25 Şubat 2010 tarihli Nature Dergisinde yayınlanan bir fizyoloji çalışması insan beyninin eşitsizliğe tepki verdiğini gösterdi. Yapılan çalışmaya göre insan beyninin toplumsal değerlerle şekillendirilmeyen temel yapıları, kişinin kendisine odaklı değil, diğer insanların durumuna da tepki veriyor: Aynı iş için kendisi daha fazla para alırken, başkasının para almamasından hoşnutsuzluk duyuyor.

İnsan beynindeki sinirlerin etkinliğini görüntülemekte kullanılan fonksiyonel MR adlı cihaz ile yapılan çalışmada çeşitli para alış-verişi senaryolarına beynin yiyecek, para, müzik gibi olumlu uyaranları (ödül) yorumlamaktan sorumlu, ödüllendirme merkezi olarak adlandırılan merkezin verdiği yanıt görüntülendi.

Çalışmada yer alan senaryolardan birinde katılımcılardan birine 50 dolar ücret ödenirken diğer katılımcı eşine 20 dolar ödendi. İkinci senrayo da ise bir katılımcıya 50 dolar verilirken, öğrenci olan diğer katılımcıya 5 dolar ödendi. Daha sonra çalışmacılar MR cihazı ile gönüllülerin beyinlerinin nasıl tepki verdikleri görüntülediler.

Gönüllülerin beyinlerindeki ödül merkezleri farklı senaryolarda, deneye eşlerine göre nasıl bir ödenekle başladıklarına göre değişik tepkiler gösterdi. Çalışmayı gerçekleştirenlerden biri olan Camerer şöyle açıklıyor: Çalışmaya düşük ödenek alarak başlayanların beyni kendilerine para verildiğinde daha güçlü bir tepki gösterirken, eşlerine verilen ödenekle ilgili bir tepki vermedi ve bu beklenen bir şeydi. Şaşırtıcı olan deneye yüksek ödenekle başlayan kişilerin kendilerine verilen paradan çok eşlerine para verildiğinde beyindeki ödül merkezlerinin tepki vermesiydi. Başka bir deyişle beyinleri kendilerinin aldıkları paradan çok arkadaşlarının para almasından hoşlanmıştı.’

Diğer bir çalışmacı O’Doherty ise şöyle devam ediyor: Bu beyin bölgelerinin bencil olduğunu varsayıyoruz. Fakat bu çalışmada beynin sadece bireysel olarak elde edilen ödüllere değil ayrıca diğer bireylerin ödüllendirilmesine de tepki verdiğini gördük.

Camerer bu sonucu şöyle yorumluyor: “Zengin” katılımcılar diğer kişilerin para alması ile diğerlerinden fazla almanın yarattığı suçluluk duygusundan kurtulmuş olabilirler.

Bu sonuç, bu güne kadar bilim alanında kabul ettirilmeye çalışılan, insan beyninin diğer insanların durumunu dikkate almaksızın kendi çıkarını en üst düzeye çıkarmaya çalışan bir alet olduğu ya da başka bir deyişle insanın doğuştan bencil olduğu görüşünün aksine bir kanıt oluşturuyor.
(soL - Haber Merkezi)