(soL - Haber Merkezi) Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın bugün açıkladığı "demokrasi paketi"ndeki yüzde 10 seçim barajına karşı "tartışılmasını" önerdiği sistemlerden bir tanesi de dar bölgeli seçim sistemi.
Başbakan Erdoğan, daha önce Akil İnsanlar Heyeti ile yaptığı toplantıda “Baraj düşmeyecek. Partiler çok çalışsınlar, barajı geçsinler” derken, AKP kurmayları da seçim barajının düşmesi halinde "istikrarsızlık" yaratacağını söyleyerek barajın düşmesine sıcak bakmadıklarını belirtmişlerdi.
soL ise, 19 Temmuz'da yayınladığı haberde, seçim barajının ikileneceğini söyleyerek, daraltılmış bölgelerdeki seçim sisteminin AKP'ye yarayacağını ortaya koymuştu.
'Daraltılmış bölge' oyunu
Buna göre bütün seçim bölgeleri 5 veya 6 milletvekili seçilecek şekilde daraltılarak yeniden düzenlenecek. Başka bir ifadeyle, şimdiki sisteme göre 90 milletvekili çıkaran ve 3 seçim bölgesinden oluşan İstanbul, 18 seçim bölgesine ayrılacak. 5’ten az milletvekili çıkaran bölgelerse başka bölgelerle birleştirilecek.
İkinci baraj geliyor
Bu adımla “barajı düşürdük, seçim sistemini demokratikleştirdik” demeye hazırlanan AKP, daraltılmış bölgeler için seçim bölgesi barajı getirme hazırlığında. soL’un edindiği bilgiye göre, seçim bölgesi barajları, yüzde 7 ya da 8’lik ülke barajının haricinde, bazı seçim bölgeleri için yüzde 20’ye kadar
çıkacak.
5 ya da 6 milletvekili seçilecek daraltılmış bölgelerde kayıtlı seçmen sayısının milletvekili sayısına bölünmesiyle elde edilen sayı “bölge barajı” olarak kullanılacak. Yani 5 milletvekilinin seçileceği 500 bin seçmenin kayıtlı olduğu bir bölgede baraj 100 bin oy, yani yüzde 20 olacak. Bölgesinde bu oyu alan adayın partisinin ülke genelinde de yüzde 7 ya da 8’i aşması gerekecek.
Bu sistem en çok AKP’ye çalışacak
AKP’nin daraltılmış seçim bölgeleri sistemini 2015 seçimlerinde uygulamak istediği belirtiliyor. Buna göre, hazırlanacak kanun teklifinin Haziran 2014’e kadar Meclis’ten geçmesi gerekiyor.
Sistemin bu şekilde yasalaşması halinde bundan en büyük yararı iktidar partisi sağlayacak.
Yeni sistemle AKP, örneğin 2011 seçiminde 413 bin geçerli oyun yüzde 60’ını aldığı Afyon’dan 3 yerine 5 milletvekili çıkartabilecek. Benzer şekilde yaklaşık 300 bin geçerli oyun yüzde 67’sini aldığı Adıyaman’dan da 4 yerine 5 milletvekiliği kazanabilecek.
Seçim bölgelerinin yeni sisteme göre yeniden oluşturulmasının da büyük tartışmalar açacağını tahmin etmek güç değil.
Barajı birden ikiye çıkaran yapı, seçim sistemindeki adaletsizlikleri gidermek şöyle dursun, Meclis’te temsil edilen, Hazine’den milyarlarca lira seçim yardımı alan partileri daha da fazla kayıracak. En büyük avantajı da AKP sağlayacak.