Biriktirmeyi sever çocuklar. Üzerine birkaç çizik attıkları kağıtları, renkli boncukları, bitmiş keçeli kalemleri, çakıl taşlarını, midye kabuklarını... Saklamayı severler çünkü, süreklilik algısı yeterince gelişmemiştir. Sevdikleri bir şeyden ayrıldıklarında, yerine yeniden gelmeyeceğini sanırlar. Eşya veya insan...Maddenin çok da farkı yoktur onlar için.
İşte çocukluk yaşları aslında koleksiyona başlamak için idealdir. Bizim çocukluğumuzda, hepimizin en az bir, çoğunlukla birden fazla koleksiyonu olurdu. Mesela benim pul, kartpostal ve demir para koleksiyonum vardı. Arkadaşlarımdan birinin peçete, bir başkasının gazoz kapağı ve kibrit kutusu koleksiyonu vardı.
Şimdiki çocukların koleksiyon yaptığını hiç duymadım ben. Çok da haksız sayılmazlar, mektup kavramı ortadan kalktığı için pul nedir onu bile bilmiyorlar. Kartpostal göndermek çoktan tarihe karıştı. Peçete yerini kağıt havluya bıraktı, kibrit ise sahip olanın antika niyetine saklamak isteyeceği bir obje artık.
Oysa koleksiyon yapmak pek keyiflidir. Bir kere dikkat geliştirir, sürekli koleksiyonunuzu genişletmek için yeni parçalar ararsınız. İkincisi değer vermeyi öğretir. Sahip olduğun şeylere değer verir, korur ve özen gösterirsin. Üç dakika sonra fırlatıp atmazsın. Üçüncüsü sabırlı olmayı öğretir. Asla sonu gelmeyecek bir seriye yavaş yavaş yeni parçalar eklersin, bazen yeni bir parça için aylarca beklersin. Sonra sorumluluk sahibi yapar insanı, emek harcadığın bir şey vardır ve onu geliştirmek, temizlemek, dikkatlice saklamak hep sorumluluk gerektirir. En önemlisi de hızlı tüketim alışkanlıklarından kurtarır çocukları, bazen kurumuş bir yaprağın bile kenara atılamayacak kadar değerli bir nesne olabileceğini öğretir.
Peki çocuklarımıza koleksiyon yapma fikrini nasıl aşılayacağız? Koleksiyon kavramını nasıl anlatacağız?
“Eski Şeyler Okulu” bunu son derece keyifli bir şekilde anlatıyor. İsveçli yazar Adam Dahlin’in yazdığı, muhteşem çizimlerini Emma Akerman’ın yaptığı kitap, bir koleksiyoner olmak isteyen Anti isimli 6 yaşında bir çocukla, sıkı bir koleksiyoner olan yaşlı komşusu Jonny arasındaki hikayeyi anlatıyor. Anti’yi bir koleksiyoner olarak eğitmeye karar veren Jonny’nin 'Eski Şeyler Okulu' adı altında verdiği dersler son derece eğlenceli, hatta saçma bile denebilir ama söz konusu bir koleksiyon yapmak olunca ufkunuzu oldukça geniş tutmanız gerektiği için kabul edilebilir. Hikayenin bir bölümünde Anti’nin koleksiyonunu yapacağı şeyleri çöpte araması kimi ebeveynler tarafından rahatsız edici bulunabilir. Burada daha temiz yollar bulmak için çocuğunuzu ikna etmek veya bizzat koleksiyon sürecine dahil olmak size kalıyor.
Kitabın sonunda Anti’nin koleksiyon objesi olarak topladığı nesneleri dönüştürerek çok faydalı bir başka şekilde kullanmayı başarması, geri dönüşüm kavramını da beraberinde anlatmanızı sağlayabilir. Kimbilir belki de bu sayede atık malzemelerden kendi oyuncağını üreten bir çocuğunuz da olabilir.
Biz şimdilik yaprak toplayarak koleksiyonculuğa başlayacağız kızımla. Sizin de çocuğunuzla birlikte bu kitabı okuduktan sonra koleksiyon için uygun bir objeye karar vereceğinize eminim.
Eski Şeyler Okulu’nda iyi dersler...
Adam Dahlin
Resimleyen: Emma Akerman
Kanat Çocuk,2009
7+ yaş
Katkı ve Öneriler için: [email protected]