“Akademide Hak İhlalleri Raporu” açıklandı: ‘Türkiye’de akademik özgürlük var mı?’

“Türkiye’de Araştırma ve Öğretim Özgürlüğü Uluslararası Çalışma Grubu” tarafından hazırlanan “Akademide Hak İhlalleri Raporu” Türkiye’de akademik özgürlüğün geldiği noktayı gözler önüne serdi.

Kürtçe ve anadil çalışması yapan, akademik yolsuzlukları ortaya çıkaran, işten çıkarılan işçilere sahip çıkan ve televizyonda Kürt sorununa dair konuşma yapan akademisyenlerin işinden olduğunu ortaya koyan “Akademide Hak İhlalleri Raporu” AKP iktidarında akademinin geldiği noktayı gözler önüne seriyor.

Üniversitede, Kürtçe ve anadil çalışması yapılırsa…
“Akademide Hak İhlalleri Raporu”nda yer alan ilk hak ihlali başlığı 2008 yılında Dr. Nesrin Uçarlar’ın Marmara Üniversitesi Avrupa Birliği Enstitüsü’ne verdiği doktora tezi ve sonrasında gelişen olaylar oldu.

Uçarlar tarafından enstitüye verilen “Yeni Azınlık Hakları Rejimi: Türkiye’de Kürtler’in Kültürel Hakları” başlıklı tez önerisi öncelikli olarak Tez İzleme Komitesi tarafından tez konusunun uygun bulunmaması dolayısıyla reddedildi.

Enstitü Yönetim Kurulu’nun başlığın değiştirilmesi talebi sonrası tezin başlığı “Avrupa Birliği’nde Dil Hakları Meselesi ve Bunun Türkiye’ye Etkileri” şeklinde değiştirildi. Bu şekilde kabul edilen tez konusu 2004-2008 yılları arasında Tez İzleme Komitesi tarafından her değerlendirmede başarılı bulundu.

2008 yılında yapılan son tez savunmasında tez oybirliği ile kabul edilirken, tezin başlığı ise içeriğine uyumlu olarak “Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne Katılım Süreci’nde Türkiye’de Kürtçe Dil Hakları: Avrupa Ulus Devlet Modeline ve Azınlık Haklarına Eleştirel Bir Bakış” şeklinde değiştirildi.

Bu sürecin ardından diplomasını bekleyen Uçarlar, Enstitü tarafından tez savunma sınavının iptal edildiğini öğrendi. Gerekçe tezin isminde yapılan değişiklik ve tezin Anayasanın değişmez ilkelerine aykırı olması oldu.

Bunun ardından yurtdışında tezini onaylatan ve Üniversiteler Arası Kurul tarafından onay alan Uçarlar, bu kez de Yeditepe Üniversitesi’ndeki Yardımcı Doçent kadrosundan, “Dil Yarası: Türkiye’de Eğitimde Anadilin Kullanılması Sorunu ve Kürt Öğrencilerin Deneyimleri” adlı çalışması dolayısıyla üniversite tarafından işine son verildi.

Televizyon programına katıldı, YTÜ Celalettin Cerrah’tan rapor istedi
Türkiye’de akademik özgürlüğe dair bir diğer büyük hak ihlali ise Özgür Sevgi Göral’ın başına gelenler oldu. Göral’ın Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyeliğine kabul edilmesi ve isminin okulun resmi sitesinde duyurulmasının ardından, daha sonra işe alınmayacağının belirtilmesi rektörlük ve emniyetin işbirliğini ortaya koydu.

Göral’ın YTÜ’de öğretim üyesi olarak işe alınmasının ardından Sky Türk’te Kürt sorununa ilişkin bir televizyon programına katılması sonrası kendisine işe alımının durdurulduğu bildirildi.

Bunun nedenini öğrenmek için uzun süre girişimlerde bulunan Göral, işe alınmama nedeninin Sky Türk’te katıldığı program olduğunu öğrendi.
Göral’ı işe almaktan vazgeçen YTÜ rektörlüğünün Sky Türk’teki programın ardından dönemin İstanbul Emniyet Müdürü Celalettin Cerrah’tan Göral hakkında bir dosya istediği de olayın ardından ortaya çıkan bir diğer önemli gerçek oldu.

Yolsuzluğu ortaya çıkarana ceza
AKP iktidarında üniversite yönetimlerince akademisyenlere verilen tuhaf cezalara ise önemli bir örnek 9 Eylül Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. İzge Günal’ın aldığı ceza oldu.

Üniversitede daha sonra mahkemelerde de kanıtlanan ve türlü şekillerde cezalara çarptırılan üç akademisyenin yolsuzluklarını ortaya çıkaran Günal, üniversite yönetimi tarafından “kademe ilerleme” cezası alırken, yolsuzluk yapan ve rektörlüğe yakın olan üç akademisyen ise üniversite yönetimince korundu.

Türkiye’de hak ihlalleri biter mi?
“Türkiye’de Araştırma ve Öğretim Özgürlüğü Uluslararası Çalışma Grubu” tarafından hazırlanan “Akademide Hak İhlalleri Raporu”nda bu üç örnek olay dışında, Prof. Dr. Büşra Ersanlı, Doç. Dr. Ergun Aydınoğlu, Prof. Dr. Onur Hamzaoğlu, Yrd. Doç. Dr. Lütfiye Bozdağ ve Tülin Ural’ın başına gelen birbirinden tuhaf hak ihlalleri vakalarını da yer alıyor.

Bu arada, GITTurkiye'nin düzenlediği "Akademide Hak İhlalleri" başlıklı dosyanın tanıtımı bugün İstanbul'da yapıldı. Dosyada yer alan örnek ihlal vakalarını anlatmak üzere Nesrin Uçarlar, Onur Hamzaoğlu, Tülin Ural, Lütfiye Bozdağ ve Bahar Şahin Fırat birer konuşma yaptı.

(soL – Haber Merkezi)