Sabahat Akkiraz’dan Alevi raporu

CHP İstanbul Milletvekili Sabahat Akkiraz, kardeşi Hasan Akkiraz ile birlikte Alevi Raporu hazırladı.

CHP Milletvekili Sabahat Akkiraz Alevilerin sorunlarını temel alan bir rapor hazırladı. Rapora göre Türkiye’de 12 milyon 521 bin Alevi yurttaş yaşarken, bu sayının Alevilerin yarısının asimile olduğunu ortaya koyduğuna işaret edildi.

Alevilerin AKP döneminde dışlandığına değinilen raporda, Alevilerin yüzde 67’sinin kimliğini gizlemek zorunda kaldığı ifade edildi.

Anket çalışmasının da yer aldığı rapordaki tespitlerin bazıları şunlar:

Alevi nüfusu: 12 milyon 521 bin
“Alevi toplumu yüzyılın ilk çeyreğinde Müslüman nüfusun yüzde 30’u idi. Yaptığımız çalışmanın sonucunda ise Alevilerin Türkiye nüfusunun ancak yüzde 15’i olduğu ortaya çıkmıştır. Demek ki son yüzyılda her 2 Alevi’den 1’i asimile olmuştur.

Avrupa Birliği’nin 1998 yılında Türkiye için hazırladığı ilk ilerleme raporunda Alevi nüfusunun 12 milyon civarında olduğunu tahmin ettiklerini belirtmiştir. Bu tespit de göstermektedir ki bizim ulaştığımız rakam şimdiye kadar ulaşılmış en reel tespittir. Türkiye sınırları dâhilinde nüfusunun yüzde 50’den fazlası Alevi olan yerleşim yer sayısı: 4 bin 382. Alevi köyü: 3 bin 929, Karışık köy: 334, Belde: 92, Karışık Belde: 16, İlçe merkezi: 9, İl merkezi: 2.

Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğü’nden alınan köy, belde, ilçe ve il nüfus kütüklerine kayıtlı ve kaydı açık olan kişi sayısı verilerine dayanarak 4 bin 382 yerleşim yerindeki Alevi nüfus: 9 milyon 652 bin 467. Alevilerin asimile olduğu şehir merkezlerindeki nüfusunun yüzde 5’lik bölümü: 2 milyon 869 bin 285. Toplam Alevi sayısı: 12 milyon 521 bin 752.

“AKP iktidarı Alevileri bürokrasiden dışladı”
Özellikle son 10 yılda AKP iktidarı bürokrasiden Alevileri total olarak dışladı. Kamunun hiçbir alanında Alevilere yaşama hakkı tanınmadı. Alevi işadamları ve tüccarlar kamunun neredeyse tüm ihalelerinden dışlandı. KPSS yazılı sınavlarında başarılı olan yüzbinlerce genç tamamen iktidarın güdümünde ve kontrolünde olan sözlü sınavlarda tabiri caizse katledildi.

Aleviliğin temel değerlerine saldıran, aşağılayan ve çocukları ailelerin yaşam ve inanç dünyasına yabancılaştıran bu ders karşısında Alevi aileler trajediler yaşadılar ve yaşamaya devam ediyorlar. Kaç-göç bilmeyen bir inancın mensubu olan çocuklar karşı cinsten birileriyle aynı ortamda oturmaz, el sıkmaz, Sünni çocuklar dışlamasın diye Kur’an kursuna gitmek ister, Ramazan’da oruç tutar hale dönüşmeye başladı. Aleviler değişen çağ ve göçlerle etkisizleşen Alevi kurumlarının desteğini almadan, yalnızlaşmış bir sosyal çevrede inançlarını yaşatıp çocuklarına sahip çıkmaya çalışıyor.

