soL (HABER MERKEZİ) Mardin Valisi Hasan Duruer NTV'de yayınlanan Canlı Gaste programında gazeteci Can Dündar'ın sorularını yanıtladı. Koruculuk sisteminin katliamda belirleyici olmadığını ileri süren Vali Duruer, bölgedeki cehaletin yenilmesi için kadınların eğitilmesi gerektiğini bunun da yolunun "kız çocukları için ayrı okul" olduğunu söyledi. Duruer "aksi halde aileler çocuklarını okutmuyor" dedi. Valinin skandal sözleri kadar gerekçesi de tartışmalı, zira yasaya göre çocuklarını okula kaydettirmeyenler suç işliyor ve suçu bildiği halde gereğini yapmayan yetkililer hakkında da ceza-i işlem yapılması gerekiyor.
Katliamın nedeni koruculuk değilmiş
Mardin'in "hoşgörü" kenti olduğunu belirten Duruer kentte Arap, Kürt, Süryani ve Türkler arasında husumet olmadığını anlattı. Mazıdağı'na bağlı Bilge köyünde 44 kişinin yaşamını yitirmesine neden olan katliamla ilgili konuşan vali, iki ailenin arasında uzunca bir süre sorunlar olduğunu, olayın kan davasına dönüşmediğini ancak çıkar çatışması neticesinde böyle bir katliamın meydana geldiğini söyledi.
"Hadisenin koruculuk meselesi ile ilgisi olmadığını" iddia eden Vali Duruer, "Köy tamamıyla korucu 24 korucu var. Kin, husumet, nefret, intikam alma duygusu yani tam bir ilkellik var. Mardin'e yakışmayan bir hadise" dedi. Köyde öksüz kalan çocukların şu an acı taze olduğu için köylüler tarafından devlete emanet edilmek istemediğini anlatan Duruer, "inanıyorum ki ileride devletin şevkatli ellerine teslim olacaklardır" dedi. Olayların ardından faillerin ailelerinin kan davasından çekindiğini ve köyü terk ettiğini belirten Duruer, köye bir karakol da yaparak insanların can güvenliğini sağlamaya çalıştıklarını ifade etti. Duruer İçişleri Bakanı Beşir Atalay'ın açıklamalarının aksine katliamda kullanılan silahların devlete ait olup olunmadığının henüz belirlenmediğini söyledi.
'Kız çocukları ayrı okula gitsin'
Durer şöyle devam etti: "Maalesef bölgede bir cehalet hakim. Özellikle kadınların ve kızların eğitimi konusunda... Bütün sebep cehaletten kaynaklanıyor. Eğitimsizlikten kaynaklanıyor. Bu konuyla ilgili herkesin üzerine düşeni yapması gerekiyor. Eğitimle ilgili desteklere ihtiyacımız var. Okul öncesi eğitim, kızların kadınların eğitimi konusunda çok ciddi çalışmalar yapmamız gerekiyor." Dündar'ın bir vali olarak bu konunun çözümü için tavsiyelerini sorması üzerine Duruer "Olay sosyolojik ve psikolojik açıdan çok iyi değerlendirilmeli. Buradaki aşiret yapısının, töre düzeninin, insanların yapısının iyi analiz edilmesi gerekiyor. Kız çocuklarının okuması konusunda gayret göstermemiz gerekiyor" dedi.
Duruer "Yörenin inançları gereği, kız çocuklarının ayrı okullarda okumasının faydalı olacağını düşünüyorum. Erkeklerle aynı okullarda okumaları istenmiyor. Bu çocukları eve mahkum etmemek için, çok sayıda kız okullarına, yurtlarına ihtiyacımız olacaktır" dedi. Okul öncesi eğitim açısından yüzde 20 düzeyinde olduklarını anlatan Duruer, "Şu anda kızların okuması gibi bir şeyin söz konusu olamayacağını değerlendiriyorum. Kızlarımızı kadınlarımızı eğitirsek, aile ve toplumu eğitmiş oluruz..." diyerek sözlerini sürdürdü. STK'lar ve "hayırsever iş adamları"nı okul yaptırmaya davet eden Duruer, Dündar'ın "kız çocuklarının ayrı okuması düşüncesini bakanlara ilettiniz mi?" sorusunu ise "Çalışmalarda bulunuyoruz. Yörenin örf, adet ve inançları gereği ayrı okulların olması eve mahkum olmasından daha iyi olacaktır diye düşünüyorum" cevabını verdi.
Çocukları okula göndermemek ceza gerektiriyor
Mardin Valisi'nin tartışma yaratan sözleri aslında "suça göz yumulması" anlamına geliyor çünkü herhangi bir engeli olmadığı halde okul çağına gelmiş çocuğunu kaydettirmemek yasal olarak suç. TBMM'de görüşülen ve 2008 yılı Ocak ayında kabul edilen değişiklik çocuklarını okula göndermeyenlere tebliğ gönderilmesini, tebliğe rağmen çocuklarını göndermeyenlere para cezası verilmesini öngörüyor. Değişiklikle birlikte çocuğun okula devam etmediği her gün için 15 YTL idari para cezası verilmesi karara bağlanırken, buna rağmen çocuğunu okula göndermeyen veya göndermeme sebebini okul idaresine bildirmeyenlere 500 YTL ceza uygulanabiliyor. Buna aykırı davrananlara 400 ile 1000 YTL arasında idari para cezası verilmesi gerekiyor. Yasa, suçun sabit olmasına rağmen gereğini yapmayan devlet görevlileri için de cezai yaptırım öngörüyor.
Vali korucuları silahlandırdı
Katliamla gündeme gelen Mardin'de bir ay önce koruculara yeni ve ağır silahların dağıtıldığı iddia ediliyor. Fırat Haber Ajansı'na göre Mardin'de geçtiğimiz ay içinde koruculara 400 kalaşnikov marka otomatik tüfek, 30 BKC makinalı tüfek ve 500 el bombası dağıtıldı. Silahların korucuların isteği üzerine verildiğini kaydeden ajans söz konusu silahların hangi köye verildiğine dair bilgi alınamadığını belirtiyor.