Yörüngede ilk soğuk atom saati

Çin'in uzay istasyonu projesi, ABD ve Avrupa'yı geride bıraktı.

Mehmet Yayla - bilimSol

16 Eylül günü Çin, Tiangong-2 (Gök Sarayı-2) adlı uzay istasyonunun modülünü başarıyla  yörüngeye fırlattı. Gobi Çölü'nde bulunan Jiuquan Uydu Merkezi'nden “Uzun yürüyüş-2FA" roketiyle fırlatılan modülün yerden yaklaşık 400 kilometre yükseklikteki yörüngesine yerleştirilmesi planlanıyor. 30 günlük süreler zarfında iki astronot barındırabilecek olan uzay istasyonuna ilk sefer bu yılın kasım ayında gerçekleştirilecek. İstasyonda kısa vadede tıp, fizik ve biyoloji ile ilgili deneyler yapılacak, özellikle de kuantum anahtarları, uzay için tasarlanmış atom saatleri ve güneş fırtınaları incelenecek.

Projenin dikkat çeken bir özelliği de, yörüngeye ilk kez bir soğuk atom saati yerleştirilecek olması. Soğuk atom saatlerinin özelliği, rezonansını ölçtüğü atomların lazer yardımıyla soğutularak mutlak sıfır (yaklaşık -273C) derecesine çok yakın bir sıcaklıkta tutulmalarıdır. Böylece hareketsiz kalan atomların dalga salınımları daha büyük bir doğrulukla sayılır. Bu sayede, halihazırda yörüngede bulunan ve özellikle GPS sistemlerinde kullanılan eski kuşak atom saatlerinden daha da hassas ölçümler yapılabilecek. South China Morning Post gazetesinin iddiasına göre bu saat, ABD'nin Ulusal Standartlar ve Teknoloji Araştırma Enstitüsü'nde (National Institute of Standards and Technology Research) bulunan atom saatinden üç kat daha hassas olacak.

Çin, bu projesiyle atom saatleri alanında Avrupa ve ABD'ye karşı önemli bir atak yapmış oldu. Öncelikle Avrupa'nın Pharao adlı atom saatini 2018 yılında yörüngeye yollayarak uzaydaki ilk soğuk atom saatine sahip olma planı suya düştü. ABD ise, “zamanı en hassas ölçen ülke” ünvanını şimdilik Çin'e kaptırmış görünüyor.


Kaynaklar:

http://www.sciencesetavenir.fr/decouvrir/20160916.OBS8201/la-premiere-ho...

http://www.journaldugeek.com/2016/09/16/lancement-reussi-station-spatial...