın dışişleri bakanları katılmıyor.

Konferansa İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Arap ülkelerinden Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn, Kuveyt, Yemen'deki Suudi destekli siyasi heyet, Ürdün, Fas ve Umman katılıyor. Türkiye'nin büyükelçi düzeyinde katıldığı konferansa Mısır ve Tunus dışişleri bakan yardımcılarını gönderdi. 

Sputnik’in haberine göre, Polonya Dışişleri Bakanı Jacek Czaputowicz'in yanısıra ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence'in evsahipliği rolünü üstlendiği konferansa 60 ülkeden aralarında dışişleri bakanlarının da bulunduğu yetkililer katılıyor.

Pompeo geçen ay “İran karşıtı zirve toplayacağını” açıkladığında, Temmuz 2015 tarihli İran'la nükleer anlaşmayı bizzat müzakere etmiş olan AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini katılmayacağını açıklamıştı. Anlaşmaya bağlı kalan AB ülkelerinden gelen itirazlar üzerine ABD Dışişleri Bakanlığı, konferansın gündemini “Ortadoğu'da barış ve güvenlik dolu bir geleceğin teşvik edilmesi ve daha güçlü bir güvenlik mimarisi için konsensüs inşa edilmesi” diye değiştirdi.

'İSTEYEN GELİR, İSTEMEYEN GELMEZ'

Ancak Mogherini fikrini değiştirmezken, Almanya ve Fransa ise konferansa dışişleri bakanları Heiko Maas ve Jean-Yves Le Drian'ı göndermeyip düşük düzeyde katılım gösteriyor. 

İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt'ın ise son dakikada konferansa katılmayı kabul ettiği ancak yalnızca Yemen'le ilgili bir oturuma katılacağı açıklandı.

Cuma günü Brüksel’de Mogherini ile görüşecek olan Pompeo, konferansın açılışı öncesi yaptığı açıklamada "Bazı ülkelerin dışişleri bakanları geldi, bazısının gelmedi. Bu onların tercihi. Biz burada gerçekten ilerleme kaydedeceğimizi düşünüyoruz. Burada toplanacak onlarca ülke, daha iyi, daha istikrarlı bir Ortadoğu için ciddi şekilde çalışacak. Perşembe buradan ayrıldığımızda bunu başarmış olacağımızı umuyorum” dedi.

Polonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Bartosz Cichocki de zirvenin sonuç bildirisinde İran bölümü olacağını söyledi.

İran'ın çağrılmadığı konferansa davet edilen Rusya, Lübnan ve Filistin Yönetimi ret yanıtı vermişti.

KUSHNER'İN 'YÜZYILIN ANLAŞMASI'

Konferansın bir diğer odak noktası da Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanımasında önemli rol oynamış damadı ve başdanışmanı Jared Kushner'in Trump tarafından “yüzyılın anlaşması” diye nitelenen İsrail-Filistin barışı planı.

Kushner, Varşova'daki konferansta “yüzyılın anlaşmasını” ilk kez resmen tanıtacak ancak ayrıntılarına girmesi beklenmiyor. 

HAMANEY: ABD İLE MÜZAKERE AKLA ZARAR

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif'in “İran karşıtı sirk” diye nitelediği konferansın açılışı öncesi dini lider Ayetullah Ali Hamaney de 7 sayfalık bir açıklama yayımladı.

Hamaney, "ABD yönetiminin tasavvurunda sorunların diplomatik yollardan çözümü diye bir şey olmadığından Washington ile müzakere maddi ve manevi zarardan başka bir şey getirmez" vurgusu yaptı.

Öncesinde Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani "Birisi bizimle özel bir konu hakkında müzakere etmek istediği zaman, ülkemize ve uluslararası yasalara saygı göstermesi durumunda, onunla müzakere ederiz. Ancak dayatma ve baskıyı kabul edecek değiliz" demişti.