3600 yıllık Batı Antalya Batığı'ndaki külçelerin sırrı ne?

Antalya açıklarında bulunan ve M.Ö. 1600 yılına tarihlenmesiyle şimdilik dünyanın en eski batığı olma özelliğini kazanan tarihi eser, aynı zamanda dünyanın bilinen en eski tarihli bakır külçe örneklerini barındırıyor. Yakın zamanda kazı çalışmalarına başlanacak olan batıktan elde edilecek verilerle Tunç Çağı'na ait deniz ticareti ağının daha iyi anlaşılabilmesi bekleniyor.

soL - Bilim ve Aydınlanma | Nazlı Ece Demirbağ

Antalya açıklarında M.Ö. 1600 yılına ait 14 metre uzunluğunda batık bulundu ve bu buluntuyla Akdeniz'de bulunan batık sayısı 167'ye yükselmiş oldu. Yeri tam olarak açıklanmayan 3600 yıllık batığa "Batı Antalya Batığı" ismi verildi. 1982'de Antalya'nın Kaş İlçesi açıklarında bulunan, M.Ö. 1400 yılına tarihlenen ve günümüzde Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi'nde sergilenen Uluburun Batığı Tunç Çağı'na ait dünyanın en eski batığı olarak kabul ediliyordu fakat 200 yıl daha öncesine dayandığı belirtilen bu yeni Batı Antalya batığı ile bu düşünce değişmiş oldu.

Batığın içerisinde 1,5 ton ağırlığında bakır külçeler olduğu söyleniyor ve külçeler yastığa benzediği için "yastık formlu" külçe olarak adlandırılıyor. Bu külçeler, Prof. Dr. George Bass'ın "Tip 1" olarak adlandırdığı, dünyada bilinen ilk bakır külçe formunu oluşturuyor. Bakır külçelerden New York, İzmir ve Atina'da birkaç adet örnek sergileniyorken Batı Antalya Batığı'nın içerisinde şimdiye kadar 74 adet tespit edildi.

Bakırın Kıbrıs madenlerinden çıkartılarak kalıba dökülüp külçe haline getirildiği, ardından Girit veya Ege'ye doğru gönderildiği, fakat batığın fırtınaya yakalanarak Antalya açıklarında battığı düşünülüyor. Yapılacak araştırma ve kazılarından sonra, Batı Antalya Batığı'nın bunlar arasında ticari amaçla kullanılan en eski batık olma özelliğini kazanacağı düşünülüyor.

Kasım 2018'de bulunan ancak basına yeni açıklanan batığa dair çalışmalar Akdeniz Üniversitesi’nin Kemer’deki Sualtı Araştırma Merkezi tarafından yürütülüyor. Batıkta, önümüzdeki aylarda Antalya Müzesi uzmanlarının ve uluslararası bir ekibin de katılacağı kazılar başlatılacak. Batığın ve batıktan çıkartılacak buluntuların ise Antalya Kemer'de kurulması düşünülen Akdeniz Sualtı Arkeolojisi Müzesi'nde sergilenmesi planlanıyor.