Alevi katliamı yapanlar kutsanmaya devam ediyor
Alevi tarihinin birçok katliamcısı kutsanmaya devam ediliyor. Ebu Suud ya da İdris-i Bitlisi gibi isimler her anıldığında Aleviler yüzyıllar ötesinden aşağılayan, katleden ve hala nefeslerini sırtlarında hissettikleri büyük korkular yaşıyorlar. Muhteşem Yüzyıl gibi çok izlenen dizilerde Aleviler ve Alevilik bir öcü, korku ve mağaralarda yaşayan insanlar olarak tasvir ediliyor. Alevi katliamlarının baş uygulayıcıları melek gibi tasvir ediliyor. Dini programlarda Alevi yaşam biçimine ve inancına sürekli saldırılıyor. Son Muharrem ayında TRT 1’de yayınlanan bir programda “Ehli Beyt” tanımında Alevileri aşağılayıcı hatta tanımı yapan, Hz. Muhammed’i hiçe sayan sözler büyük tepki uyandırdı. Sosyal medya ise başlı başına bir aşağılama, ayrıştırma ve eskisinden farklı olmayan sapık zihniyetlerin kolayca yüzbinlere ulaştığı bir alan.

“Alevilerin yüzde 60’ı kendini Alevi olarak tanımlıyor”
Net bir Alevi fotoğrafı çekmeye çalıştık. 1952 kişi ile 40 ilde yapılan anket çalışmasında tercih olarak profesyonel bir şirket ile çalışmadık. Alevi toplumunun en büyük refleksi olan kendini gizleme refleksine karşı kendilerini deşifre etmeyecek ve fişlenme korkusu yaşamayacakları bir yöntemle anket çalışmasını gerçekleştirdik. Alevi toplumunun yüzde 60’ı “Kendinizi ne olarak tanımlıyorsunuz?” sorusuna “Alevi” yanıtını verdi. Kendisini “Kürt Alevi” olarak tanımlayanların oranı yüzde 18, “Türkmen Alevi” olarak tanımlayanların oranı yüzde 10, “Müslüman” olarak tanımlayanların oranı yüzde 9, “Ateist’’ olarak tanımlayanların oranı ise yüzde 3 olarak belirlendi.

“Alevilerin yüzde 67’si kimliğini saklamak zorunda kalıyor”
“Alevi kimliğinizi saklamak zorunda kaldınız mı?” sorusuna verilen yanıtta “Evet” diyenlerin oranı yüzde 67 gibi yüksek bir oranda çıktı. Ankette “İbadetlerinizi özgürce yapabiliyor musunuz?” sorusuna yüzde 38 oranında “Evet”, yüzde 56 oranında “Hayır” yanıtı çıktı. “Alevilerin en önemli sorunu nedir?” sorusuna yüzde 42 oranında, “Cemevlerinin Yasal Statüye Kavuşamamasını”, yüzde 27 oranında “Mecburi din dersi” , yüzde 16 oranında “Asimilasyon” yanıtı verildi. “Kendinizi azınlık olarak hissediyor musunuz?” sorusuna “Evet” diyenlerin oranı yüzde 54.

“Alevilerin yüzde 59’u oy verdiği partiden beklediğini bulamadı”
Son genel seçimlerde Alevilerin yüzde 73’ü CHP tercihini kullanmış. MHP’yi tercih edenlerin oranı yüzde 8, BDP’yi tercih edenlerin oranı yüzde 7, İktidar partisi AKP ise sadece yüzde 6 olarak çıkmıştır. Alevilerin yüzde 59’u oy verdiği partinin beklentilerine yanıt vermediğini düşünüyor. Ankette “Alevi toplumunun siyaseten yeterince temsil ediliyor mu?” sorusuna da yanıt verenlerin yüzde 64’ü “Hayır” diyor. Bugün seçim olsa son genel seçimde oy verdiğim partiye yeniden oy veririm” diyenlerin oranı yüzde 36. Yüzde 43’lük oran ise “yeniden oy vermem” düşüncesinde. “İktidarın gerçekleştirdiği Alevi Çalıştayı sonrası hayatınızda belirgin bir değişiklik oldu mu?” sorusuna ezici bir çoğunluk “Hayır” yanıtını veriyor. Hayır ve yorumsuzların toplamı yüzde 94.”