Sağlık Bakanlığı sperm bankasını yasakladı

Sağlık Bakanlığı Sperm Bankası’ndan çocuk sahibi olanlara hapis cezası verecek.

Yurtdışındaki sperm ve yumurta bankalarından enjeksiyon yöntemi ile çocuk sahibi olmak isteyen anneler Türkiye’ye döndüklerinde üç yıla varan hapis cezasına çarptırılacak.

Sağlık Bakanlığı tarafından kabul edilen ve Resmi Gazete’de 6 Mart’ta yayınlanarak yürürlüğe giren “Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri” Yönetmeliği’ne göre, banka yoluyla çocuk sahibi olmak isteyenler hapis cezasıyla yargılanacak. Çocuk sahibi olamayan anneler çözümü ya evlatlık almakta ya da kaderine razı olmakta arayacak.

Yasağın sebebi "Türk soyunu koruma"
Sağlık Bakanlığı, fiziksel sebeplerden ötürü anne olamayan kadınların anne olmak için başvurduğu sperm bankası uygulamasının yasaklanmasına gerekçe olarak “Türk soyunu koruma”yı gösterdi. Bu yolla doğacak bebeğin babasının belli olmamasının sosyal güvence açısından da sorun teşkil edeceği söylendi.

Donör de yargılanacak
Yeni düzenleme, bu yönteme başvuran anne adaylarının yanı sıra aracılık yapan kişiler ile sperm veya yumurta veren donörü de sorumlu tutuyor. Yurtdışındaki sperm bankalarına yumurta veya sperm veren ve gerek tıp etiği, gerekse hukuken isimlerinin gizli tutulması gereken donörün kimliğinin nasıl belirleneceğine ise yönetmelikte yer verilmedi. Bakanlık, ayrıca hastalarını yurtdışındaki sperm bankalarına yönlendiren veya bu yöntem konusunda teşvik eden tüp bebek merkezlerini de kapatacak.

Yönlendirme veya aracılık yapan klinik ilk seferinde üç ay, aynı eylemi ikinci kez yaparsa süresiz kapatılacak. Hastasını sperm bankası yöntemi ile hamile kalmaya teşvik eden veya yurtdışındaki sperm bankaları ile bağlantı kurarak bu yönde bilgi veren hekimlerin de, tüp bebek çalışmasına ilişkin sertifikaları Sağlık Bakanlığı tarafından iptal edilecek ve haklarında ceza davası açılacak.

Yeni düzenleme tartışılıyor
Yapılan yeni düzenleme ile evli olmayan kadınların da anne olabilmesinin önüne geçiliyor. Maddi külfeti sebebiyle çocuk sahibi olamayan çok sayıda kadın bu uygulamadan yaralanamıyor, ancak anne olmak için “son bir umut” olarak değerlendirildiğinden, yasaklama bir çok hekim ve kadın kuruluşu tarafından eleştiriliyor. Yönetmeliğin uygulanması ile ilgili hukuki boşluklar olduğuna dikkat çeken hukukçular da zemini yabancı bir ülkeye dayanan bir fiilin Türkiye’de cezalandırılması ile ilgili sorun yaşanacağını belirtiyor.

(soL - Haber Merkezi)