Köpek sahibi olan herkes, köpeklerin sadece gözlerini kullanarak çok şey söylediğini bilir. Yemek kabı mı boş? Beklentiyle kafasını kaldırıp bakacaktır. Dışarı mı çıkmak istiyor? Göz kontağı kurarak kafasının etrafında dönecektir.
Araştırmacılar köpeklerle birlikte insanlarla göz kontağı kurarak iletişime geçen tek hayvanın evcilleştirilmiş atlar olduğunu düşünüyordu. Ancak Biology Letters dergisinde Temmuz ayında yayınlanan yeni bir çalışma bu listeye bir hayvan daha ekledi: Keçiler.
KEÇİLER GÖZ KONTAĞI KURUYOR
Queen Mary Üniversitesi’nden araştırmacıların 34 erkek ve 34 dişi keçi üzerinde yaptıkları çalışmada, ekip önce plastik bir kutuya keçiler için yemek koydu ve sonrasında kutunun ağzını kapatarak onlar için bir anlamda “çözümsüz bir problem” yarattı.
Araştırmacılar keçiler kutuyu açmaya çalışırken orada durdular. Başarısız oldukları zaman, hayvanlar yardım ister gibi ekibin üyelerine bakmaya başladı. Ekip bu davranışı tıpkı aynı durumda kalan yavru köpeklerin arkaya bakarak kutu ve insan arasında mekik dokumasına benzetiyor. Araştırmacılar arkalarına döndükleri zaman ise keçilerin çoğunlukla bakışlarını sonlandırdıklarını gördüler ve bu da yüze bakarak göz kontağı kurmanın önemli olduğu anlamına geliyor.
Makalenin yazarlarından Christian Nawroth, keçilerin erişemedikleri yemeği istemek için köpeklerle aynı yolla insanların yüzüne baktıklarını dile getirdi. Nawroth, çalışmanın sonuçlarının tarım üretiminde primer olarak evcilleştirilen türlerin insanlarla doğrudan kompleks bir iletişim kurduklarına dair güçlü kanıtlar sunduğunu dile getirdi. Buna göre keçiler köpekler gibi beslenen ya da atlar gibi çalıştırılan hayvanlarla benzerlik gösteriyor.
EVCİLLEŞTİRME SÜRECİNİ ANLAMAK
Yale Köpek ve Primat Laboratuarı’ndan Laurie Santos sonuçların oldukça şaşırtıcı olduğunu söylüyor. Santos, çalışmanın sosyal olmayan sebeplerle evcilleştirilen hayvanların –ki keçiler öncelikle eti, sütü ve postu için besleniyor- aslında sosyal becerileriyle insanlarla iletişim kurabileceklerini gösterdiğine dikkat çekiyor. Bu çalışma aynı zamanda zengin sosyal kavrayışımızı şekillendirebilen evcilleştirme süreci hakkında hala ne kadar az bilgi sahibi olduğumuzu göstermesi açısından da heyecan verici olarak değerlendiriliyor.
Keçilerin akıllı oldukları ve bir tür duygusal hayatlarının bulunduğu özellikle bilim insanları tarafından bilinen bir gerçek. Konuyla ilgili daha önce yayınlanmış bir makalenin yazarlarından Alan McElligott ifade ettiğine göre, keçilerin olumsuz duygular hissettiklerinde kulaklarının pozisyonunu ve seslerini değiştirebiliyorlar. Bunun yanı sıra keçiler kompleks görevleri hızlıca öğrenebiliyor ve 10 ay sonra bile aynı görevin nasıl yapıldığını hatırlayabiliyor.
Leibniz Çiftlik Hayvanı Biyolojisi Enstitüsü’nden Jan Langbein’e göre, evcilleştirme sürecinin ve keçilerinin yaşayış kurallarının kavranması gelecekte daha iyi değerlendirmeler yapılmasına olanak sağlayacak. Çiftlik hayvanlarının kavrayış ve duyguları hakkındaki kamusal bilgimiz aynı zamanda onlara karşı tutumumuzu değiştirecektir.
Bu ve bunun gibi çalışmalar, aynı zamanda keçilerin koyunlardan farklı olduğunun anlaşılmasına da yardımcı olacak. Şu anda dünyada tarımda kullanılan milyarlarca keçi bulunuyor. Ancak bu keçiler için belirlenen sağlık ve bakım ilkeleri hala koyunların üzerinden şekilleniyor. McElligott, keçi ve koyunlarla çalışan herkesin bu iki hayvanın aslında oldukça farklı olduklarının bildiğini söylüyor.
Kaynak: http://www.smithsonianmag.com/smart-news/what-goats-puppies-and-horses-have-common-180959711/
İlgili makale: Nawroth et al., Goats display audience-dependent human-directed gazing behaviour in a problem-solving task, 2016, Biology Letters, doi: 10.1098/rsbl.2016.0283
İlgili link: https://www.youtube.com/watch?v=yHl1kSVtORY