TÜGVA yeniden gündemde: Kamu kaynaklarıyla beslenen vakfa çekilen peşkeşin kısa tarihi

Uşak'ta belediyenin tahsis ettiği bina ile TÜGVA yeniden gündeme geldi. Kamu kaynaklarının seferber edildiği vakfa yönelik ekonomik imtiyazların geçmişi ise oldukça kabarık.

Haber Merkezi

31 Mart'ta gerçekleştirilen yerel seçimlerde Uşak Belediyesi, AKP'den CHP'ye geçti. Yönetim değişikliğinin ardından bazı belediye binalarının bedelsiz olarak TÜGVA ve ÖNDER gibi vakıflara tahsis edildiği tespit edildi.

Uşak Belediyesi’ne ait olan bir binanın, 2017 yılında TÜGVA’ya tahsis edildiği tespit edildi. TÜGVA, 7 yıl boyunca ücret ödemeden binayı kullanırken, bina kısa bir süre önce belediye tarafından geri alındı.

Teslimin ardından binanın içinde bulunan lamba, dolap, masa vb. eşyaların kırıldığı, etrafın dağıtıldığına dair fotoğraflar kamuoyuna yansıdı. Kamuoyuna yansıyan görüntülerden birisi de bina boşaltılmadan önce yazı tahtasına yazılmış olan "Bir gün tekrar geri döneceğiz!" ifadesi oldu.

500 bin TL mal varlığıyla kuruldu, tüm Türkiye'de faaliyet yürütüyor

TÜGVA, Uşak Belediyesi'nde yaşananlar nedeniyle yeniden gündeme geldi. Ancak TÜGVA'nın sicili oldukça kabarık.

AKP ile Gülen Cemaati'nin kavgasının kızıştığı 2014 yılında kurulan TÜGVA, AKP'nin gençlik içinde örgütlenmesi misyonuyla hareket etti. Gülen Cemaati'nin etkisini kırmak için organize edilen vakıf, başlangıçta 500 bin TL mal varlığıyla kuruldu.

TÜGVA'nın yöneticileri arasında AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın oğlu Bilal Erdoğan bulunurken, bu zamana kadar vakfın yönetim kurulunda birçok AKP'li milletvekili ve üst düzey yönetici, yandaş yazarlar ile bakanlar da yer aldı.

Belediyelerden ücretsiz bina tahsisleri alan, harcamaları bakanlıklar ve belediyeler tarafından karşılanan, belediyeler tarafından fonlanan, MEB aracılığıyla okullarda etkinlikler yapan ve adı sürekli torpil atamalarıyla anılan vakfa, adeta devletin tüm olanakları akıtıldı. Örneğin TÜGVA'ya kurulduktan 3 yıl sonra da Bakanlar Kurulu kararıyla vergi muafiyeti tanındı.

Kurumun "partnerleri" arasında ise Dışişleri Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Yurtdışı Türkler Başkanlığı, SETA, Turkuvaz Medya Grubu, Halkbank ve Ziraat Katılım yer alıyor.

Kaynakların seferber edildiği TÜGVA, kısa bir sürede tüm Türkiye'de faaliyet yürütmeye başladı. Vakfın güncel olarak 81 il temsilciği, 571 ilçe temsilciliği, 33 adet yurdu ve onlarca kıraathanesi bulunuyor.

Kamu imkanları TÜGVA'nın önüne serildi

TÜGVA kurulduğu günden bu yana sağlanan imtiyazlar ve peşkeş çekilen kamu kaynaklarıyla sıkça gündeme geldi. Ancak 2021 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile TÜGVA arasında yaşanan Büyükada krizi, vakfın kamuoyunda bilinirliğini artırdı.

İBB’nin AKP tarafından yönetildiği 2018’de, Büyükada İskelesi'nin üst bölümü, TÜGVA’ya 10 yıllığına kiraya verildi. Fakat daha sonra Büyükada İskelesi’nin üst katı mahkeme kararıyla İBB'ye devredildi. İBB ekipleri TÜGVA’nın tahliye kararına rağmen söz konusu alanı boşaltmadığını belirterek 6 Ekim 2021’de tahliye işlemlerine başladı.

