ABD, Türkiye'nin İran'dan petrol ithalatına yaptırım uygulayacak

ABD Türkiye’nin de içinde yer aldığı 8 ülkeye İran yaptırımlarında tanıdığı muafiyeti uzatmayacağını açıkladı. Buna göre ABD, 2 Mayıs'tan itibaren İran'dan petrol alımını durdurmayan Türkiye'ye yaptırım uygulayacak. Geçen hafta İran Dışişleri Bakanı Zarif ile görüşen Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, ABD yaptırımlarını devre dışı bırakacak bir mekanizmayı kurmayı değerlendirdiklerini…

soL - Dış Haberler

ABD’nin geçen Kasım ayında İran’ın petrol ihracatını “sıfırlama” iddiasıyla başlattığı yaptırımlardan Türkiye’nin de içinde bulunduğu 8 ülkeye tanıdığı muafiyet 2 Mayıs’ta sona eriyor.

Buna göre ABD 2 Mayıs’tan itibaren İran’dan petrol alımını sürdürmesi durumunda Türkiye’ye yaptırım uygulayacak.

ABD, İran’la 2015 tarihli nükleer anlaşmadan geçen yıl Mayıs ayında tek taraflı olarak çekildikten sonra Tahran’a ilk yaptırım paketini 7 Ağustos’ta açıklamıştı.

İran'ın ABD dolarına erişimini, devlet tahvili satmasını, altın ve diğer değerli madenler ile çelik, alüminyum ve kömür gibi metallerle ticaret yapmasını ve yolcu uçağı ya da parçalarını ithal etmesini yaptırımlara tabi hale getiren ABD, 5 Kasım’da ise İran’ın petrol ihracatını hedef alan ikinci yaptırım paketini açıkladı.

5 Kasım’da açıklanan ikinci paketle ABD, İran yaptırımlarının enerji, finans ve deniz taşımacılığını kapsayan bölümünü yeniden uygulamaya başladı. İran Ulusal Petrol Şirketi ve iştiraklerinin uluslararası faaliyetlerini kısıtlamayı hedefleyen ikinci paketteki yaptırımlar İran’ın büyük ölçüde petrol ihracatına dayanan ekonomisini çökertmeyi hedefledi. İkinci pakette yer alan yaptırımlarla yabancı finansal kuruluşların İran Merkez Bankası ve İranlı diğer bankalarla işlem yapması da yaptırımlara tabi hale getirildi.

INSTEX BENZERİ MEKANİZMA

Öte yandan 2015’te İran’la imzalanan nükleer anlaşma olan Kapsamlı Ortak Eylem Planı’ndan çekilmeyen AB ülkeleri, ABD yaptırımlarını devre dışı bırakarak İran’la ticareti sürdürebilmek için INSTEX adlı bir finansal mekanizmanın kurulması için çalışıyor.

Geçtiğimiz hafta Türkiye’ye gelen İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ile ortak basın toplantısında konuşan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu İran’la ticareti sürdürebilmek için benzeri bir mekanizmanın kurulmasını değerlendirdiklerini açıklamıştı.

Çavuşoğlu İran yaptırımlarıyla ilgili olarak “ABD'ye önümüzdeki süreçte de bu ambargoların yanlış olduğunu anlatmaya devam edeceğiz" demişti.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da geçen hafta Washington'da gazetecilere yaptığı açıklamada Türkiye'nin İran'dan petrol almaya devam etmek istediğini söylemişti. Kalın finansal işlemler için alternatif yollar arayacaklarını belirtmiş ve "Yaptırımları ihlal etmek istemiyoruz ama aynı zamanda İran'dan petrol ve doğalgaz satın alma hakkımızdan da mahrum kalmak istemiyoruz" demişti.

ABD 5 Kasım’da açıkladığı yaptırımlardan Türkiye ile birlikte Çin, Hindistan, Japonya, Güney Kore, Tayvan, İtalya ve Yunanistan’a da 6 ay süreyle muafiyet tanımıştı. Bu ülkeler İran’ın petrol ihracatı hacminin yüzde 75’ini oluşturuyordu.

TÜRKİYE 2017’DE HAM PETROL İHTİYACININ YÜZDE 45’İNİ İRAN’DAN KARŞILADI

Türkiye, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) verilerine göre 2017'de yıllık ham petrol ihtiyacının yüzde 44,6'sını İran'dan yaptığı ithalatla karşıladı. İran'dan alınan ham petrolün Türkiye'nin toplam petrol ithalatındaki payı ise yüzde 26,9 olmuştu.

İran muafiyet tanınan ülkelerden Yunanistan ve İtalya’nın petrol almayı sürdürmediğini, Avrupa’dan yalnızca Türkiye’nin petrol almayı sürdürdüğünü açıklamıştı.

Öte yandan bugün Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada İran'ın petrol satışının engellenmesinden doğacak boşluğun doldurulması için ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri arasında anlaşma sağlandığı kaydedildi.

Petrol fiyatları bugün Beyaz Saray’ın muafiyetleri kaldıracağı haberleri üzerine 3'ün üzerinde sert yükseliş kaydetmişti.