Al Jazeera Türk'ün haberine göre Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Maden Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Yüksel, 301 maden işçisinin ölümüne neden olan Soma'daki faciayla ilgili hazırladıkları ön raporu açıkladı. Yüksel, detaylı teknik raporun hazırlanması, faciaya neden olan teknik ihmal ve hataların tespit edilebilmesi için ocağa girilebilmesi, istenen bilgi, belge ve kayıtların odayla paylaşılması gerektiğini belirtti. Ancak raporun hazırlanması için, ''Soma Kömür İşletmeleri AŞ, Soma Cumhuriyet Savcılığı, Türkiye Kömür İşletmeleri, Maden İşleri Genel Müdürlüğü ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndan istenen yaklaşık 26 bilgi, belge ve kayıt gibi evrakın gerekçeler gösterilerek kendilerine evrak teslim edilmediğini'' söyledi.
Olayın kamuoyuna "trafo patlaması" olarak duyurulduğunu hatırlatan Yüksel, yaptıkları çalışmalarla kazanın patlamadan kaynaklanamayacağını paylaştıklarını ve tespitlerinin resmi makamlarla işveren tarafından da kabul edildiğini ifade etti.
Yüksel bilirkişi raporunun da halen çıkmadığına dikkat çekti ve olayın Soma kömürlerinin kendiliğinden yanma özelliği nedeniyle meydana geldiğini belirtti. Yüksel'e göre elektrik kabloları, ahşap tahkimat malzemeleri ve plastik olduğu iddia edilen basınçlama borularının yanması ve ortama çıkan karbonmonoksit gazı sonucu çok sayıda işçi zehirlendi.
'Soma faciası taşeronlaştırmanın sonucu'
Ayhan Yüksel ayrıca, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nu da eleştirdi. Soma Havzası gibi, kendiliğinden yanmaya elverişli olan ve metan içeren kömür yataklarında yapılan üretimin bilim ve teknolojiden en üst düzeyde yararlanılarak planlanması ve tek elden işletilmesi gerektiğini savundu.
"Havza niteliğinde olan maden sahaları, belli belirsiz rezervler üzerinden üretim hedefleri konularak hizmet alımı veya taşeronlaştırma yoluyla işlettirilmektedir. Yaşananlar bize göstermektedir ki Soma faciası ve benzeri çok ölümlü kazalar maden ocaklarının adı özelleştirme olmaksızın, 'özelleştirme' araçları olarak devreye sokulan hizmet alımı veya taşeronlaştırmanın sonucudur. Büyüme ve küresel piyasalarla rekabet edebilme adına uygulanan üretim zorlaması, uzun çalışma saatleri, işçi maliyetlerinin düşürülmesi, bir maliyet unsuru olarak görülen işçi sağlığı ve iş güvenliğinden yapılan fedakârlıklar daha kötü çalışma koşullarını ve kazaları beraberinde getirmekte, sonrasında yaşananlar ise kalkınma için bu koşullara katlanılması gerektiği söylevine, işin fıtratına bağlanmaktadır." Yüksel, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, üniversiteler, sendikalar, meslek odaları temsilcilerinin bir araya geldiği bir çalıştayda yeni bir sistem oluşturulması gerektiğini de ekledi.