Bunun ardından da polis ekipleri ile İBB ekipleri arasında arbede yaşandı. İskelede, kına gecesi ve sünnet düğünü gibi organizasyonlar düzenlendiğinin ortaya çıkması tartışmalara neden olsa da Büyükada İskelesi’nin üst katı TÜGVA tarafından kullanılmaya devam etti.

Vakfın bilinirliği her ne kadar Büyükada kriziyle artsa da TÜGVA'ya özellikle son yıllarda sağlanan imtiyaz ve desteklerin de sonu gelmiyor:

  • Eskişehir’in Odunpazarı ilçesinde bulunan, Türk Dünyası Vakfı tarafından 2015 yılında temeli atılan 600 metrekare büyüklüğündeki ETİ Şehir ve Göç Müzesi’nin binasının TÜGVA'ya verildiği ortaya çıktı. (2024)
  • TÜGVA'nın iftar yemeği ve ulaşım masrafları kayyımla yönetilen Van Büyükşehir Belediyesi tarafından ödendi. (2024)
  • Kars Öğretmenevi'nin bitişiğinde olan tarihi binanın öğretmen ve yurttaşların kullanımından alınarak TÜGVA'ya tahsis edildiği ve binanın kayyım yönetimindeki Kars Belediyesi tarafından temizlendiği ortaya çıktı. (2023)
  • TÜGVA'ya, Gaziantep’te düzenlediği yaz kursları için 135 okul tahsis edildi. Söz konusu kurslar, vakıf ile Milli Eğitim Bakanlığı arasında imzalanan, “Kültürel, Sportif Faaliyetler ile Bilim ve Sanat Faaliyetlerinin Yapılmasına İlişkin İşbirliği” protokolüne dayandırılırken, gerçekleştirilen kurslar için Halk Eğitim Merkezleri’nden 458 usta öğretici görevlendirildi. TÜGVA'ya tahsis edilen okulara ait elektrik, su ve yemek gibi giderlerin de bakanlık tarafından karşılandığı öğrenildi. (2023)
  • Marmaracık Kamp alanı 2011'de Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne (İBB) 25 yıllığına tahsis edilmişti. 23 Haziran 2019’da yenilenen İBB seçimlerine sadece 3 gün kala kamp alanı İBB’nin elinden alındı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı’na devredildi. Kamp alanının girişinde bulunan İBB tabelaları sökülerek yerine Gençlik ve Spor Bakanlığı tabelaları takıldı. İBB’nin gençlik merkezi inşa ederek milyonlarca lira harcadığı kamp alanını TÜGVA'nın kullanımına verildi. (2023)
  • TÜGVA Genel Merkezi’nin yanında bulunan1000 metrekarelik İBB arazisi 2019'dan 2023 yılına kadar TÜGVA tarafından işgal edildi. Açılan dava sonucu TÜGVA'nın araziye boşaltmasına karar verildi. (2023)
  • AKP yönetimindeyken İBB tarafından yurt olarak kullanmak üzere 25 yıllığına bedelsiz olarak TÜGVA'ya tahsis edilen ancak dek boş tutulan Edirnekapı'daki binanı bir kısmı bakımsızlıktan yıkıldı. Devir öncesinde İBB, bina için yaklaşık 1 milyon dolar kamulaştırma bedeli ödemişti. Yapının kullanım hakkı 12 Aralık 2043'e kadar TÜGVA'da. (2023)
  • AKP'li Pendik Belediyesi’nin, TÜGVA’nın Edirne ve Keşan’daki kamp alanlarına gidecek olanlar için otobüs verdiği ortaya çıktı. (2022)
  • Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği (AB) Başkanlığı'na bağlı Türkiye Ulusal Ajansı, TÜGVA'ya proje karşılığında azami 60 bin 568 avro destek verilmesini kararlaştırdı. (2022)
  • Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu kayyımlığında yönetilen Erciyes Anadolu Holding'in CEO'su Alpaslan Baki Ertekin, "TÜGVA'ya para veriyor muyuz? Tabii veriyoruz. TÜGVA'ya vereceğim, TÜRGEV'e vereceğim, İlim Yayma'ya vereceğim. Ama öyle attıkları tuttukları kadar paralar değil. Zaten akıl ve mantıkla uyuşmuyor. Net kârın yüzde iki buçuğu diyorum" demişti. (2022)
