Permafrost, iklimin saatli bombası olabilir mi?

Küresel ısınmanın iddia edildiği gibi ilerlemesi halinde bu süreci daha da hızlandıracağı düşünülen ek mekanizmalar araştırmacılar tarafından ortaya çıkartılıyor.

Northwestern Üniversitesi’nde yer bilimleri profesörü olan Andrew Jacobson küresel ısınmanın belki de en tesirli bombası, eriyen permafrost (suyun donma noktası derecesinde veya daha altında 2 ya da daha fazla yıl boyunca donmuş olarak kalan toprak) hakkında bilgi edinebilmek için toprak ve su örnekleri üzerinde çalışıyor.

Konuyla ilgilenen Jacobson ve ekibi kalsiyum ve strontiyum gibi elementlerin doğal izotoplarını takip ederek karbon salınımı ve hızı hakkında bir öngörü sahibi olmaya çalışıyorlar. İlk sonuçlar permafrost tabakası ve nehirlerdeki izotop kompozisyonlarının birbirinden belirgin bir biçimde farklı olduğunu gösteriyor. Fakat yaz aylarında permafrost eridikçe bu kompozisyonların birbirine yakınlık gösterdiğini gören araştırmacılar, daha sıcak bir dünyada permafrostun nehir bileşimindeki etkisinin çok daha büyük olacağı ve bu komposizyonların birbirinden ayırt edilemeyeceği hipotezi üzerinde duruyorlar.

Donmuş bölge, permafrost, kuzey yarım kürenin yaklaşık yüzde 20-25 kadarını kaplıyor ve 1,600 gigaton kadar karbon barındırdığı tahmin ediliyor. Atmosferin şu an 850 gigaton kadar karbonu karbondioksit olarak barındırdığı biliniyor.

Permafost tarihsel olarak, döngüye katılmasını engelleyecek şekilde, karbonun gömülmesi gibi bir etki yaratır diyen araştırmacı Jacobson, küresel ısınma sonucu artan bir hızla permafrostun erimesinin Kuzey Kutbu’nu yeni bir karbon kaynağı haline getireceğini belirtiyor.

Bu durumda önemli nokta, erime hızlanırken ortaya çıkacak permafrost karbonunun oksitlenerek karbondioksit haline gelip, erimeyi hızlandıran küresel ısınmayı daha da besleyecek olması. Böylece daha çok karbon salınımı ve daha çok küresel ısınma şeklinde bir kısır döngü başlayacak.