soL (HABER MERKEZİ) Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce (TBMM) Ceza Muhakemesi Kanunu'nda önceki gece kabul edilen değişiklikle, askere sivil yargı yolu açıldı. Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ'un önceki gün "İrticaya Karşı Eylem Planı" başlıklı fotokopi metne ilişkin yaptığı "durun artık" açıklamasının ardından gelen düzenleme, gerek biçimi gerek içeriğiyle AKP'nin "durmaya" niyetinin olmadığını ortaya koyuyor.
AKP'den "harf" golü
AKP'nin, son anda verdiği bir önergeyle yasa tasarısında yapılan birkaç harflik değişikliğin sonunda ortaya çıkan metin, askerlerin yargılama usulüne ilişkin köklü bir düzenlemeyi beraberinde getirdi.
Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 250/3. maddesinde son anda verilen bir önergeyle yapılan değişiklikle bu maddedeki "Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay'ın yargılayacağı kişilere ilişkin hükümler ile savaş ve sıkıyönetim hali dahil askeri mahkemelerin görevlerine ilişkin hükümler saklıdır" cümlesindeki "hali dahil" ifadesi yerine "halinde" ifadesi konuldu. Yani görünüşte birkaç harflik bir değişiklik yapıldı. Ancak bu küçük görünen değişikliğin kapsamı, önergenin gerekçesinde şöyle açıklandı: "Asker kişilerin barış zamanında, 250. madde uyarınca kurulan ağır ceza mahkemelerinin yargı yetkisine giren bir suçu işlemeleri halinde, bu mahkemeler tarafından yargılanması amacıyla bu değişiklik önergesi verilmiştir. Buna karşılık, savaş ve sıkıyönetim halinde işlenen suçlarda ise askeri mahkemelerin yargı yetkisi korunmaktadır."
"Darbecileri" sivil mahkeme yargılayacak
Asker kişilerin, askeri mahalde ve tamamen askeri kişilerle birlikte işledikleri her türlü darbe girişimi, hükümetin ve TBMM'nin görevlerini yapmaya kısmen veya tamamen engel olmaya kalkışmak da değişiklikte bahsi geçen suçlar kapsamına giriyor. AKP, dün geçen değişikliklerin "devam eden soruşturma ve davalarda da uygulanacağına" ilişkin bir hükme de değişikliklerde yer verdi.
Diğer bir deyişle "İrticaya Karşı Eylem Planı" başlıklı belge nedeniyle askeri savcılığın takipsizlik kararı verdiği Albay Dursun Çiçek aleyhine yeni bir delil bulunması durumunda, savcılar doğrudan Çiçek hakkında da soruşturma yürütebilecek.
Yasaya göre askerlerin işlediği "Anayasal düzene karşı suçlar" ile "terör" ve "çete" suçları doğrudan özel yetkili sivil savcılıklar tarafından soruşturulacak. Bu durum, mevcut soruşturmaların ve gelecekte gündeme gelecek olası soruşturmaların Ergenekon davasıyla birleştirilebilmesinin de önünü açıyor.
Askeri mahkemeler kısıtlanıyor
AKP'li milletvekillerinin önergeleriyle şekillenen ve "görünürde" dünkü Meclis görüşmesinin esasını oluşturan değişiklik, askeri mahkemelerin yetkilerine ilişkindi.
Meclis'te onaylanan değişiklikle sıkıyönetim ve savaş hali dışında sivillerin, yalnızca sivil mahkemelerde yargılanabileceği hükmü getirildi.
CHP: "AKP yankesicilik yaptı"
CHP Grup Başkanvekili Hakkı Süha Okay, son anda yapılan "küçük" değişiklikle ilgili olarak "Bu yankesicilik gibi bir şey oluyor" açıklamasında bulundu.
CHP Grup Başkanvekili Hakkı Süha Okay, Meclis'te düzenlediği basın toplantısında "İrtica ile Mücadele Belgesi"nin altında imzası olduğu ileri sürülen Albay Dursun Çiçek'in de bu düzenleme ile sivil mahkemelerde yargılanmasının önünün açılabileceğini söyledi.
CHP Grup Başkanvekili Okay, Adalet Bakanı Sadullah Ergin'in düzenlemenin Meclis'te ele alındığı gün kendisini ziyaret ettiğini ve yalnızca sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmasına ilişkin değişikliği önerdiğini vurguladı. "Biz de sakıncası olmadığını söyledik" diyen Okay, askerlerin sivil mahkemelerde yargılanması değişikliğinin "yankesicilik gibi bir şey olduğunu" söyledi.
Okay, bundan sonraki hukuki sürece ilişkin olarak da "Bakarsınız Cumhurbaşkanı onaylamaz, onun tavrına bakarız, ondan sonra Anayasa Mahkemesi sürecini değerlendiririz" dedi.
Toptan da habersiz
Tartışmalı yasa değişikliğiyle ilgili dün konuşan Meclis Başkanı Köksal Toptan, "O gece mutabakatla gündem teşkil edildi. Belki CHP'li arkadaşların önergeden haberi yoktu. Önergeden benim de haberim yoktu. Ama muhtemelen konuşarak yapmışlardır" diyerek düzenlemeden habersiz olduğunu dile getirdi.
Toptan, "Anayasa'ya aykırılık var mı?" biçimindeki bir soruya yanıt olarak "(Eğer varsa) Anayasa Mahkemesi'ne gider, Anayasa Mahkemesi de Anayasa'ya uygun bir karar verir" yorumunda bulundu.