AKP’nin Türk Lirası oyunu

Paradan altı sıfır atılmasını “paraya itibar kazandırdık” diyerek açıklayan AKP, bir yandan da para değer yitirdiği için yeni banknotları piyasaya sürüyor. Paradan “yeni” ibaresi kaldırılırken 200 TL’lik banknotlar da dolaşıma giriyor.

soL (HABER MERKEZİ) Paradan sıfır atılmasını "paraya itibar kazandırmak" olarak açıklayan hükümet, yeni banknotları hazırladı. Paranın yıl içinde değer kaybetmesi nedeniyle, 200 TL'lik banknotlar, para biriminden "yeni" ibaresinin kaldırılması sırasında piyasaya sürülecek.

31 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 5083 sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun" gereğince, E8 emisyon grubu Yeni Türk Lirası banknot ve madeni paralar, 1 Ocak 2005 tarihinde tedavüle çıkarılmış ve o dönemde tedavülde bulunan E7 Emisyon grubu, 1 Ocak 2006 tarihi itibariyle dolaşımdan kaldırılmıştı. "Paradan altı sıfırı silerek itibar kazandırdık" diyen hükümet, aynı dönemde, daha önce tedavülde bulunmayan 50 YTL (50 milyon TL) ve 100 YTL (100 milyon TL)'yi piyasaya sürmüştü.

Türk lirasının değer yitirmesini örtbas etme girişimi olarak değerlendirilen bu hamleyi, hükümet, "yeni banknotlar sadece bankalarda kullanılacak, böylece tasarruf sağlanacak" diyerek açıklamıştı. Ancak, hükümetin vaatlerinin aksine her iki para birimi de günlük kullanıma girmişti. Aynı operasyon sırasında paranın değer yitirmesinin bir başka göstergesi olarak E7 emisyon grubunda banknot olarak bulunan 500.000 TL madeni paraya çevrilmiş, 1 milyon TL de hem kağıt hem de madeni olarak basılsa da, zaman içinde fiilen madeni para olmuştu.

Hükümetin yine aynı kanun gereğince TL'ye dönüş veya "Yeni Türk Lirası"ndan "Yeni" ibaresinin atılması operasyonu da, 1 Ocak 2009 itibariyle başlayacak. "Yeni" ibareli "E8 emisyon grubu" banknotlar, 1 Ocak 2010'a kadar yürürlükte kalacak. Yeni banknotlar üzerindeki resimlerle tartışma konusu olduysa da, asıl sorun bu operasyonda da E9 Emisyon grubunda 200 TL'lik banknotların kullanıma sokulması.

Hükümetin bu adımı, YTL operasyonunda olduğu gibi, paranın değerini yitirmesi yüzünden daha büyük meblağlı banknotların dolaşıma sokulmasını "kamufle etmek" olarak değerlendiriliyor. Her iki operasyonunun hazineye maliyeti 1 milyar dolar olarak belirlenirken, söz konusu değişikliğin "Bol sıfırlı rakamların yarattığı teknik ve operasyonel sorunların aşılması"ndan başka bir getirisi olmadı.

Hükümet 1 milyar dolar maliyeti olan TL'den 6 sıfır atılması sayesinde "enflasyonun tek haneli rakamlarda tutulması kararlılığını" da vurgulamayı amaçladığını duyurmuştu. Paradan 6 sıfırın atılmasının enflasyonla mücadelede herhangi bir getirisi bulunmazken, geçen iki yılda para değer yitirdi. Böylelikle E7 emisyon grubunda olmayan 50 ve 100 YTL piyasaya sürüldü. 1 Ocak'tan itibaren de Türkiye 200'lük banknotlarla tanışacak. Aynı dönemde, TÜİK verilerine göre Tüketici Fiyat Endeksi yüzde 53'lük bir artış kaydetti.