ABD Başkanı Trump'ın Çocuk Göçmenlere İstisnai Muamele (DACA) programını iptal etmesi geçtiğimiz haftaya damga vuran gelişmelerden biriydi. 2012 yılında Obama’nın uygulamaya soktuğu program yaklaşık 800 bin kişiye geçici olsa da yasal statü kazandırmasıyla biliniyor.
Programın iptali ile birlikte DACA programına yeni başvuru alınmayacağı, statülerini yenilemek isteyenlerin 5 Ekim’e kadar başvuru yapmaları gerektiği ve programdan su anda yararlanan herkesin çalışma ve oturma izinlerinin 6 ay sonra iptal edileceği ilan edildi. Gelişmenin ardından göçmen öğrenciler yeni eğitim yılına panik halinde ve büyük bir belirsizlik içerisinde başlıyor.
Harvey Kasırgası’ndan etkilenen Texas’ta yaklaşık 124 bin göçmen programdan yararlanıyordu. Texaslı göçmen öğrencilerin yaşanan felaketin ardından, izinlerini yenilemek için ödemeleri beklenen 495 dolarlık başvuru ücretini karşılayamayacaklarından endişe ediliyor. Başvuru ücretini ödeyemeyenler tekrar kacak göçmen durumuna düştüklerinden hiçbir federal yardım programından faydalanamayorlar.
PROGRAM NİÇİN İPTAL EDİLDİ?
İptal kararının ABD'de ırkçılık tartışmalarının ve sokak hareketliliğinin yükseldiği bir dönemde alınması dikkat çekti. Bu siyasi atmosferde sıkışan Trump'ın aslında iptal kararını baskı altında aldığı dile getiriliyor. Program uzun süredir bazı Cumhuriyetçi hiziplerin hedefindeyken geçtiğimiz dönemde bir grup Cumhuriyetçi başsavcı düzenlemeyi Anayasaya aykırı olduğu için dava etme tehdidi savuruyordu.
Göçmen karşıtlarının temel argümanı, göçmenlerin "Amerikalıların işlerini çaldıkları" yönünde. Ancak bu argümanı destekleyecek kanıttan yoksunlar. Diğer yandan ABD sermaye sınıfının önemli bir bölmesi ve aralarında Cumhuriyetçilerin de bulunduğu siyasi temsilcileri kararı “zalimce” buldu.
KAPİTALİZMİN İNSAFINDA GÖÇMENLER
DACA programını ahlaki gerekçelerle savunan kesimlerin yanında programı bitirmenin "ekonomik maliyetini" hatırlatanların sesi daha gür çıkıyor. Örneğin bir Economist dergisi yazarı göçmenlerin sınır dışı edilmesi prosedürlerinin devlete çok daha maliyetli olduğunu, sayıları yüzbinleri bulan göçmen kitlelerini sınır dışı edilmesinin imkânsız olduğunu dile getiriyor. New Yorker’da çıkan diğer bir yazı çalışma iznini kaybeden göçmenlerin işini kim yapacak diye soruyor.
Göçmenlerin ABD ekonomisine katkıları azımsanamayacak ölçüde. Örneğin tam da bu günlerde Houston’da Harvey Kasırgası sonrası ortaya çıkan enkazda inşaat islerinde çalışabilecek işgücü sıkıntısı yaşanabileceği düşünülüyor, çünkü göçmenler sınır dışı edilmeyi göze alarak çalışmak istemiyorlar. Katrina Kasırgası sonrası New Orleans’ın yeniden inşasında yüzde 25 oranında kaçak göçmen emeği vardı.
KARAR KESİNLEŞİRSE GÖÇMENLERİ NE BEKLİYOR?
Kamuoyunda DREAMers olarak bilinen genç göçmenlerin yasal statüleri önümüzdeki 6 ay içinde Kongre’den kalıcı bir yasanın geçip geçmemesine bağlı.
Ortaya çıkabilecek "ekonomik maliyete" olası toplumsal tepkiler de eklendiğinde önümüzdeki 6 ayın sonunda Kongre sorunu çözecek bir yasal düzenleme yapamasa dahi Trump DACA benzeri bir düzenlemeyi tekrar gündeme getirmek durumunda kalabilir. Bu esnada tüm bu belirsizliklerin maddi ve manevi yükü genç ABD'li göçmenlerin sırtında olacağa benziyor.
DACA PROGRAMI NEDİR?
DREAMers adı ilk kez 2001’de Kongre’ye sunulan Development, Relief and Education for Alien Minors Act'ten (Yasal Olmayan Çocukların Gelişimi, Sıkıntıdan Kurtulması ve Eğitimi Kanunu’ndan) geliyor. Tasarı 16 yıl boyunca çeşitli düzenlemelerle Kongre’ye gelmesine rağmen Cumhuriyetçilerin itirazlarına takılmıştı.
DACA genç yasadışı göçmenlere oturma ve çalışma izni sağlayan, sınır dışı edilmelerini kalıcı bir göçmenlik reformuna kadar önleyen bir düzenlemeydi. Göçmenler her iki yılda bir 495 dolarlık bir ücret ödeyerek ve birçok kişisel bilgilerini paylaşarak çalışma izinlerinin yenilenmesi için başvuru yapıyorlardı.
Programdan, Amerika’ya 16 yaşından önce aileleriyle yasal olmayan yollardan giriş yapmış, henüz 31 yaşını doldurmamış göçmenler yararlanıyordu. Bunun için herhangi bir suç geçmişine sahip olmamak, lise ya da üniversite mezunu veya halen eğitim görüyor olmak ya da ABD silahlı kuvvetlerinde hizmet vermiş veya veriyor olmak gerekiyor.