Ankara’da ilköğretim okulu öğretmeni Süleyman Biçer’in, Fen ve Teknoloji dersinde, Canlıların Sınıflandırılması konusunu anlatırken meraklı bir öğrencinin sorusuna cevaben Darwin’den ve Darwin’in canlıların başkalaşarak değişime uğradığından söz etmesinin ardından bir öğrenci velisinin şikâyeti üzerine soruşturmaya uğraması ve kendisine Mamak İlçe Eğitim Müdürlüğü tarafından uyarı cezası verilmesinin yankıları sürüyor.
Dün akşam NTV Soruyor programında Hacettepe Üniversitesi’nden Doç. Dr. Ergi Deniz Özsoy, ODTÜ’den Doç. Dr. Meral Kence, Gazi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Kemal Solak ve NTV Bilim Dergisi Genel Yayın Yönetmeni İnan Aran’ın katılımıyla “Darwin’e Soruşturma” konusu tartışıldı. Programda katılımcıların büyük ölçüde üzerinde uzlaştığı konu bir öğretmenin öğrencilerine Darwin’den bahsettiği için kınanmasının başlı başına kınanması gereken bir durum olduğuydu.
"Öğretmene ceza verilmesi vahim bir durum"
Programda Süleyman öğretmenin öğrencisi tarafından kendisine yöneltilen “insanlar maymundan mı geldi?” sorusuna “hayır” yanıtını verdiği ve ardından Darwin’i ve evrim kuramını anlattığı için uyarı cezası alması hakkında Meral Kence “fen bilimleri için evrim kuramı temeldir. Öğrenci soruyor ve öğretmen de cevaplıyor. Bu nasıl soruşturma konusu oluyor anlamıyorum” derken, Ergi Deniz Özsoy “ceza verilmesi vahim bir durumdur. Evrim kuram haline gelmiş bir açıklama biçimidir ayakları yere basmayan bir hipotezler yığını değildir. Birçok hipotezi ilişkilendiren ve yasayı içeren bir bütündür. Öğretilmesi önemlidir çünkü güncel uygulamaları vardır, hayatı açıklar ve yaşamı daha nitelikli hale getirir. Doğayı, insan hastalıklarını, biyoçeşitliliği anlamak için öğrenilmesi gerekir. Yaratılış bilimi denen şey ise şarlatanlıktır. ABD kökenlidir ve bugün orada da okutulmuyor. Mahkemelerde bir arada okutma önerileri iptal edildi, yeni versiyonları da ediliyor. Tekrar ediyorum, öğretmene ceza verilmesi patolojiktir, tarihsel sebepleri vardır” dedi. İnan Aran ise “Nesnel ilişki kurarak, rasyonel düşünme biçimiyle ancak bilimsel açıklama üretebiliriz ve evrim kuramı bunları sağlıyor” vurgusunu yaptıktan sonra öğretmene verilen “cezanın kınanması gerektiği”ni ifade etti.
Evrim teori, yaratılış gerçekmiş!
1985 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nın basıp on binlerce öğretmene dağıttığı “Yaratılış Modeli” kitabının çevirmeni Kemal Solak ise “evrimin teori, yaratılışın ise gerçek olduğunu” iddia etti. 1981 yılında Kanada’da bulunduğu sırada ünlü yaratılışçı Duane Gish’in kilise tarafından basılan kitaplarını Türkiye’ye gönderdiğini ama kendisinin bile kitapların aynen çevrilerek müfredatta kullanılmasına şaşırdığını belirtti.
"Yaratılışla açıklayamazsınız ama evrim kuramıyla açıklarsınız"
Programda ayrıca sunucu tarafından yöneltilen “evrim kuramı ve yaratılış bir arada okutulabilir mi” sorusuna Meral Kence “yaratılışla yokolumuş türleri ve devam eden yokoluşu nasıl açılayacaksınız? İnsan türünün 'ne kadar yaşayacağı’ ya da ‘nesli tükenir mi’ sorularını cevaplayabilmeliyiz. Bunlar sadece evrim kuramı bağlamında açıklanabilir. Yine ‘kalıtsal hastalıklar nasıl oluşuyor, toplumda nasıl yayılıyor’ gibi hayati soruları evrim kuramıyla açıklarsınız. İnsandaki insülin geninin bakteriye aktarılması durumunda bakterinin kendisine faydası olmadığı halde insülin üretmesi bize bakteriyle ortak noktamızı gösterir, ortak ataya işaret eder. Öğrencinin kafasını karıştıran, evrim kuramı değil onunla yaratılış düşüncesinin bir arada okutulmasıdır” dedi. Aynı soruya Ergi Deniz Özsoy “Yaratılış, bilim alanına sokulamaz. Bilim, deney ve gözlem ile yapılır. Yaratılış ise maddi çerçeveyle sunulamaz. Yaratılış bilimsel üretimin parçası değildir. Düşünce zenginliği açısından yaratılış bilimsel bir çerçeve veremez. ‘Mükemmel canlı’ mı diyecek, bunun bilimde karşılığı yoktur. Bu bize düşünce zenginliği sunmaz, bizi ilerletmez dolayısıyla ikisi bir araya getirilemez” biçiminde cevap verdi.
"Evrim kuramı Darwin’den ibaret değil"
Programda evrim kuramının tarihçesine de kısaca değinen Ergi Deniz Özsoy söyle konuştu:
“Darwin'in kitabı geniş ölçekli saha çalışmalarının sonucudur. Kitabı salt biyoloji kitabıdır, dönemin bilgilerini içerir ve açıklayıcı bir sistem oluşturur. Kitap yapay seçilimle başlar. Darwin doğanın bunu bilinçsizce yaptığını söyler ve ‘canlıların dallanma ve ilişkilenmesini doğal seçilim sağlar’ der. Darwin’in bıraktığı boşluk ‘doğal seçilimle ortak köken nasıl somutlanır?’ sorusunun yanıtsız kalmasıdır ve bu Mendel genetiğinin 20. yy başlarındaki uzantısı evrim kuramıyla birleşip modern sentezi oluşturunca doldurulur. Bugün insan genom projesi tamamlandı. Bu dizilemede kıl kurdu, sinek gibi organizmaların da DNA dizilimi çıkarıldı ve insan genomu için kullanıldı. Bu da gösteriyor ki ortak kökenliyiz. Darwin’in eserleri evrim kuramı açısından sadece çıkış noktasıdır. O zamandan bu yana gelişen devasa bir evrimsel biyoloji alanı var. Bu alan uzman işi diye konuşmuyoruz, oysa bunu basitleştirip kitaplara yerleştirmeliyiz.”
Ergi Deniz Özsoy ayrıca son 25 yılda yetişen öğretmenlerin büyük çoğunluğunun evrim konusunu anlatamayacaklarını, çünkü aldıkları eğitim ve müfredata giren yaratılışçılık sebebiyle kafalarının karışık olduğunu söyledi.
(soL - Habermerkezi)