2014, ‘bu dünya değişmeli’ dedirtti

Savaşların, felaketlerin, faciaların yılı 2014, akıllarda IŞİD, ebola, katledilen çocuklar gibi acı hatıralar bırakarak sona eriyor. Emperyalizmin ve kapitalizmin tüm dünyanın en büyük felaketi olduğunu tekrardan hatırlatırcasına...

Özlem Başarır

2014 yılında dünyada neler olduğunu sizler için derledik:

UKRAYNA’DA İÇ SAVAŞ

Ukrayna’da geçen yıl başlayan AB yanlısı gösteriler, 2014’ün ilk aylarında da devam etti. Şubat ayında Batı yanlıları ve faşist gruplar, bir Meclis darbesiyle Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’i devirerek, iktidarı ele geçirdi. Ancak darbe bir son değil, bir iç savaşın başlangıcı oldu. Darbenin ardından Sağ Sektör gibi faşist gruplar güç kazanırken, ülkenin doğusundaki Rusça konuşan nüfus, Kiev hükümetine karşı ayaklandı. Mart ayında bir referanduma giden Kırım, Rusya’ya bağlanma kararı aldı. Kırım’ı örnek alan Luhansk ve Donetsk bölgeleri de Mayıs ayında düzenledikleri referandumlarla Ukrayna’dan tek taraflı bağımsızlıklarını ilan ederek, Luhansk ve Donetsk Halk Cumhuriyetleri’ni kurdu. Ukrayna ordusu bu karar üzerine doğuda askeri operasyon başlattı. Fiilen bir iç savaşın da başlangıcı olan bu operasyon sırasında, Rusya yanlıları ve Ukrayna ordusu arasındaki çatışmalarda, bugüne kadar çoğu sivil 5 bine yakın kişi hayatını kaybetti. Yüzbinlerce kişi de evlerini terk ederek Rusya’ya sığındı.

 

2014, IŞİD’LE HATIRLANACAK

Geriye dönüp bakıldığında bu yıl dünya gündeminde kendine en çok yer bulan konunun Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) olduğunu söylemek hata olmaz.  Geçmişi 1999’a kadar uzanan örgüt, dünya gündemine 10 Haziran günü Irak’ın ikinci büyük kenti Musul’u ele geçirmesiyle oturdu. Aslında 2011’den bu yana önce Irak İslam Devleti, ardından IŞİD adıyla Suriye yönetimine karşı aktif olarak savaşan örgüt, bir dönem “özgürlük savaşçıları” olarak nitelendiriliyor ve Türkiye’den ABD’ye pek çok ülke tarafından silahlandırılıyordu. 2014’te IŞİD, ABD’nin Suriye ve Irak’a yönelik askeri bir müdahaleyi meşrulaştırmak içi kullandığı yeni “öcü”sü oldu. Irak ve Suriye’de büyük topraklar ele geçiren IŞİD, bu topraklarda bir şeriat devleti kurdu. Şu anda Türkiye’nin “güney komşusu” olan örgüt, bölgede yaptığı infazlar ve katliamlarla sık sık gündeme geliyor. ABD ise Kobanê örneğinde olduğu gibi, örgütü, bölgede planlarına ikna olmayan güçleri “terbiye etmek” için kullanıyor.

SURİYE ESAD’I SEÇTİ

2011’den bu yana Batı destekli cihatçı çetelere karşı savaşan Suriye, Tayyip Erdoğan ve Ahmet Davutoğlu ikilisinin yıllar evvel kendisine biçtiği “birkaç haftalık” ömre rağmen, direnmeye devam ediyor. Bu yıl Haziran ayında yapılan devlet başkanlığı seçimleri, Suriye halkının bu savaşta Devlet Başkanı Beşar Esad’a olan desteğinin bir göstergesi. Oyların yüzde 88’ini alan Esad, yalnızca IŞİD ve diğer çetelere karşı değil, ABD, İsrail, Türkiye ve Suudi Arabistan gibi ülkelerin ideolojik ve zaman zaman fiili bombardımanına karşı da mücadele ediyor.