  • Batman Üniversitesi öğrencilerinin elinden alınan okuma salonununTÜGVA'nın kullanımına sunulduğu ortaya çıktı. (2022)
  • TÜGVA'ya İzmir’deki Menemen Vergi Dairesi'nin bedelsiz olarak tahsis edildiği ortaya çıkmıştı. (2021)
  • AKP'li Denizli Büyükşehir Belediyesi'nin mali hesaplarına yönelik incelemede mevzuata aykırılık tespit edildi. 2016 yılında aylık 21 bin 250 TL’ye kiraladığı binanın kullanımının tamamen TÜGVA’ya devredildiği öğrenildi. Aynı şekilde yapılan kiralama 2018’de de tekrarlandı ve aylık 32 bin 550 TL’lik kiralama bedeli belediye bütçesinden karşılandı. (2021)
  • 15 Temmuz 2016 tarihindeki darbe girişiminin ardından kapatılan Gülen Cemaati'ne ait yurtların 18’inin herhangi bir bedel ödemeksizin TÜGVA  bünyesine katıldığı açığa çıktı. (2021)
  • Dönemin AKP'li Esenler Belediye Başkanı Tevfik Göksu, Esenler Belediyesi’ne ait bir binanın TÜRGEV'e 25 yıllığına bedelsiz olarak tahsis edildiğinin hatırlatılması üzerine "TÜRGEV’e, TÜGVA’ya, Ensar’a ve ilim Yayma’ya çatlasanız da patlasanız da destek vermeye devam edeceğiz" dedi. (2021)
  • Silvan Belediyesi'ne kayyım olarak atanan kaymakam Murat Öztürk'ün, belediyeye ait olan Dr. Zeki Tanrıkulu Halk Kütüphanesi ve Meya Kadın Danışma ve Dayanışma merkezi olarak kullanılan eski belediye binasını 5 yıllığına TÜGVA'ya tahsis ettiğini ortaya çıktı. (2021)
  • Dışişleri Bakanlığı AB Başkanlığı Türkiye Ulusal Ajansı, “Gençlik Diyaloğu Programı” kapsamında destek talebi kabul edilen kurum ve projeleri açıkladı. TÜGVA, “Genç Türkiye Kongresi” için 41 bin 540 avro hibe aldı. (2021)
  • Sızdırılan belgelere göre, TÜGVA'nın üyeleri için İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi’nden kayıt indirimi, dönemin AKP’li İBB Başkanlığı’ndan TÜGVA üyelerinin etkinliklere götürülmesi için otobüs ve Türkiye Diyanet Vakfı’ndan (TDV) ise 5 bin adet Kuran istediği açığa çıktı. İstanbul Enerji AŞ’den de vakfın kullandığı otomobiller için yakıtmatik takılması ve yakıt alımlarında indirim yapılması talep edildi. (2021)
  • İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, Ekrem İmamoğlu’nun veto ettiği TÜGVA Genel Merkezi’nin bulunduğu araziyle ilgili imar planı değişikliğinde ısrar etti. CHP ve İYİP meclis üyelerinin karşı çıktığı karar, AKP ve MHP’li üyelerin oylarıyla kabul edildi. (2020)
  • Sayıştay’ın Denetleme Raporu kayıtlarıyla AKP'li Samsun Büyükşehir Belediyesi'nin kendi mülkü olmadığı halde TÜGVA ve TÜRGEV’e ait iki binanın kirasını 2016’dan 2020 yılına kadar ödediği ortaya çıktı. İki vakıf binasına kira bedeli olarak sadece 2019 yılında KDV’si hariç toplam 903 bin 310 TL ödedi. (2020)
  • Mülkiyeti Yozgat İl Özel İdaresi’ne ait olan işyerinden Esnaf Sanatkarlar ve Odaları Birliği çıkartılarak, bina TÜGVA'ya ücretsiz tahsis edildi. TÜGVA'ya ücretiz tahsis edilen binanın, yıllık kirasının 48 bin TL olduğu öğrenildi. (2018)
  • AKP'li İzmit Belediyesi, bir büfenin kirasının 4 bin lira olduğu binadaki 550 metrekare taşınmazı TÜGVA'ya 120 liraya kiraladı. TÜGVA'ya 120 lira kirayla peşkeş çekilen ilçe binası, borç nedeniyle SGK'ye geçince kira bedeli 35 kat arttı. (2018)