 

RUSYA’YA KARŞI YAPTIRIM SAVAŞLARI

Kırım’ın Rusya’ya katılma kararı ve Moskova yönetiminin bunu onaylaması, ABD ve AB’nin Rusya’ya karşı büyük bir yaptırım savaşı başlatmasına neden oldu. Yaptırım kararlarına Moskova’nın yanıtı sertti. Rusya, Ağustos ayında kendisine yaptırım uygulayan ülkelere gıda ihracatını durdurma kararı aldı. İkinci Soğuk Savaş adı verilen bu süreçte, karşılıklı askeri tatbikatlar da birbirini izledi. ABD’nin yeni Soğuk Savaş’ta son hamlesi, Suudi Arabistan’la işbirliği yaparak petrol fiyatlarını düşürmek oldu. Rublenin değer kaybetmesine neden olan bu durum Rusya’yı ekonomik açıdan zor durumda bıraksa da, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, henüz yaptırım savaşında geri adım atmadı.

İSRAİL ÖLÜM YAĞDIRDI

Batı Şeria’daki Filistin Yönetimi ve Gazze’de iktidarda olan Hamas, 2007’den bu yana devam eden ayrılığa son vererek, Haziran ayında birlik hükümeti kurdu. Bu hükümetin kurulmasından yalnızca bir ay sonra Hamas’ı üç İsrailli genci kaçırarak öldürmekle suçlayan İsrail, Gazze’ye yönelik “Koruyucu Hat” adını verdiği büyük bir askeri operasyon başlattı. İsrail’in 8 Temmuz’da başlayan karadan havadan ve denizden yürüttüğü saldırıları, 51 gün sürdü. Gazze’yi bomba yağmuruna tutan İsrail’in saldırılarında, yüzlercesi çocuk 2 binden fazla Gazzeli hayatını kaybetti, 10 binden fazla kişi yaralandı. İsrail tarafındaysa üçü sivil 70 kişi yaşamını yitirdi.

FERGUSON IRKÇILIĞA KARŞI AYAKLANDI

ABD’nin Missouri eyaletine bağlı Ferguson kentinde, 9 Ağustos günü 17 yaşındaki silahsız siyahi genç Mike Brown’un polis tarafından vurularak öldürülmesi, büyük protesto gösterilerine neden oldu. Polisin sert müdahalesine rağmen haftalarca süren ve ABD geneline yayılan ırkçılık karşıtı eylemler, Kasım’da, katil polis Darren Wilson’un yargılandığı mahkemede jüri tarafından suçsuz bulunması üzerine, bir kez daha ateşlendi. Eylemler devam ederken polisin bu sefer de Ohio eyaletinde elinde oyuncak tabanca olan 12 yaşındaki bir siyahi çocuğu öldürmesi, öfkeyi daha da artırdı.

EBOLA BİNLERCE CAN ALDI

Batı Afrika için 2014, ebola yılı oldu. Yılın ilk aylarında Gine’de ortaya çıkan ölümcül virüs, kısa süre içerisinde Sierra Leone, Liberya ve Nijerya’ya sıçradı. Tedavisi olmayan ve yetersiz sağlık hizmetleri nedeniyle hızla yayılan bu salgın hastalık nedeniyle, Dünya Sağlık Örgütü Aralık ayı verilerine göre, 7 bin 500’den fazla kişi hayatını kaybetti. Hastalık şu ana kadar 20 binden fazla kişiye bulaştı.

KÜBALI YURTSEVERLER SERBEST

Küba-ABD ilişkileri, 16 Aralık günü ABD ve Küba devlet başkanlarının eşzamanlı yaptığı açıklamalarla, yeni bir boyut kazandı. ABD Başkanı Barack Obama Küba’ya yönelik 50 yıllık izolasyon politikasının “bir işe yaramadığını” belirtirken, Küba lideri Raul Castro da iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesi için adımlar atılacağını duyurdu. İki ülke arasındaki diyaloğun ilk adımı, sürpriz bir mahkûm takası oldu. Küba, ABD ajanı olmakla suçladığı Alan Philip Gross’u, ABD ise bunun karşılığında 16 yıldır tutak olan “Küba 5’lisi”nin kalan son 3 üyesini serbest bıraktı.